Abdullah Öcalan 1998’de Suriye’yi terk edip Avrupa’ya gittiğinde ayağının tozuyla İtalyan gazetecilere PKK’dan istifa edebileceğini açıklamıştı. Avrupa’da kalma şansı olsaydı belki de sözünün arkasında durup örgütten istifa edecekti. Ancak Öcalan’ın Türkiye’ye teslim edilmesiyle Kürt hareketinin kaderini değiştirebilecek bu deneme yarım kaldı.

Öcalan’ın “PKK’dan istifa” resti, aslında kurucusu olduğu örgütün geçmişinden kurtulma ihtiyacını yansıtıyordu. Avrupa’ya ayak bastığında ilk defa bu örgütün aynadaki gerçek yansısıyla karşılaştı. Ve o görüntü pek iç açıcı değildi, Öcalan’ı “kanlı bir örgütün lideri” olarak gösteriyordu.

Türkiye’ye teslim edilip İmralı’ya konduğunda da Öcalan’ın devlet ve topluma çarparak yansıyan görüntüsü parlak değildi.

Öcalan, 40 bin insanın hayatını kaybettiği savaşın sorumlusu ve “bebek katili” olarak niteleniyordu.

İmralı’da yargılandığı mahkemede, PKK lideri olarak çocukların da dâhil olduğu sivil katliamlar için emir vermediğini ve başında olduğu örgüte karşı mücadele ettiğini, hatta bazı önemli isimleri bu yüzden cezalandırdığını ya da örgütten uzaklaştırdığını anlattı.

Anlattı ama bunun yeterli olmayacağını galiba kendisi de biliyordu; kalktı kurduğu örgütü, neredeyse dünyaca ünlü bir marka olan PKK’yı fesih etti.

Bu kararın ardında hangi politik amaç olursa olsun, kesin olan Öcalan’ın savaşta fazlasıyla kirlenmiş olan bu isimden kurtularak, temiz bir sayfa açma isteğiydi.

Bu değişim denemesi devletten karşılık bulamadığı için de Öcalan yeniden silahlara ve PKK adına geri döndü.

Bunca zaman geçti, Öcalan Kürtlerin önemli bir bölümü için “halk önderi” oldu, PKK’nın toplum içinde desteği arttı, Kürt hareketi siyasallaştı; ama örgütün adı yine bebek ve sivillerin öldürüldüğü resim kareleriyle yan yana geliyor.

İşte bu tabloyu görünce İmralı’nın yeniden PKK’dan istifa etmeyi düşünüp düşünmediği merak etmeye başladım.

Zira her gün “yanlışlıkla” kadın, çocuk öldüren bir örgütün liderinin de “Kürt Mandelası” olması çok zor.

Türkiye’nin barış için, Kürt sorununun çözümü için “Kürt Mandelası”na ihtiyacı var.

Buna Öcalan’dan başka aday şimdilik gözükmüyor.

Ama PKK ne Öcalan’dan vazgeçiyor ne de Öcalan’ın istediği gibi siyasal bir örgüt oluyor.

Siyasallaşama şansını teptiği için de sürekli şiddet üretiyor.

Tabii bunun faturası doğal olarak İmralı’ya ve Kürt siyasetçilere kesiliyor.

Bu gidişata Öcalan’ın dışında dur diyecek bir aktör henüz yok.

Kürt hareketi “yanlışlıkla” öldürülen çocuk ve sivillerden dolayı hiçbir sorumluluk üstlenmediği gibi sadece devleti, hükümeti ve medyayı suçlamakla yetiniyor.

Toplumsal sorumluluk gereği az-biraz itiraz eden, sesini yükselten sivil toplum kuruluşları ile Taraf’ı tehdit ediyorlar.

Bu gazetenin kurulduğu ilk günlerde Ergenekon çetesinin, onun siyasi ve sivil uzantılarının yaptığı gibi tıpkı, Taraf’ı hedef yapıyor, karşı kampanyalar düzenliyor, tehditler savuruyorlar.

Kürt hareketinin bugünkü durumu, 1999’daki devlete benziyor.

O günlerde Öcalan PKK’yı fesih edecek kadar ileri adımlar attı; örgütünü sivil/siyasi bir harekete dönüşmeye ikna etti. Silahlı güçlerini beş yıl boyunca sınır dışına çıkarttı. Geçmişteki hatalardan dolayı özür diledi. Kürt hareketini değişime zorladı. Ancak devletten karşılık bulmadı.

Bugün ise devlet değişim geçiriyor ama PKK’dan karşılığını bulamıyor.

O gün devlet değişmediği için PKK değişim sürecini tamamlayamamıştı; bugün de PKK değişmediği için devlet değişim sürecini belki de tamamlayamayacak.

Son aylarda sıkça duyduğumuz “eskiye dönüş” korkusu, bu olmalı.

Her şeye rağmen Başbakan Erdoğan’ın “PKK’yla görüşmeler yeniden başlayabilir” sözü, hükümetin eski hatalara düşmeyeceğini göstermesi bakımından ümit verici bir gelişme. Başbakan, bu önemli çıkışı, sanırım MİT/PKK görüşmelerinin Kürt hareketi içinde yarattığı olumlu etkiden güç alarak yaptı. Savaşı durdurmanın yolu, İmralı/PKK/BDP ile görüşmekten geçiyor. Bu görüşmeler sistematik hale geldikçe silahların yeniden konuşması da zorlaşacak, hatta kısa sürede imkânsız hale gelecektir. Kandil bu fırsatı bir daha teperse Kürtlerin desteğini yitirebileceği gibi, Öcalan’ı da kaybedebilir.

[email protected]

TARAF