وَرَاَ الْمُجْرِمُونَ النَّارَ فَظَنُّٓوا اَنَّهُمْ مُوَاقِعُوهَا وَلَمْ يَجِدُوا عَنْهَا مَصْرِفًا۟ ﴿٥٣﴾

53- Günahkârlar ateşi görürler ve oraya düşeceklerini anlarlar. Fakat ondan kaçıp sığınacak bir yer bulamazlar.

وَلَقَدْ صَرَّفْنَا ف۪ي هٰذَا الْقُرْاٰنِ لِلنَّاسِ مِنْ كُلِّ مَثَلٍۜ وَكَانَ الْاِنْسَانُ اَكْثَرَ شَيْءٍ جَدَلًا ﴿٥٤﴾

54- Andolsun, bu Kur'an'da insanlar için Biz her örnekten çeşitli açıklamalarda bulunduk. İnsan, her şeyden çok tartışmacıdır.

Şayet onlar kalplerini dünyadayken bu Kur’ana yöneltselerdi,  bugün bu azaptan kaçıp bir sığınak bulabilirlerdi. Nitekim yüce Allah bu Kur’an’da onlara her türlü durumu kapsayan değişik alanlardan çeşitli örnekler vermişti.

Surenin akışı bu noktada insandan bir “şey” olarak söz ederek onun tartışmaya düşkün bir şey olduğunu vurgulamaktadır. Amaç insanın büyüklenme duygusunu frenlemek, gururunu azaltmak, kendisinin yüce Allah’ın yarattığı birçok varlıktan biri olduğunu düşünmesini sağlamak, yüce Allah’ın bu Kur’an’da her türlü örneği göstermiş olmasına rağmen, yine de tartışmayı sürdüren bir varlık olduğunu vurgulamaktır.

FİZİLALİL KUR’AN

Az sonra bu mücrimler, bu Allah berisinde başka Rabler bulup onları da hayatlarında söz sahibi kabul edenler kendilerini o ateşin içinde bulacaklarını artık anlamışlardır. Ve de artık bir daha oradan çıkış yollarının olmadığını da anlamışlardır. Bu konuda hükmün Allah’a ait olduğunu bilmişlerdir. Kimse onlara yardım edemeyecek, kimse Allah’ın hükmüne itiraz edemeyecektir. 

Evet gerçekten biz bu Kur’an’da kullarımıza her türlü örneği verdik. İnsanlar gerçekleri anlasınlar, ateşe gitmesinler diye her şeyi açık açık anlattık. Ama buna rağmen insan gerçekten tartışmaya pek meyyaldir. Hakikati anlayıp kabul edip ona teslim olmak yerine hep tartışmayı tercih ediyor.

Kıyâmete kadar insan nesli hangi dönemde, hangi devirde olurlarsa olsunlar, ne tür problemlerle karşı karşıya gelirlerse gelsinler problemlerine samimiyetle çare aramak üzere bu kitaba baş vururlarsa ne ararlarsa bulabileceklerdir.

Kıyâmete kadar ailevî problemler, hukukî problemler, sosyal sıkıntılar, ekonomik sıkıntılar, siyasal dertler ne olursa olsun Allah o konuda mutlaka bir çözüm yolu gösterecek ve insanlığın tüm problemlerini çözecektir bu kitabıyla. Ama buna rağmen ellerinde böyle mübârek bir kitap bulunduğu halde, Allah onlara rahmetinin gereği böyle bir kitap göndererek, onları adam yerine koyarak onlara kendi bilgisini sunduğu halde ona teslim olmaları gereken bu insanlar Allah’la, Allah’ın âyetleriyle, Allah’ın kitabıyla tartışmaya girmek istiyorlar. Allah’ın kitabıyla tartışmaya girerek kendi bilgilerini Allah’ınkiyle yarıştırmaya kalkışarak hep kaybediyorlar. Halbuki tartışmaya girmek yerine teslim olsalardı kazanacaklardı. 

İbn-i Zeyd bu âyet-i Kerimeyi izah ederken şöyle demiştir: Buradaki tartışmadan maksat, insanların, kendilerine gönderilen Peygamberleriyle tartışmaları ve onlara indirilen kitaplara karşı çıkmalarıdır".

İnsanların, kendilerine indirilenleri kabul etmeyip Peygamberler ve getirdikleri haberler hakkında tartışmalarına misâl olan şu âyetlerde buyuruluyor ki: "Bunun üzerine kavminin ileri gelen kâfirleri şöyle dediler: "Bu, sizin gibi beşerden başka bir şey değildir. Üzerinizde üstünlük sağlamak istiyor. Eğer Allah, Peygamber göndermek isteseydi mutlaka Melekleri gönderirdi. Biz, geçmiş atalarımızdan böyle bir şey işitmedik".

"Kavminin, inkâr eden, âhirete kavuşmayı yalanlayan ileri gelenleri ki biz onları dünyada refah içinde yaşatmıştık şöyle dediler: "Bu, sizin gibi beşerden başka bir şey değildir. Yediklerinizden yer içtiklerinizden içer". "Yemin olsun ki eğer sizin gibi bir beşere itaat ederseniz, o takdirde siz, hüsrana uğrayanlardan olursunuz". 

BASAİRUL KUR’AN