Türkiye’de enerji ürünlerinin fiyatları çok yüksek. Elektrik, doğalgaz, LPG, motorin ve LNG bayilerde maliyetlerinin çok üzerinde fiyatlanarak vatandaşa satılıyor.

İlk olarak motorini ele alalım. Motorin, TÜPRAŞ tarafından bayilere litresi 1 lira 60 kuruşa satılıyor. Vatandaş ise motorini bayiden litresi 3 lira 37 kuruşa alıyor. Motorinin TÜPRAŞ’tan çıkış fiyatı ile bayi fiyatı arasındaki fark yüzde 100 daha fazla bir tutara denk geliyor.

Doğalgaz fiyatlarına gelince... BOTAŞ, doğal gazın metreküpünü 50,1 kuruşa veriyor. Vatandaşa evinde kullandığı doğalgazın metreküpü Ankara’da 72 kuruşa satılıyor. Tüketici maliyetin yüzde 44 üzerinde fiyat ödüyor.

Aynı şekilde otogaz olarak da kullanılan kısaca LPG diye adlandırılan ürün de TÜPRAŞ’tan kilogramı 1 lira 22 kuruşa satılıyor. Vatandaş bayide otogazın litresini 1 lira 92 kuruşa alıyor. Evlerde kullanılan 12 kilogramlık LPG tüpü ise tüketiciye 47 YTL’ye satılıyor.

Elektrik fiyatlaması da son derece çarpık bir şekilde gelişiyor. Bir metreküp doğalgazdan 6 kilovat saat elektrik üretiliyor. Doğalgazın metreküpü 50 kuruş olduğuna göre maliyeti 8,33 kuruşa geliyor. İşletme ve sermaye maliyetini yüzde 40 kabul edip üzerine koyarsak bir kilovat saat elektriğin maliyeti 11,66 kuruşa ulaşıyor. Özel sektör üreticisi bu elektriğin kilovat saatini devlete 18 kuruşa satıyor. Yani 1 kilovat saat elektrikten özel üretici yüzde 56 oranında kâr ediyor.

Devlet Bakanı Mehmet Şimşek, elektriğe bu yılbaşından beri yapılan yüzde 40 oranını aşan zammı savunurken, elektrik fiyatlarını beş yıl boyunca arttırmayarak üreticilere 25 katrilyon lira destek verdiklerini söylüyor. “Petrol ve doğalgaz fiyatlarına, eğer son beş yıldaki üretici fiyatlarındaki artışla endeksleme yapılsaydı, devlet 25 katrilyon lira alacaklı çıkacaktı” diyor.

Devlet Bakanı’nın bu hesabına karşılık biz de petrol ve doğal gaz üzerinden son üç yılda tüketiciden alınan vergileri inceleyelim. Devletin, 2005, 2006, 2007 yıllarında petrol ve doğal gaz üzerinden aldığı Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) tutarları sırasıyla 19,3 katrilyon lira, 20,5 katrilyon lira ve 22,0 katrilyon lira olmak üzere toplam 61,8 katrilyon liraya ulaşıyor.

Bu miktar sadece alınan ÖTV tutarı, bunun daha KDV’si var. Bu kadar vergiyi aldıktan sonra “Bakın, petrol fiyatlarını arttırmayarak 25 milyar YTL almadım” demek nasıl bir sübvansiyon mantığıdır anlamak mümkün değil.

Enerji piyasası, dünyada tüketiciyi korumak amacıyla devletler tarafından denetlenen ve düzenlenen bir piyasadır. Devletler kurdukları “regülatör birimler” aracılığıyla enerji piyasasına müdahale ederek enerji fiyatlarını belirler ve tüketicinin sömürülmesini önlerler. Bizde tam tersine bu bağımsız kurullar tüketiciyi değil, üreticiyi korumak ve kollamakla vakit geçiriyorlar.

TARAF