1. HABERLER

  2. ÇEVİRİ

  3. Suriyeliler ülkelerini yeniden inşa etmeye hazır, ancak dayanışmaya ihtiyaçları var
Suriyeliler ülkelerini yeniden inşa etmeye hazır, ancak dayanışmaya ihtiyaçları var

Suriyeliler ülkelerini yeniden inşa etmeye hazır, ancak dayanışmaya ihtiyaçları var

Suriye mültecilerini geri kabul etmeye hazır değil. Bunun için uluslararası desteğe ihtiyacı var.

21 Ocak 2025 Salı 19:07A+A-

Yarub Asfari’nin aljazeera’da yayınlanan yazısı Haksöz-Haber için tercüme edilmiştir.

 

Suriye'de Beşar Esad rejiminin yıkılarak 13 yıllık devrimin sona ermesinin üzerinden bir aydan fazla zaman geçti. Bu olay bana ve uzun süredir adalet, özgürlük ve haysiyet için mücadele eden milyonlarca Suriyeliye umut verdi.

Sadece birkaç hafta içinde çok şey değişti. Çalıştığım insani yardım kuruluşu Syria Relief/Action For Humanity, yıllarca Suriye'nin büyük bölümünde varlık göstermesi engellendikten sonra nihayet Şam'da resmi bir ofis açtı. Hayatının büyük bir kısmını Türkiye'de geçirmiş olan bir meslektaşım Suriye'nin başkentindeki evine dönmenin ve hayatını orada yeniden kurmanın heyecanını yaşıyor.

Suriye'deki ailesini on yıldan uzun bir süredir görmeyen yakın arkadaşlarımdan biri memleketi Humus'a seyahat edebildi ve sevdikleriyle yeniden bir araya gelebildi. Şahsen ben, hepsi Türkiye'de doğan çocuklarıma benim büyüdüğüm Suriye'den çok farklı bir Suriye göstermeyi dört gözle bekliyorum.

Ülkemizi özgür ve barış içinde görmenin verdiği büyük sevincin yanı sıra, önümüzdeki muazzam zorlukların da farkındayız. Suriye'nin mevcut sosyoekonomik durumunun gerçekleri ürkütücü.

Son 13 yılda yaşanan tarifsiz acı, yıkım ve yerinden edilme bir gecede silinemez. Yollar, elektrik şebekesi ve su boru hatları da dahil olmak üzere kritik altyapı tahrip olmuştur. Ticaret ve tedarik zincirleri kesintiye uğradığı için ekonomi paramparça olmuş durumda.

Suriye'nin eğitim sistemi ülkenin pek çok yerinde neredeyse çökmüş durumda, zira pek çok okul ya yıkılmış durumda ya da ülke içinde yerinden edilenler için barınak olarak kullanılmaya devam ediyor. UNICEF'e göre 2,4 milyondan fazla çocuk okula gitmiyor ve 1 milyon çocuk da okulu bırakma riski altında. Bu durum, çocuk işçiliği ve çocuk yaşta evlilik gibi olumsuz başa çıkma mekanizmalarının ortaya çıkma olasılığını artırmaktadır.

Bütün bir neslin cehalet yüzünden kaybedilmesini önlemek için eğitime - özellikle de ilk ve ortaöğretim seviyelerinde - öncelik verilmesi gerekmektedir. Üniversitelerin de önemli ölçüde etkilendiğini, birçok tesisin zarar gördüğünü ve öğrencilerin eğitimlerini bırakmak zorunda kaldığını belirtmek önemlidir.

Kara mayınları ve savaşın diğer patlayıcı kalıntıları Suriye'nin toparlanmasının önündeki bir diğer önemli engeldir. Bunların özellikle çocuklar için yarattığı tehlike çok büyüktür. Sadece geçtiğimiz ay, 12'si çocuk olmak üzere en az 80 kişi mayınlarla ilgili olaylarda hayatını kaybetti.

Suriye nüfusunun yarısı şu anda kara mayınlarıyla kirlenmiş bölgelerde yaşıyor. Yerlerinden edilen insanlar evlerine dönmeye başladıkça, bu patlayıcıların yarattığı tehlikeler göz ardı edilemez.

Bu arada, dış müdahaleler istikrarsızlığı körüklemeye devam etmekte ve şiddet olayları sürmektedir.

Tüm bunlar göz önünde bulundurulduğunda, Suriyeli mültecilere ev sahipliği yapan bazı ülkelerin iltica başvurularını askıya alma kararı beni derinden rahatsız etti. Hiç kuşkunuz olmasın, Suriyeliler ülkelerine dönmekten başka bir şey istemiyor. Burası bizim evimiz ve yeniden inşasının bir parçası olmayı arzuluyoruz.

Ancak Suriye henüz büyük ölçekli geri dönüşler için hazır değil. Ev sahibi ülkeler geri dönüşler güvenli, ve sürdürülebilir olana kadar beklemelidir. Bu arada, Suriyelilerin yeniden girişlerinin engellenmesi korkusu olmadan durumu değerlendirmek üzere geçici olarak geri dönmelerine izin vermelidirler.

Suriye'nin mültecilerin kitlesel geri dönüşüne uygun hale gelmesi için dışarıdan destek alması gereken bir dizi alan vardır.

İlk olarak, uluslararası bağışçılar Suriye'nin acil insani ihtiyaçlarını karşılamak için ek kaynakları harekete geçirmelidir. 2024 yılı itibariyle 16.7 milyon kişi yardıma muhtaç durumdadır ki bu sayı çatışmaların başladığı 2011 yılından bu yana en yüksek rakamdır.

Gıda sıkıntısının giderilmesi, ülke içinde yerinden edilmiş kişilerin evlerine dönmelerinin desteklenmesi ve temel barınma ve sağlık hizmetlerinin sağlanması için fonlara ihtiyaç vardır.

Sahada etkinliğini kanıtlamış yerel ve ulusal kuruluşlara, sürekli değişen duruma uyarlanabilir bir yanıt verilmesine olanak tanıyan esnek mekanizmalarla fon dağıtımında öncelik verilmelidir.

İkinci olarak, Suriye'deki çocukların eğitimine öncelik verilmelidir. Çocuklar için güvenli öğrenme alanlarının oluşturulması, bütün bir neslin eğitime erişimini kaybetmesini önlemek için hayati önem taşımaktadır.

Üçüncü olarak, Suriye'nin siyasi rehabilitasyon sürecinde yardıma ihtiyacı vardır. Yüz binlerce insan önceki rejim döneminde siyasi şiddete maruz kalmıştır. İşkence ve zorla kaybetmelerden kurtulanlara özel bakım sağlanmalı ve kaybolan ve ölenlerin ailelerine tazminat ödenmelidir.

Suriye'nin, Esad rejimi tarafından işlenen suçlar için uluslararası mahkemeler veya geçiş dönemi adalet mekanizmaları yoluyla adaleti sağlamak için uluslararası işbirliğine de ihtiyacı vardır. Bu tür çabalar hesap verebilirliğin sürdürülmesi için hayati önem taşımaktadır.

Dördüncü olarak, Suriye yaptırımlar altında kalmaya devam ederken ekonomik iyileşme sağlanamaz. Şam'daki geçiş dönemi yetkilileriyle diplomatik temas kurulmalı ve ekonomik kısıtlamalar yeniden değerlendirilmelidir. Yaptırımlar insani yardımların ulaştırılmasını ve yeniden inşa çabalarını engellemektedir.

Beşinci olarak, Suriye'nin kara mayınlarının temizlenmesi ve patlamamış mühimmatın ortadan kaldırılması konusunda yardıma ihtiyacı vardır. Bu, evlerine dönmek isteyen yerinden edilmiş Suriyelilerin güvenliğinin sağlanması açısından çok önemli bir adımdır.

Suriyelilerin olağanüstü hal ve yardıma bağımlı bir durumda kalmak istemediklerini vurgulamak benim için önemlidir; yeniden inşa ve kalkınmaya hazırız.

Yıllar süren karanlığın ardından nihayet ışığı görebiliyoruz. Suriye'nin geleceği bizim ellerimizde; ancak acil zorlukların üstesinden gelebilmemiz için küresel toplumun dayanışması ve işbirliği şart. Birlikte Suriye'nin yeniden inşasına yardımcı olabiliriz; böylece her zamankinden daha güçlü, daha kapsayıcı ve daha adil bir ülke olarak ortaya çıkabilir.

 

*Yarub Asfari, Syria Relief ve ana kuruluşu Action For Humanity'nin ülke direktörüdür. Daha önce kuruluşun Kuzeybatı Suriye ofisini Gaziantep'ten yönetmiştir. Halep Üniversitesi mezunu olan Asfari, Suriye Devrimi'nin ardından Suriyeli kardeşlerine yardım etmektedir.

HABERE YORUM KAT