Islak imza tartışmalarına konu olan " AKP ve Gülen'i bitirme" planını Erzincan'da uygulamaya koymak, iddia olunan Ergenekon Silahlı Terör Örgütüne üye olmak suçlarından Erzurum özel yetkili Cumhuriyet Savcılığınca yürütülen soruşturmada bu defa Erzincan Başsavcısı İlhan Cihaner tutuklandı.

Başsavcının gözetim altına alınmasıyla birlikte özel yetkili savcılığın yetkili olup olmadığı hususunda usul tartışmaları başladı. Hatırlanacağı gibi bu soruşturma kapsamında daha önce bazı MİT mensupları ile Jandarma Alay Komutanı tutuklanmıştı. Erzincan'da bulunan 3.ncü Ordu Komutanı da şüpheli sıfatıyla ifadeye çağrılmıştı. Erzincan Cumhuriyet Başsavcısı hakkında Adalet Bakanlığınca soruşturma izni verildiği ve soruşturmanın devam ettiği bilgileri da basına yansımıştı. Evi ve makam odasında hakim kararıyla arama yapıldığı haberleriyle birlikte Başsavcının gözetim altına alındığı bilgisi ve sorgusunun kısa sürede tamamlanarak tutuklanması Türkiye gündemine oturdu.

Hukuk devletinde kimsenin suç işleme ayrıcalığı olamayacağı için, Ergenekon bağlantılı terör örgütü üyesi olma iddiası ile haklarında soruşturma yapılarak tutuklananlar arasında hâkim savcı mesleğinden bir kişinin de olması esasen abartılacak bir durum değil. Bazı siyasiler, komutanlar, rektörler, üst düzey bürokratlar nasıl yargılanıyor ise, özel kanunlardaki düzenlemelere uyulmak koşuluyla bir savcının da soruşturulması olağan bir durumdur. Masumiyet karinesi de hukuk önünde eşitlik ilkesi de herkes hakkında geçerli olması gerekir. Ama Türkiye şartlarında hukuk önünde hesap vermek istemeyenler konuyu saptırarak yapılan soruşturmaların yetki gaspı olduğunu iddia etmektedir. Bu bağlamda soruşturmayı yürüten özel yetkili savcıları HSYK'nın görevden uzaklaştırması da, hukuki dayanaklardan yoksun keyfi bir karar olduğunu söyleyebiliriz. HSYK bu kararıyla hâkimlik ve savcılık teminatını hiçe saymıştır. Anayasa'nın 144. Maddesini ihlal etmiştir. Erzurum özel yetkili savcıların yaptığı soruşturmanın usul ve kanuna uygun olup olmadığını araştırma ve soruşturmaya bile gerek görmeden karar vermiştir. Oysa Anayasa'ya göre hâkim ve savcıların görevleri sırasında veya görevlerinden dolayı bir suç işleyip işlemediklerini soruşturmak Adalet Bakanlığının iznine bağlıdır. Son yirmi dört saat içinde gelişen arama, gözaltı ve tutuklama aşamalarındaki yargısal işlemlerde usul ve kanuna aykırılık iddiası var ise Adalet Bakanlığının izni ile adalet müfettişleri olayı soruşturup işlem yapılmasına gerek olup olmadığı mütalaalarıyla birlikte Adalet Bakanına arz etmeleri icap eder. Adalet Bakanı soruşturma izni verdiği takdirde bundan sonraki süreç işletilebilecektir. HSYK, Anayasanın gerekli gördüğü soruşturma izni önşartını görmezden gelerek hukuka aykırı bir karar vermiştir. Tabir yerinde ise HSYK, kendini hem Adalet bakanı, hem adalet müfettişi hem de karar mercii olarak görüp Anayasa'yı ihlal ederek bir karar oluşturmuştur.

Erzurum özel yetkili Cumhuriyet savcıları, Erzincan Başsavcısı hakkında soruşturma yaparken ise, Adalet Bakanlığından soruşturma izni alarak ve CMK. 250 ve 251/1 maddesinin verdiği yetkiler kapsamında soruşturma yürütmektedir. Şüphelinin birinci sınıf Cumhuriyet Savcısı olması sebebiyle hakkındaki son soruşturmanın yani kovuşturmanın Yargıtay'da yapılacak olması, soruşturma yetkisiyle alakalı değildir. Soruşturma safhasında özel yetkili savcıların yetkili olduğu CMK.251/1 maddesinde sarahaten ifade edilmektedir.

HSYK'nın özel yetkili Cumhuriyet Savcılarını görevden uzaklaştırma kararı, Şemdinli soruşturmasını yürüten ve hazırladığı iddianame sebebiyle meslekten ihraç edilen Ferhat Sarıkaya'yı akıllara getirdi. Savcı Sarıkaya' da düzenlediği iddianame sebebiyle görevinden uzaklaştırılırken iddianamesi Ağır Ceza mahkemesinde kabul edilmiş ve sanık astsubaylar 39'ar yıl ağır hapis cezasına çarptırılmıştı. Şimdi Savcı Osman Şanal'ın soruşturma dosyası ve delilleriyle tutuklama talebi yetkili hakim tarafından incelenip, CMK'nun aradığı tutuklama sebepleri doğrultusunda karar verildiği halde, savcıların derhal görevlerinden uzaklaştırılması tam bir skandaldır ve yargısız infazdır.

Unutulmamalı ki HSYK bir yargı organı değildir. Verdiği kararlar idari kararlardır. Yürütülen soruşturmada şüphelilerin masumiyet karinesi çerçevesinde muamele görmeleri ne kadar hukuken önemli ise, soruşturmayı yürüten savcıların, Anayasal hakimlik ve savcılık teminatlarının da aynı derecede önemli olduğu düşünülmeliydi. Ne yazık ki, siyasal ve ideolojik yaklaşımları hukukun önüne geçen bir yaklaşımla görev ifa eder hale gelen HSYK, yaptıkları soruşturmalarla suç örgütleri ve çetelerle kanunlar çerçevesinde mücadele eden hakim ve savcıların görevlerine müdahale eder hale gelmiştir.

Bu olaylar Yargı reformunun aciliyetini bir kez daha gündeme taşımalıdır.

ZAMAN