YILMAZ ÇAKIR / Haksöz Haber

1. Fasıl: Öz, Sıfat ve Siyasete Dair

Öz’ün bir şeyin değişmez esası, mahiyeti olduğu bilinir. O, bir nesnenin değişmeden kalan, değişime uğramayan aslıdır. Sıfat; bir şeyin, nesnenin, varlığın; oluşan, bozulan, gelişen, değişen yanını, yönünü ifade eder. Misal; herhangi bir elma, elma olmak yönünden, diğer bir meyveden, diyelim ki armuttan ayrılır. Elmayı, armuttan veya başkaca bir şeyden; ağaçtan, kuştan, taştan farklı kılan, onun kendine has “öz”üdür. Elma o öz sayesinde, tüm o diğerlerinden başkadır. Ama aynı elma, kendi dünyası, kendi dairesi içinde hep aynı kalmaz. Büyür, çürür, acı olur, ekşi olur, tatlı olur, yeşil olur, kırmızı olur. İklime göre, bölgeye göre değişir, farklılaşır. Elmayı, elma yapan o içeriksel hal aynı kalmasına rağmen, değişen nedir? Pek tabiki, sıfat. Değişmeyen “öz”ün, değişime konu kısmını “sıfat” teşkil eder.  Bu bakımdan bir şeyi, cismi, varlığı, kendisi yapan “öz”üdür. Öz değişmeden, içerik aynı tutularak, salt sıfatsal değişimlerle özdeşlik, aynılık sağlanamaz. Elmadaki sıfatlardan “yeşil”i ele alalım. Yeşil, vasıf olmak itibari ile armut için de söz konusu edilebilir. Hatta, daha çok da yeşil armutun sıfatıdır. Şimdi bu iki renk benzerliğinden hareketle, elma ile armutu aynı meyve saymak, sanmak makul ve makbul sayılır mı? Aynılık kadar, ayrılık ve gayrılığı belirleyen mahiyettir, özdür. Sıfatlardan hareketle kurulan paralellikler, özdeşliğe değil, benzerliğe işaret eder. Benzerlikler bir şeyi o şey kılan, neyse o yapan özün, kabuğunda, dışında cereyan eder. Benzerlik bir yönüyle, bu yönüyle, iki şey arasındaki ontolojik farklılığın da ilanıdır. Bizim aynımız, bize benzemez, o “biz” olur. Sıfat benzeşir, değişir yanıltır. Çünkü öze değil, göze hitap eder. Göz yanıltır, öz yanıltmaz.

Yazının Devamı >>>