Onların, taptıkları da rablerine bir yol arar. Her biri, Allaha daha çok yaklaşmak için çalışır. Onun rahmetini umarlar ve onun azabından korkarlar. Elbette rabbinin azabı korkulan bir azaptır. İsra 57

Allah’ı bırakıp da Onun berisinde tapındıkları,  ilâh kabul ettikleri  kimseler de Rablerine daha yakın olabilmek için vesileler ararlar. Böylece acaba bunlardan hangisi Allah’a daha yakındır diye birinden diğerine koşturup dururlar. 

Yâni onların Allah’ı bırakıp da kendilerini tanrı makamına çıkardıkları varlıklar,  Allah’ın rızasına, Allah’ın rahmetine vesile ararlar. Yâni aslında o varlıklar kendilerinin insanlar tarafından tanrılaştırılmalarından rahatsız olarak Rablerinin azabından korkarlar. Çünkü Allah’ın azabı gerçekten korkulacak bir azaptır. 

Peki acaba bu âyet ne dedi bize? Şu sizin Allah berisinde kendilerinde güç kuvvet gördüğünüz, kendilerinde yetki görüp putlaştırdığınız, kendilerine dua ettiğiniz, kendilerine sığınmaya çalıştığınız, varlıklar kendileri bizzat Rablerinin azabından ürperip rahmetini umarlarken size ne oluyor da onları putlaştırıyorsunuz? Peygamberleri, melekleri, ölmüş  sâlihleri ne hakla Allah makamına oturtmaya çalışıyor, Allah’a yapılması gerekenleri bunlara yapmaya çalışıyorsunuz? İşte onlar kendileri Allah’tan korkuyorlar. Allah’ın rızasını kazanmak için sebeplere sarılıyorlar. Şimdi böyle Allah’ın sevgili kullarının, peygamberlerin, meleklerin ve sâlih kişilerin bile Allah’a ortaklıklarının bulunmadığı bir dünyada Allah karşıtı bir hayat yaşayanları, Allah’la savaşa tutuşanları ilâh makamına getirmeniz nasıl bir ahmaklıktır. 
     

BASAİRUL KUR’AN

Bu ayette Allah müşriklere diyor ki: Sizin çağırdığınız bu yaratıklar, bunların en ileri olanları Allah’a bir vasıta arar ki, O’na kulluk yapıp kendisine yakın olsun. Rahmetine umut bağlasın. Bunların hepsi de Allah’ın azabından korkar. Gerçekten de Allah’ın azabı çetindir. O’ndan sakınmak ve korkmak gerekir. 

İnsanların kendilerine yalvardığı, aracı kıldığı, hatta ilahlaştırdığı varlıklar (melekler, peygamberler vb.) bile, bizzat kendileri Allah'ın kullarıdır. Onlar da tıpkı diğer kullar gibi Allah'a yakınlaşma yollarını arayan, O'nun merhametini dileyen ve O'nun azabından çekinen varlıklardır.
Dolayısıyla bu varlıklar, insanlar ile Allah arasına konulacak aracılar değil, bizzat kendileri de Allah'a muhtaç olan ve O'na kulluk edenlerdir. Ayetin sonundaki "Şüphesiz Rabbinin azabı sakınılması gereken önemdedir/korkunçtur" (İnne azâbe rabbike kâne mahzûrâ) uyarısı, Allah'tan başkasına yönelmenin tehlikesini ortaya koymaktadır.
     

FİZİLALİL KUR’AN