Mustafa Çopur / İstanbul;

 “İsmet İnönü hangi yıllarda, kaç yıl CHP genel başkanlığı yapmıştı? İnönü döneminde hangi yıllarda ezanlar okunmamıştı?”
* İnönü ilk Cumhuriyet hükümetini kurdu (30 Ekim); aynı zamanda Halk Fırkası (sonradan Cumhuriyet Halk Partisi-CHP) genel başkan vekilliğini üstlendi (Genel Başkan Atatürk’tü).
Ama 8 Kasım 1924’te başvekillikten ayrılmak zorunda kaldı. Yerine Fethi Bey (Okyar) atandı. Ama Doğuda patlayan Şeyh Said İsyanı üzerine tekrar başbakanlığa getirildi (3 Mart 1925) ve 1937’ye kadar görevde kaldı.
Eylül 1937’de Atatürk’le aralarında çıkan bazı derin görüş ayrılıkları yüzünden hem başvekillikten, hem de CHP genel başkan vekilliğinden azledildi. O tarihten Atatürk’ün ölümüne kadar geçen sürede başbakanlığı Celal Bayar üstlendi.
İsmet İnönü, Atatürk’ün ölümü üzerine 11 Kasım 1938’de Celal Bayar’ın önerisi ve ısrarıyla Cumhurbaşkanı oldu.
Ardından 26 Aralık 1938’de toplanan CHP Birinci Olağanüstü Kurultayı’nda partinin “değişmez genel başkan”ı ilân edildi.
Ayrıca CHP kurultayı tarafından kendisine “Milli Şef” unvanı da verilmişti. Bundan sonra para ve pulların üzerindeki Atatürk resimlerini kaldırıp kendi resimlerini koydurdu.
“Milli Şef” olarak tek başına iktidarda bulunduğu 1938-1950 döneminde Türkiye gelişemedi. Baskı ve fakirlik paralel gelişti.
Nihayet 14 Mayıs 1950’de yapılan ilk özgür seçimde, iktidardan düşürüldü. Ama CHP Genel Başkanlığını sürdürdü. İktidardaki Demokrat Parti’ye karşı yıkıcı bir muhalefet benimsedi. Sonunda rakiplerini sehpalarda tüketti.
Artık hem kendisi, hem partisi yorgundu. Nihayet CHP de bunu fark etmişti. Sadece iktidarı eleştirmekle iktidar olunmuyordu.
Bülent Ecevit ismi de öne çıkmıştı…
Partinin ibresi Bülent Ecevit’e doğru eğilince, Mayıs 1972’de toplanan CHP Beşinci Olağanüstü Kurultayı’nda, politikalarının onaylanmaması durumunda istifa edeceğini açıkladı.
Parti Meclisi ve delegeler bu tehdide rağmen Ecevit’in yanında yer aldı. 8 Mayıs 1972’de CHP genel başkanlığına Bülent Ecevit seçildi.
Türk siyasal yaşamında parti içi mücadele sonucunda değişen ilk genel başkan olan İnönü, 4 Kasım 1972’de CHP üyeliğinden, 14 Kasım 1972’de de milletvekilliğinden istifa etti. Başvurusu üzerine tabii senatör olarak 27 Mayıs darbesinin getirdiği bir kurum olan Cumhuriyet Senatosu’nda “Temelli senatör” olarak görev aldı. 25 Aralık 1973 Salı günü saat 16:05’te de öldü.
Yani İsmet Paşa, aralıksız 35 sene CHP Genel Başkanlığı yapmıştır.
İbrahim Edhem Paşa kimdir?
Rabia Tezol / İstanbul;
“İbrahim Edhem Paşa sadrazammış. Bu bilgi doğru mudur? Soyağacını biliyor musunuz?”
* Doğrudur. İbrahim Edhem Paşa, Sultan II. Abdülhamid döneminde 5 Şubat 1877 - 11 Ocak 1878 tarihleri arasında onbir ay dört gün sadrazamlık yapmıştır.
Çocukluğunda, 1822’de Sakız’da meydana gelen isyanlar ve çatışmalar esnasında, kimi kaynaklara göre köle olarak satılmak, kimi kaynaklara göre ise İzmir’e kaçtıktan sonra evlatlık olarak verilmek suretiyle sonradan sadrazam olan Koca Mehmed Hüsrev Paşa’nın velayetine geçmiş olup, aslen Rum kökenlidir.
Zekâsıyla kısa sürede dikkat çeken İbrahim Ethem Bey, Hüsrev Paşa’nın ve bizzat Sultan II. Mahmut’un gözetiminde Paris’e eğitim için gönderilmiş, Paris’te eğitimini tamamlayıp Türkiye’nin ilk maden mühendisi olarak geri dönmüştür.
1856-1876 tarihleri arasında Hariciye Nazırı, Ticaret Nazırı, Maarif ve Nafia Nazırı, Yanya Valisi, Şura-yı Devlet Âzası, Divan-ı Ahkâmı ve Adliye Nazırı olarak hizmet vermiştir…
26 Aralık 1876-5 Şubat 1877 tarihlerinde Şura-yı Devlet Başkanlığı’na yükselmiş, oradan da sadrazamlığa atanmıştır.
Atatürk’ün cesedi neden mumyalandı?
Mustafa Açıcı / Hatay;
“Cumhuriyetin kurucusu Atatürk, ölümünden sonra hangi kararla neden mumyalandı ve neden Etnografya Müzesi’ne kaldırıldı?”
* Cesedinin bozulmaması için elbette… Tahnit edildi. İlaçlandı yani. Sonra da, 9 Kasım 1953’te kendisi için Ankara’da hazırlanan Anıtkabir’e nakledilmek üzere geçici mezarından alındı.

VAKİT