John Olorunfemi’nin Middle East Monitor’de yayınlanan yazısı, Haksöz Haber için tercüme edilmiştir.

Önde gelen elektrikli araç üreticisi küresel ayak izini genişletmeye çalışırken, Fas'ın hem Avrupa hem de Orta Doğu'ya açılan kapı olarak stratejik konumu, onu otomotiv sektörünün genişlemesi için ideal bir pazar haline getiriyor. Ülke, büyük uluslararası oyuncuları çeken, hızla gelişen bir otomotiv merkezi haline geldi. Örneğin, Fransız otomobil üreticisi Renault, Tangier yakınlarında bir fabrika kurarken, Stellantis ise Kenitra fabrikasını genişletmek ve üretim kapasitesini artırmak için 1,2 milyar avroluk bir yatırım yapacağını açıkladı. Bu önemli yabancı yatırımlar, Fas'ın Avrupa ve Orta Doğu pazarları için önemli bir tedarik zinciri merkezi olarak rolünü sağlamlaştırmış ve Tesla'nın Afrika'daki ilk adımını atması için doğal bir seçim haline getirmiştir.

Fas'ın stratejik konumu, ülkenin cazibesinde önemli bir rol oynasa da, yatırımcılar için cazibesini artıran tek faktör bu değildir. Fas hükümeti, proaktif politikalar ve doğrudan mali destek yoluyla elverişli bir iş ortamı yaratmada önemli bir rol oynamıştır. Yüzde 35'e varan sübvansiyonlar sunan hükümet, üretimi daha uygun maliyetli ve verimli bir ortama kaydırmak isteyen şirketleri başarılı bir şekilde teşvik etmiştir. Ayrıca, basitleştirilmiş düzenleme süreci, yeni fabrikaların beş ay gibi kısa bir sürede onaylanmasına olanak tanıyarak Fas'ı otomotiv ve imalat yatırımları için son derece cazip bir destinasyon haline getirmektedir.

“15 yıl önce tek bir araba bile ihraç etmiyorduk. Şimdi ise ülkenin en büyük ihracat sektörü haline geldi” dedi Sanayi ve Ticaret Bakanı Ryad Mezzour, AP ile yaptığı röportajda.

Tesla Fas'a ilgi duyuyor

Otomotiv endüstrisi, Fas ekonomisinin temel taşlarından biridir. Ülkenin toplam GSYİH'sinin %22'sini oluşturur ve son teknoloji fabrikalarında yılda 700.000'den fazla araç üretir. Yıllık 14 milyar dolarlık ihracat değeriyle otomobiller, Fas'ın bir numaralı ihracat sektörü haline gelmiştir. Bu etkileyici rakamlar artmaya devam ederken, ülkenin elektrikli araçlara (EV) olan ilgisi de artmaktadır. Bu eğilim, Tesla gibi endüstri liderleri de dâhil olmak üzere, dünya çapında büyük ilgi görmüştür. Fas'ın rekabetçi üretim ekosistemini, stratejik konumunu ve destekleyici hükümet politikalarını fark eden Tesla, genişleyen elektrikli araç pazarından ve Fas'ın sürdürülebilir otomotiv üretimi için bölgesel bir merkez olma hedefinden yararlanmak amacıyla ülkede varlık göstermeye giderek daha fazla ilgi göstermektedir.

Tesla, 27 Mayıs 2025 tarihinde, 27,5 milyon MAD (yaklaşık 2,75 milyon ABD doları) başlangıç yatırım sermayesi ile Tesla Morocco adlı iştirakini resmi olarak kurdu. Ülkenin büyüyen elektrikli araç pazarını destekleme taahhüdünün bir parçası olarak Tesla, Kazablanka, Tangier, Rabat ve diğer stratejik konumlar dâhil olmak üzere önemli şehirlerde hibrit süper şarj istasyonları kurmaya başladı. Bu hamle, Fas genelinde elektrikli araç altyapısını geliştirmekle kalmayıp, Tesla'nın ülkenin bölgedeki sürdürülebilir ulaşımın hayati bir merkezi olma potansiyeline olan güvenini de vurguluyor.

Elektrikli araçların benimsenmesinde artan eğilim

Fas'ta elektrikli araçların benimsenmesi dikkat çekici bir artış yaşıyor. 2025'in ilk yarısına kadar, elektrikli araçlar toplam otomotiv pazarının yüzde 3'lük bir payını ele geçirdi ve önceki döneme kıyasla yüzde 176'lık etkileyici bir büyüme kaydetti. Yıl boyunca, önde gelen elektrikli araç üreticileri de önemli kazançlar bildirdi: BYD'nin satışları %407, Citroën'in satışları %95,9 ve Dacia'nın satışları %113,4 arttı. Bu hızlanan trend, Fas'ın hızla gelişen EV manzarasını vurgulamaktadır. Tesla'nın ülkedeki stratejik yatırımı, bölgedeki varlığını genişletme konusundaki kararlılığını vurguluyor ve Fas'ı hem Afrika hem de Orta Doğu pazarlarına önemli bir giriş kapısı olarak konumlandırıyor. Tesla, elektrikli mobiliteye yönelik bu artan talebi değerlendirerek, bu gelişmekte olan pazarlarda sürdürülebilir ulaşımın geleceğini şekillendirmede önemli bir rol oynamayı hedefliyor.

Tesla ve elektrikli araçların geleceği

Elektrikli araç endüstrisi, güçlü devlet desteği ve otomotiv sektörü için elverişli ortamın da desteğiyle önemli bir ivme kazanıyor ve olumlu bir pazar görünümü için zemin hazırlıyor. Tüketici ve iş dünyasının artan ilgisini yansıtan elektrikli araçlara olan talep, tüm değer zinciri boyunca istikrarlı bir şekilde artıyor. Ayrıca, Fas'ın ötesinde Avrupa, Orta Doğu ve Afrika genelinde elektrikli araç satışları için büyük bir pazar fırsatı var. Tesla, bu potansiyele stratejik olarak bahis yapıyor, katlanarak artan büyüme beklentilerini fark ediyor ve pazar liderliğini ele geçirmek isteyen diğer elektrikli araç üreticilerine karşı geri adım atma niyetinde olmadığını gösteriyor.

*John Olorunfemi, yazar ve teknoloji gazetecisidir. Afrika'nın büyüyen temiz enerji endüstrisine odaklanan yenilenebilir enerji medya ve danışmanlık şirketi LumAfrik'in kurucusu ve CEO'sudur.