Fatih Demir / HAKSÖZ HABER

Yaklaşık bir ay önce Afganistan Savunma Bakanlığı, ABD tarafından Kabil hükümetine teslim edilen yedi yeni helikopterin fotoğraflarını sosyal medyada yayınlamıştı.

ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin de birkaç gün sonra yeni askeri silah sevkiyatı için yaptığı açıklamada, "İleriye dönük olarak bu tür bir destek, istikrarın devamlılığı açısından önemlidir” demişti.

Ancak birkaç hafta sonra, Taliban ülkenin çoğunu ve ayrıca kaçan Afgan güçlerinin geride bıraktığı tüm silah ve teçhizata el koydu.

İsminin açıklanmaması koşuluyla Reuters’a konuşan bir ABD'li yetkili de, "İmha edilmeyen her şey şimdi Taliban'ın" dedi.

Gerçekten de öyle oldu. Amerika geri çekilirken askerlerini götürmek haricinde hiçbir şey yapamadı dense yeridir.

Şu anda Taliban’ın elinde Amerikan yapımı binlerce silah ve askeri ekipman bulunuyor. Hem de Apaçi helikopterlerden tutun da biyometrik yüz tarayıcılarına, gece görüş gözlüklerine kadar…

Mevcut ve eski ABD'li yetkililer, bu silahların sivilleri öldürmek, IŞİD gibi diğer militan gruplar tarafından bölgedeki ABD çıkarlarına saldırmak için ele geçirilebileceği ve hatta potansiyel olarak Çin ve Rusya da dahil olmak üzere düşmanlara teslim edilebileceği konusunda endişeleri olduğunu dile getirmişlerdi.

Başkan Joe Biden'ın yönetimi, silahlar konusunda şu anda üst üste onlarca açıklama yaparak endişeleri dile getirmeye devam ediyor.

Taliban'ın eline geçen Amerikan cephanesi,

Yetkililer, helikopterler gibi daha büyük ekipmanlara karşı hava saldırıları düzenlemenin ihtimal dışı olmadığını, ancak ABD'nin ana hedefinin insanları tahliye etmek olduğu bir zamanda Taliban'ı kızdıracak şeylerden de kaçındığını belirtiyor.

Henüz kesin rakamlar ortaya çıkmasa da mevcut istihbarat değerlendirmeleri, Taliban'ın, ABD cipleri (Humvee) de dahil olmak üzere 2.000'den fazla zırhlı aracı, 40 kadar UH-60 ile Black Hawk tipi helikopterleri, keşif, saldırı, misilleme yapabilen drone ve uçakları kontrol altında tuttuğu tahmin ediliyor.  

ABD Temsilciler Meclisi Dış İlişkiler Komitesi’nin Cumhuriyetçi Temsilcisi Michael McCaul, "Afgan güçlerinden ele geçirdikleri ile ABD yapımı silahlarla donanmış Taliban savaşçılarını zaten gördük. Bu, ABD ve müttefiklerimiz için önemli bir tehdit oluşturuyor." demişti.

Ancak ABD’li uzmanların ABD’nin; Taliban’ın ele geçirdiği Afganistan’da daha uzun kalma planları olduğunu ve birden bire Afganistan’ı terk ettikleri gerçeğini göz ardı ettiği görülüyor.

2002 ve 2017 yılları arasında ABD, Afgan ordusuna silahlar, roketler, gece görüş gözlüğü, helikopterler, uçaklar ve hatta istihbarat toplamak için küçük insansız hava araçları da dahil olmak üzere tahmini 28 milyar dolarlık silah temin etti.

Hele de Black Hawk tipi helikopterler, ABD askeri yardımının en görünür işaretiydi ve Afgan hükümetine bağlı ordunun Taliban'a karşı en büyük avantajı olması gerekiyordu…

ABD Devlet Hesap Verebilirlik Ofisi'ne (GAO) göre, 2003 ve 2016 yılları arasında Amerika Birleşik Devletleri, Afgan kuvvetlerine 208 uçak temin etti.  Geçen hafta bu uçakların çoğu, Afgan pilotlarının kaçması için çok işe yaradı.

ABD'li yetkililerden biri, Afgan pilotlar tarafından uçurulan 40 ila 50 uçağın Özbekistan'a sığındığını söylemişti. Bazı uçaklar ise bakım için Amerika Birleşik Devletleri'ndeydi.

Afgan güçlerine giden uçaklar ise şu anda ABD ordusu tarafından Kabil'den tahliye sürecinde kullanılıyor.

Mevcut ve eski yetkililer, Taliban'ın helikopterlere erişiminden endişe duysalar da uçağın sık bakım gerektirdiğini ve birçoğunun kapsamlı eğitim almamış kişiler tarafından uçurulmasının mümkün olmadığını dile getiriyor.

ABD’li bir yetkili geride kalan mühimmat için ironide bulunarak, “Ekipmanımızın bu kadar sık ​​arızalanması burada hayat kurtarıcı oldu.” dedi.

Gece görüş gözlüğü gibi kullanımı daha kolay bazı silah ve teçhizat hakkında ise ABD’liler daha endişeli görünüyor.

2003'ten bu yana ABD, Afgan kuvvetlerine M16 saldırı tüfekleri, 162.000 adet iletişim ekipmanı ve 16.000 gece görüş gözlüğü cihazı dahil olmak üzere en az 600.000 piyade tüfeği temin etti.

ABD’li bir yetkili bu durumdan duyduğu endişeyi ve geçmiş tecrübelerine dayanarak ifade ettiği şu gerçekle, Taliban ile neden mücadele edemediklerini ifade etmiş oldu. "Geceleri çalışma yeteneği gerçek bir oyun değiştiricidir. Bu teknolojik ve askeri bir avantaj sağlar." dedi.

ABD'li yetkililer, silahların çoğunun Taliban tarafından kullanılacağı beklentilerinin olduğunu, ancak ne yapmayı planladıklarını söylemek için çok erken olduğunu söylüyor.