Haber: Cemal Tunçdemir

Suriye'de 17 ay önce başlayan rejim protestoları Şam'ın kalbine kadar yayılan bir iç savaşa dönüşürken, Beşşar Esed'in bazı aile üyeleri ile Nusayri komutanlardan oluşan dar dairesi, onu krizi aşabileceği konusunda ikna ederek, imkansız mücadelenin içine itti.

Babasının ölümünden sonra 2000 yılında iktidarı devralan oğul Esed'in, 'Suriye ve kendisine karşı düzenlenen bir komployla karşı karşıya olduğuna' ikna edildiğinde hem son dönemde dışladığı gerçek arkadaşları hem de muhalifleri hemfikir. Esed, aslında krizin ilk günlerinde başta Türkiye'den olmak üzere birçok uyarıya kişisel olarak dikkate alacağı izlenimi vermesine rağmen, sonradan tam tersini yaptı. Dar dairesi Esed'i gerçeklikten kopardı. Esed'in dar dairesinin telkinlerine bu kadar açık olmasının ana sebeplerden biri ise dairenin etki gücüydü.

Hafız Esed'in de biyografisini yazan Patrick Seale, Beşşar Esed'in 300 bin kişilik bir rejim ordusunun vitrini olduğunu vurguluyor. Seale, "Kendisini bilgilendiren, yönlendiren dar dairesinin ona bir darbe yapma ihtimali, devlet başkanlığı boyunca kişisel olarak yüz yüze olduğu en yakın tehdit olageldi." yorumunda bulunuyor.

2007 yılına kadar Esed'in danışmanlığını yapan Ayman Abdel-Nur, Reuters haber ajansına yaptığı açıklamada, "Esed'i gerçekten sevenler bile artık hiçbir güvenliği olmadığını görebiliyor." dedi. Abdel-Nur, "Bir zamanlar arkadaşı olanlar bile artık ulaşılmaz bir kozada hapsolduğunu düşünüyor." dedi. Esed'in kendisini "Allah'ın Suriye'yi yönetmesi için atadığı bir elçi" gibi gördüğünü kaydeden Abdel-Nur, "Yüzde yüz haklı olduğuna ve kendisine karşı olan herkesin de hain olduğuna inanıyor. Yakın zamana kadar onu destekleyen ya da arkadaşı olan birçok kişi de ondan uzaklaştı." yorumunda bulunuyor. Esed, Cumhuriyet Gazetesi'ne yakın zaman önce verdiği röportajda bile, 'Suriye halkı isterse iktidarı bırakacağını ancak böyle bir şeyin söz konusu olmadığını' iddia edebilmişti.

Hişam Bahtiyar'ın koordinasyondan sorumlu olduğu has dairede Savunma Bakanı Davud Raciha (öldürüldü), kayınbiraderi ve genelkurmay ikinci başkanı Asıf Şevket (öldürüldü), İçişleri Bakanı Muhammed İbrahim el Şaar (öldürüldü), genel istihbarat sorumlusu general Ali Memluk, askeri istihbaratın başkanı AbdulFettah Kudsiye ve Hafız Esed döneminden kalma başdanışman Muhammed Nassif Hayrbek gibi isimler olduğu belirtiliyor. Esed'in küçük kardeşi Mahir Esed ise muhalefete karşı yürütülen savaşı sahada bizzat yöneten isim. 43 yıllık Esed rejiminin en derin sarsıntısını yaşadığı son dönemde bile dar dairede hiçbir kadro değişikliği olmaması dikkat çekiciydi. Son günlerde yönetimin resmi açıklamalarının yumuşayan üslubu ise belki de krizin ciddiyetini algılamaya başladıklarının göstergesi. Ancak rejimin otoriter üslubundaki yumuşama da, prestijini daha da sarsarak Suriye rejimindeki çözülmeyi hızlandırıyor. Tıpkı has dairenin ortasında patlayan bomba gibi...

ZAMAN