Fatih Demir-HAKSÖZ HABER

Suriye’deki savaş nedeniyle ülkesini terk etmek zorunda kalan, kendisi gibi mimar olan eşinin rejim tarafından üç günlüğüne götürüldüğünü ve kendisinden bir daha haber alamadıklarını ifade eden Merve El Sabuni, bu yıl İngiltere’deki Brighton Festivali’nin eş koordinatörlüğünü üstleniyor.  

Savaş başladığında üniversitede doktoraya başlamış olan Sabuni, Humus sokaklarının mimari yapısını İngiltere’de yaşatırken, Suriye’deki savaşa dair kaleme aldığı “The Battle of Home” kitabının tanınması ile TEDx konuşmacısı olarak birçok Avrupa ülkesinde, Suriye’deki rejimin yıkıcılığını ve göç etmek zorunda kalan insanların yaşadıklarını anlattı.

Suriye’deyken tanıştığı akademisyen, “Mimarlığın Estetiği” kitabının yazarı Roger Scruton’dan aldığı dersler sonrası doktorasını tamamlayan Merve El Sabuni, Oxford Üniversitesi’nde Scruton’un ölümünün ardından ‘İslam, mimari, Suriye ve Scruton’ hakkında birçok konferans verdi.

Scruton’a, “İslam’daki estetik anlayışının çok daha dinamik ve kapsamlı olduğunu söylediğini” belirten Sabuni, derslerinde öğrencilerine, İslam’da estetik olanın, parayla olan ilişkisinin değişken olduğunu şöyle açıklıyor: “Güzel binalara sahip olabilirsiniz ama bazen ulaşamadıkları için halkın gözünde çirkinleşiyorlar ya da o binaları şu ya da bu şekilde hayatlarına zarar vermiş gibi görüyorlar. Bizim güzelliğe ihtiyacımız var ama bu dinamik bakışa daha çok ihtiyacımız var.”

Sabuni, felsefesi açısından kolay kolay kabul gören biri değil. Suriye'deyken arkadaş olduğu muhafazakar İngiliz filozof ve yazar Roger Scruton'un çalışmalarından etkilenmişti. Scruton, modernist mimariye ve gelenekçi görüşlere karşı, korkuya benzer fikirleri ile tanınıyordu. İslam’daki mimariyi, Suriye’deki savaşı, insanların yaşadıkları acıları durmadan anlatan Sabuni, çalışmalarında karşılaştığı bazı literatür tanımlamalar ve sorunlar için şu cevabı veriyor:

“Roger Scruton'un ‘Mimarlığın Estetiği’ kitabını okumaktan çok şey öğrendim. Tabii ki görüşlerim muhafazakar ama sizin [İngiltere'de] muhafazakarlığa atıfta bulunduğunuz şekilde değil. Burada muhafazakarlık, benim hiçbir ilgim olmayan politik bir terimdir. Liberal değilim, muhafazakar değilim, sadece Müslümanım.”

Suriye’deki savaşa da değinen Merve El Sabuni Middle East Eye verdiği röportajda, Suriye’yi, evini ancak bayramda ziyaret edebildiğini ve gördüklerinin çok kötü olduğunu şöyle aktarıyor:

“Çoğu için hayatın günde sadece iki saat elektrik, yakıt veya ısı olmaması anlamına geldiğini, ayrıcalıklı bir azınlık için ise günün 24 saati elektrik olduğunu görüyoruz. ‘Gerçekten hiçbir şeyimiz kalmadı. Elektriğimiz yok, altyapımız yok, pişirme gazımız yok, yakıtımız yok’ diyor orada kalan insanlar. İşçi, malzeme, enerji ve altyapı eksikliği nedeniyle inşaat projeleri durdu. İlaçlar, hastaneler, okullar, bunların hepsi etkilendi haliyle. Hammaddemiz yok, inşaat malzemelerine erişimimiz yok, şu anda sessizce acı çeken bir ülke. Çatışma günlerinden daha kötü ama kimse buna dikkat etmiyor.”

Evini özlediğini belirten Sabuni, bir gün ailesiyle birlikte Suriye’ye geri döneceğini düşünüyor.