Işık girmeyen küçücük hücrelerde tecrit edildiler.Günlerce uykusuz bırakıldılar.Yüksek sesle taciz edildiler.

Sık sık dövüldüler.

Dinî konularda aşağılandılar.

Cinsel istismara uğradılar.

Tekrar be tekrar sorgulandılar.

Uzun süre hiç kimseyle görüştürülmediler.

Neyle suçlandıklarını öğrenemediler.

Mahkemeye çıkarılmadılar.

Ve...

Çeşit çeşit işkenceye maruz kaldılar.

Yolu Guantanamo'dan geçen 775 zanlının her biri yaşadı bu acı tecrübeleri.

Burada yaklaşık 7 yıl kalan ve Amerikan adaleti tarafından tamamen aklandıktan sonra geçtiğimiz aralık ayında serbest bırakılan Mustafa Ait Idır, şöyle özetliyor yaşadıklarını:

-Ne kadar korkunç olduğunu kimse tahmin edemez.

***

11 Eylül saldırılarından sonra 2002 yılında kuruldu Guantanamo.

İnsan haklarının ağır biçimde ihlal edildiği, zanlı olarak burada tutulan tutsaklara kendilerini savunabilmek için yasal hakların bile verilmediği bir yer olarak tarihe geçti.

Bush yönetiminin ayıplarından biriydi, Küba'daki askerî üssün içinde yer alan bu hapishane.

'Değişim' sloganıyla ABD'nin 44. Başkanı seçilen Barack Obama'nın vaatlerinden biri de Guantanamo'yu kapatmaktı.

Yemin ettikten sonra ilk icraatı bu yönde oldu siyahî başkanın.

Hâlihazırda 255 tutsağın bulunduğu Guantanamo'daki duruşmaların 120 gün ertelenmesini emretti.

Amaç, askerî yargılama sürecini gözden geçirmek tabii ki. En geç bir yıl içinde de mezkûr gözaltı merkezini tamamen kapatmak.

Guantanamo'da karara bağlanmamış 21 dava için bağlayıcı nitelikteki talimattan sonra askerî yargıçlar bu yönde kararlar aldılar birbiri ardına.

Askerî Hâkim Albay Patrick Parrish, Kanadalı Ömer Hadr'ın yargı sürecini askıya aldı meselâ.

Ardından 11 Eylül saldırılarıyla ilgili davaya bakan yargıç Stephen Henley, duruşmaları mayıs ayı sonuna kadar durdurduğunu açıkladı.

***

Yargıçların aldıkları kararlar kolay değil aslında.

Stephen Henley'in baktığı davada 11 Eylül saldırılarını planlamakla suçlanan 5 tutuklu 'idam' talebiyle yargılanıyor çünkü.

Bush yönetimi şimdiye kadar en az 80 mahkûmun savaş suçları sebebiyle yargılanacağını bildirmiş; ama sadece 3 dava sonuçlanmıştı.

Anlaşılıyor ki Obama, karara bağlanmamış davaları 120 gün askıya alma talimatıyla zaman kazanmaya çalışıyor. Bu süre zarfında da Guantanamo tutsakları için yasal düzenlemeler yapmayı planlıyor.

Basına sızan haberler doğruysa eğer, bu konuda bir kararname taslağı çoktan hazır.

Buna göre ilk önce Guantanamo'da tutulan her zanlının davası gözden geçirilecek.

Sonra serbest bırakılacaklarla bırakılmayacaklar hakkında kararlar verilecek.

***

ABD için bir kara leke Guantanamo. Bu ayıptan kurtulmak için hemen harekete geçti Başkan Obama. Bir hukuk adamına yakışır davranışı sergiledi.

Obama'nın ilk icraatını düşünürken, Türkiye'deki hukuk adamlarının bir bir siluetleri geçti gözümün önünden.

Kimler yoktu ki onlar arasında...

Militan Demokrasi adıyla kitap yazanlar.

Yasaları en uç noktasından yorumlayarak 367 garabetine imza atanlar.

Sinirli, öfkeli ve buyurgan demeçleriyle yargı üzerinde baskı kurmaya çalışanlar.

Bir de hukukçu kimliğiyle Türkiye'nin en köklü partisini yöneten siyasetçi takıldı gözüme.

Sonra sordum kendi kendime:

-Bu değerli hukuk adamları Beyaz Saray'da oturuyor olsaydı Obama'nın aldığı karara imza atarlar mıydı acaba?

-Yoksa bu 'ayıp' ile yaşamanın formüllerini bulmaya mı çalışırlardı?

Ne dersiniz?

ZAMAN