قُلْ لَوْ اَنْتُمْ تَمْلِكُونَ خَزَٓائِنَ رَحْمَةِ رَبّ۪ٓي اِذًا لَاَمْسَكْتُمْ خَشْيَةَ الْاِنْفَاقِۜ وَكَانَ الْاِنْسَانُ قَتُورًا۟ ﴿١٠٠﴾

100- De ki: "Eğer siz, rabbimin rahmet hazinelerine sahip olsaydınız yine de harcamaktan korkar onu elinizde tutardınız. Doğrusu insan çok cimridir.

Bu ayette Mekkelilerin Hz. Muhammed'i (s.a) yani kendileri gibi bir insanı "peygamber" kabul etmemelerinin altında yatan psikolojik sebebe işaret edilmektedir. Çünkü böylece onun üstünlüğünü kabul etmek zorundaydılar ve bir kimsenin kendi çağdaşı olan kendisi gibi bir insanın üstünlüğünü kabul etmesi çok zordur. Bu ayet şöyle genişletilebilir; "Bir başkasının üstünlüğünü bile kabul edemeyecek kadar cimri olan kimselerin Allah'ın tüm hazinelerine sahip olsalar bile başkalarına harcama konusunda cömert olmaları beklenemez.

Allah teala bu âyet-i Kerimede, kâfirlerin, dünyaya ne kadar düşkün olduklarını beyan ediyor, biriktirmiş oldukları mallan, ebediyyen yaşayacakmış gibi ellerinde tuttuklarını açıklıyor. Öyle ki bunlar, Allah tealanm rızık hazineleri ellerinde bulunsa dahi "Fakirleşiriz" korkusuyla onu harcamaktan kaçınırlar.

Allah teala bu âyet-i Kerimenin sonunda, insanoğlunun bir sıfatını beyan ederek: "Doğrusu insan çok cimridir" buyuruyor. Anlaşılıyor ki cimrilik, mal biriktirme ve onu gerektiği" yerlere harcamaktan kaçınma hastalığı insanın mayasında var olan bir durumdur. O halde bu hususa dikkat etmeli ve bizi o istikamete çekmek isteyen bu duyguyu her an yenmeye çalışmalıyız. 

  TABERİ TEFSİRİ

Evet yoktan var eden Allah bu hayatın sahibidir. Hayatın sahibi de Odur, ölümün sahibi de Odur, rızkın sahibi de Odur, sizi doyuran, size lâzım olan her türlü nimetlerini size cömertçe sunan da Odur. Eğer aptalca bir mantıkla Onun yaratıcılığını reddederek diyorsanız ki biz kendi kendimize var olduk, peki o zaman şu hayatınızın devamını sağlayan rızıklarınız kimden? Eğer sizler Allah’ın şu hazinelerinin sahibi olmuş olsaydınız kimseye bir şey vermezdiniz. Eğer şu güneşin sahibi sizler olsaydınız bu kadar cömertçe sunmazdınız insanlara onu. Karşılığını almadan kimsenin ısınmasına, aydınlanmasına izin vermezdiniz. Şu havanın, suyun sahibi sizler olsaydınız sıkboğaz ederdiniz insanları. Vergiler alırdınız insanlardan. Şu bulutların yağdırdığı yağmurların karşılığında büyük bedeller ödetirdiniz insanlara. Dağlardan, ormanlardan sömürürdünüz insanları... 

Elhamdülillah ki bütün bu nimetler Allah’ın elindedir. Madem ki sizi ve sahip olduklarınızın tümünü yaratan Allah’tır, madem ki mülk Onundur öyleyse Ona kul olmak, Onun istediği gibi bir hayat yaşamak zorundasınız. Böyle cömert bir Allah’a teşekkür etmek zorundasınız. Hem öyle cömert bir Allah ki kendisine isyan içinde bir hayat yaşayanlardan bile bu nimetlerini esirgemiyor. Biz olsak öyle mi yapardık? Allah etmesin birimizin eline geçmiş olsaydı bu dünya tüm dünyayı aç bırakırdı, tüm dünyayı sefil bırakırdı. Biter korkusuyla insanlardan kıskanırdı. Gerçekten insan çok cimridir, ama Allah ahlâkıyla ahlâklanır, Allah âyetlerinin eğitiminden geçerse o zaman Allah’ın istediği şekilde cömert oluverir.

  BASAİRUL KUR’AN