İsrail, Gazze’den gözaltına aldığı çok sayıda Filistinliyi, toprağın metrelerce altında bulunan ve kamuoyundan gizlenen bu hapishanede tutuyor. Tutuklular, dış dünyayla tüm bağlantıları kesilmiş şekilde, penceresiz ve havasız hücrelerde yaşam mücadelesi veriyor.

Guardian’ın ulaştığı bilgilere göre, “Rakefet” kompleksi 1980’lerin başında organize suç örgütü liderleri için inşa edilmiş, ancak “insanlık dışı” koşulları nedeniyle birkaç yıl içinde kapatılmıştı. İsrail’in aşırı sağcı Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir, 7 Ekim 2023’teki saldırıların ardından bu cezaevini yeniden faaliyete geçirdi.

Aylarca suçlama yöneltilmeden tutulan siviller

İşkenceye Karşı Kamu Komitesi (PCATI) avukatları, Rakefet’te hiçbir suçlama yöneltilmeden aylarca tutulan siviller bulunduğunu aktardı. Bu kişiler arasında, hastane önlüğüyle gözaltına alınan bir hemşire ve İsrail kontrol noktasında yakalanan 18 yaşındaki bir yiyecek satıcısı da yer alıyor.

Ocak ayında cezaevine nakledilen bu kişilerin, diğer İsrail hapishanelerinde belgelenmiş vakalarla tutarlı biçimde, sürekli dayak ve kötü muameleye maruz kaldıkları ifade edildi. PCATI avukatı Janan Abdu, Guardian’a yaptığı açıklamada, “Görüştüğümüz kişiler sivildi. 18 yaşındaki genç yalnızca yolda yemek satarken gözaltına alınmıştı,” dedi.

Işıksız, havasız, toprağın altında

Guardian’ın haberine göre hapishanenin tüm bölümleri – hücreler, küçük bir egzersiz alanı ve avukat görüşme odası – tamamen yeraltında bulunuyor. Tutuklular hiçbir zaman gün ışığı görmüyor; penceresiz, havasız odalarda üç ya da dört kişi bir arada tutuluyor.

1985’te kapatıldığında yalnızca 15 mahkûmun bulunduğu cezaevinde, PCATI’nin elde ettiği resmi verilere göre bugün yaklaşık 100 kişi tutuluyor. Kurumun direktörü Tal Steiner, “Rakefet, sistematik ihlallere ek olarak benzersiz bir psikolojik işkence biçimi uyguluyor. Aylarca gün ışığı görmemek insan zihni için yıkıcı. Bu koşullarda zihinsel bütünlüğü korumak neredeyse imkânsız,” ifadelerini kullandı.

Uzmanlar, bu şartların yalnızca psikolojik değil, fiziksel açıdan da yıkıcı olduğuna dikkat çekiyor. Gün ışığı eksikliği, uyku düzeninden D vitamini üretimine kadar birçok biyolojik işlevi bozuyor.

“Neredeyim? Neden buradayım?”

Avukatlar, yeraltı hapishanesine ağır silahlı ve maskeli gardiyanlar eşliğinde indirildiklerini, görüşme odalarının ölü böceklerle dolu ve tuvaletlerin kullanılmaz halde olduğunu aktarıyor. PCATI avukatı Janan Abdu, gardiyanların kendilerini “Gazze’deki savaş veya ailelerle ilgili konuşursanız görüşmeyi sonlandırırız” diyerek tehdit ettiğini belirtti.

Abdu, “Eğer avukat görüşme odasının koşulları bu kadar aşağılayıcıysa, mahkûmlarınki nasıl olabilir diye düşündüm. Cevabını onları gördüğümde aldım,” dedi.

Avukatın aktardığına göre, tutuklular elleri ve ayakları bağlı, başları öne eğik halde görüşme odasına getiriliyor. Görüşmeye getirilen hemşire, ilk sözlerinde “Neredeyim ve neden buradayım?” diye sordu; çünkü hangi cezaevinde bulunduğunu dahi bilmiyordu.

İsrailli yargıçlar, bu tutukluların birkaç dakikalık video bağlantılarıyla yapılan duruşmalarda “savaş bitene kadar” alıkonulmasına hükmetti. Duruşmalarda avukat bulunmadı ve sanıklara hiçbir delil gösterilmedi.

Sabah 4’te kaldırılıyorlar, iki günde bir 5 dakika hava alıyorlar

Guardian’ın ulaştığı bilgilere göre mahkûmlar, hücre dışına yalnızca iki günde bir, beş dakikalığına çıkarılıyor. Sabah 4’te şilteleri toplanıyor, gece geç saatlere kadar geri verilmiyor. Tutuklular, demir iskeletli yataklarda, çıplak hücrelerde oturmaya zorlanıyor.

Filistinli tutuklular, köpek saldırıları, dayak, tekme, açlık seviyesinde yemekler ve yetersiz tıbbi bakım gibi kötü muamelelerle karşılaştıklarını bildiriyor. İsrail Yüksek Mahkemesi de bu ay devletin Filistinli tutuklulara yeterli gıda sağlamadığını doğruladı.

Ben-Gvir’den skandal açıklama

Filistinlilere yönelik sert söylemleriyle bilinen İsrail’in aşırı sağcı bakanı Itamar Ben-Gvir, hapishanenin yeniden açılışında yaptığı konuşmada, delil olmaksızın tutuklanan mahkûmları “terörist” olarak nitelendirdi. “Teröristlerin yeri yeraltıdır, doğal yerleri burasıdır,” ifadelerini kullandı.

Ben-Gvir’in bu açıklamaları, İsrail istihbarat servisleri içinde bile tepkiyle karşılandı. Güvenlik yetkilileri, bakanın bu tutumunun ülkenin genel güvenliğini riske attığı uyarısında bulundu.

Yetkililer sessiz

İsrail Cezaevi Hizmetleri (IPS), Guardian’ın Rakefet’teki tutukluların kimlikleri ve koşullarıyla ilgili sorularına yanıt vermedi. Adalet Bakanlığı soruları orduya yönlendirdi, ordu ise yeniden IPS’ye.

İsrailli yetkililer, bu ağır insan hakları ihlallerine ilişkin sessizliklerini sürdürürken, uluslararası hukukçular durumu “modern çağda gizlenmiş bir insanlık suçu” olarak nitelendiriyor.