Maysa Mustafa’nın Middle East Eye’da yayınlanan yazısı, Haksöz-Haber için tercüme edilmiştir.

Trump yönetiminin “Hamas yanlısı” olduğu düşünülen uluslararası öğrencileri sınır dışı etmek için yapay zekâ kullanma planı, bu hafta siyasi yelpazenin her kesiminden geniş bir tepki aldı ve bunun ABD'de ifade özgürlüğü için ne anlama gelebileceğine dair korkuları artırdı.

Axios'un perşembe günü üst düzey Dışişleri Bakanlığı yetkililerine dayandırdığı haberine göre, ABD Dışişleri Bakanlığı'nın “Hamas yanlısı” olduğu düşünülen yabancı öğrencilerin vizelerini iptal etmek için yapay zekayı kullanmayı planladığı bildirildi.

Axios'a göre Dışişleri Bakanı Marco Rubio tarafından başlatılan “Yakala ve İptal Et” projesi, “on binlerce öğrenci vizesi sahibinin sosyal medya hesaplarının yapay zekâ destekli incelemelerini görecek ve ABD hükümetinin yabancı uyrukluların davranış ve söylemlerini denetlemesinde dramatik bir tırmanışa işaret ediyor”.

Rubio, perşembe günü X'e geçerek öğrencilere karşı alınan önlemleri duyurdu ve ABD'nin “teröristleri destekleyen yabancı ziyaretçilere sıfır tolerans gösterdiğini” söyledi ve “ABD yasalarını ihlal edenler” dedi.  Haberlere göre, Dışişleri Bakanlığı kimliği açıklanmayan bir öğrencinin vizesini bile iptal etti.

Axios'a konuşan yetkililer, sosyal medya hesaplarının incelenmesinde özellikle Hamas'ın 7 Ekim 2023'te İsrail'in güneyine düzenlediği saldırının ardından dile getirilen “terör sempatisi iddialarına ilişkin kanıtların arandığını” söyledi.

“Yakala ve İptal Et”, Başkan Donald Trump'ın Columbia Üniversitesi'ne verilen 400 milyon dolarlık bursu iptal etmesi ve antisemitizmle ilgili endişeler nedeniyle California Üniversitesi hakkında soruşturma başlatılmasının yanı sıra, Filistin yanlısı öğrenci hareketinin ivmesini bastırmak için bu hafta meydana gelen birçok tırmanıştan biri.

Duyuruya yönelik tepkiler hem eleştiri hem de övgü aldı ve bunun ABD'de genel olarak ifade özgürlüğü için ne anlama gelebileceği konusunda birçok soru soruldu.

Çok daha kötüye gidecek

Duyuruya tepki gösteren pek çok kişi “Yakala ve İptal Et” uygulamasının ABD yasalarına aykırı olduğunu ve öğrenci vizesi alan yabancıların Birinci Değişiklik ile korunduğunu ve ifade özgürlüğüne sahip olduklarını belirtiyor.

“Hatırlatmak isterim ki Sayın Başkan, öğrenciler ve öğretim üyeleri de dâhil olmak üzere, göçmenlik statüsüne bakılmaksızın herkes, konusu ne olursa olsun barışçıl toplanma ve ifade özgürlüğü hakkına sahiptir. Eğer haberler doğruysa, “Yakala ve İptal Et” korkunç bir fikir ve insan haklarına bir saldırıdır.” İnsan hakları örgütü Amnesty International USA, X'te paylaşımda bulundu.

Filistin yanlısı uluslararası öğrenci protestocuların sınır dışı edilmesini destekleyenler, kamplara veya oturma eylemlerine katılan öğrencilerin Birinci Anayasa Değişikliği tarafından korunmadığını savunuyor.

“İfade özgürlüğü, kimseyi engellemedikleri ya da kimseye zarar vermedikleri sürece insanların dışarıda protesto yapmalarına izin verir. Ancak ifade özgürlüğü başkalarının öğrenmesini engellemeyi ya da zarar vermeyi içermez. Bu ülkeye okumak için gelmek bir hak değil, bir ayrıcalıktır,” diye yazdı.

“Yakala ve İptal Et” uygulamasına karşı çıkan diğer kişiler de kampüste Filistin yanlısı protestolara katılanların - ve İsrail'i internet üzerinden yüksek sesle eleştiren öğrencilerin - otomatik olarak Hamas sempatizanı olarak görülmemesi gerektiğine dikkat çekti.

Filistin asıllı Amerikalı akademisyen Eman Abdelhadi, Trump yönetimine Filistin yanlısı öğrencilere karşı durumu bu derece tırmandırma izni verdiğine inandığı kişilere seslenmek için X'e konuştu:

“Demokratlardan üniversite yöneticilerine kadar, İsrail'i eleştirmenin ya da protesto etmenin doğası gereği antisemitik olduğu ya da Yahudi öğrencileri taciz etmek anlamına geldiği yalanının sürdürülmesine yardımcı olan herkes, üniversiteyi sağcılara altın tepside sundunuz”.

X'te uluslararası öğrenci olduğunu söyleyen anonim bir kullanıcı, “Yakala ve İptal Et” haberlerinin kendilerini Filistin için protesto yapmaktan daha da korkar hale getirdiğini söylüyor.

İnternette pek çok kişi için bir başka tartışma konusu da hükümetin sözde “Hamas yanlısı” öğrencileri tespit etmek için yapay zekâyı kullanması. Proje için kullanılan CIA destekli analiz firması Palantir, İsrail'in Filistinlileri hedef almasını kolaylaştırmak için kullandığı ve Gazze'ye yönelik savaşında gelişmiş yetenekleriyle tanınıyor.

“Eğer bilmiyorsanız, Palantir IDF için Gazze'deki Filistinliler için 'ölüm listeleri' oluşturan şirkettir. Şimdi aynı türden bir 'temas izleme' teknolojisi ABD'de 'kötü' ya da 'iyi' amaçlar için kullanılıyor.” Bir kişi X'te ‘Bu yapay zekâyı Hamas sempatizanlarının peşine düşmek için kullanabiliyorlarsa, bunu HERHANGİ BİRİMİZİN, HERHANGİ BİR ZAMAN, HERHANGİ BİR NEDENLE peşine düşmek için de kullanabilirler’ diye yazdı.

Bir başkası da “Yakala ve İptal Et ‘in ABD vatandaşları için bir ’beta testi” olduğunu söyleyerek bu düşünceyi yineledi.

Trump'a oy verenler de İsrail'e yönelik eleştirileri sansürlemek için bu kadar enerji harcayan yönetimden duydukları hayal kırıklığını dile getirdiler:

“İfade özgürlüğüne ilişkin ilk değişiklik haklarımıza rağmen neden İsrail'i bu kadar çok koruyoruz? Çok yoruldum,” diyen Trump'a oy vermiş bir kişi X'te şöyle yazdı: ”Ben bunun için oy vermedim. Ben yolsuzlukların ortaya çıkması ve şeffaflık için oy verdim.”