Ramona Wadi’nin Middle East Monitor’de yayınlanan yazısı, Haksöz Haber tarafından tercüme edilmiştir.

Geçen ay, Uluslararası Adalet Divanı (UAD), işgal altındaki Filistin topraklarında faaliyet gösteren BM kurumlarının varlığı konusunda İsrail'in yükümlülüklerine ilişkin danışma görüşünü açıkladı. Bu görüş, kararları boş tavsiyelerden öteye geçemeyecek kadar bağlayıcı olmayan BM Genel Kurulu tarafından talep edilmişti.

Kararlar ve hukuki görüşlerin uluslararası hukuk ve yükümlülüklere dayandıkları için taşıması gereken ağırlığa rağmen, hem UAD hem de BM Genel Kurulu Filistin halkının boyun eğdirilmesine katkıda bulunuyor. Her iki kurum da sözler sarf ederken, dünya İsrail'e silah ve soykırım yapma araçları sağladı.

Uluslararası Adalet Divanı'nın Filistin Mültecilerine Yardım ve Çalışma Ajansı (UNRWA) ile ilgili yaptığı açıklama, bağlayıcı olmadığı gibi yeni de değildir. İsrail, UNRWA üzerindeki kısıtlamalarını kaldırmakla yükümlüdür ve ajansın görevi ile Filistinlilerin kendi kaderini tayin hakkı arasındaki bağlantı, “İsrail'in işgal altındaki Filistin topraklarında UNRWA'nın görevini, statüsünü, ayrıcalıklarını ve dokunulmazlıklarını saygı gösterme yükümlülüğünü destekler ve güçlendirir.”

On yıllardır tüm dünya “İşgalci Güç olarak İsrail” ifadesini duymaktadır. Uluslararası kurumların dünyaya ifade edemediği şey, insan haklarının anlam ve değerini yitirmiş terminoloji nedeniyle bir uçuruma düştüğüdür. Bu kayıp ise, İsrail’i sorumlu tutmaya yönelik tüm çabaları neredeyse önemsiz hale getirmiştir, çünkü İsrail gücünü uluslararası hukukun sulandırılmasıyla yaratılan cezasızlıktan almaktadır.

Uluslararası kurumların insan haklarını ve uluslararası hukuku savunma konusunda içsel bir zayıflığı vardır. Sömürgeleştirilmiş ve ezilenler, insan haklarını koruma sözü verirken askeri güçle ittifak kuran bu sistemin yemini olarak kendilerini yeniden yaratmaya zorlanmaktadır. Kurumların, önlemeleri gereken uluslararası hukuk ihlallerinden daha zayıf olmaları kasıtlıdır.

Uluslararası Adalet Divanı, İsrail'in “UNRWA dâhil olmak üzere Birleşmiş Milletler kuruluşlarının faaliyetlerini engellememek ve Filistin halkının kendi kaderini tayin hakkına saygı gösterilmesini sağlamak için Birleşmiş Milletler ile iyi niyetle işbirliği yapmakla yükümlü olduğu” sonucuna varmıştır.

Bu cümle, uluslararası hukukun İsrail'e nasıl hizmet ettiğinin bir örneğidir. İsrail buna uygun davranırsa, özellikle Filistinlilerin kendi kaderini tayin hakkına saygı gösterirse, bu açıklama hiçbir işe yaramayacaktır. Bunun altında yatan beklenti, İsrail'in “iyi niyetle işbirliği yapmayacağı”, sömürgecilik ve soykırım yoluyla Filistinlilerin kendi kaderini tayin hakkını çiğnemeye devam edeceğidir. Sonuç olarak, UNRWA, İsrail'in engelleri ve yetersiz finansman nedeniyle yetkin bir şekilde yerine getiremeyeceği bir göreve bağlı kalmaya devam etmektedir. Bağlayıcı olmayan kararlar ve danışma görüşlerinden kim yararlanır? Elbette İsrail.

İsrail'in işgalci güç olarak yükümlülüklerini yerine getirmesini beklemek, kök nedeni olan Siyonist kolonizasyon sorunu çözülmeden, başlı başına bir çelişkidir. Tavsiye Uluslararası hukukun bir sapması olarak İsrail, mevzuatı destekleyen zayıf kurumların sağladığı cezasızlık parametreleri içinde hareket etmektedir. Uluslararası kurumlar UNRWA'nın görevini yerine getirmesini istiyorlarsa ve Filistinlilerin kendi kaderini tayin hakkı uluslararası toplum için gerçekten önemliyse, İsrail'in sömürgecilikten vazgeçmesi için neden uluslararası toplumdan tek sesli bir çağrı gelmiyor?

* Ramona Wadi; bağımsız araştırmacı, serbest gazeteci, kitap eleştirmeni ve blog yazarıdır. Yazıları Filistin, Şili ve Latin Amerika ile ilgili çeşitli konuları kapsamaktadır.