Dış politikasını yeniden şekillendiren Türkiye'nin İsrail'le sorun yaşaması kaçınılmazdı. ABD ve NATO'yla ilişkilerde de değişim yaşanabilir.

Türkiye-İsrail ilişkilerinde yaşanan kriz geçici olayların sonucu ve onarılabilecek bir durum. Türkiye hükümeti İsrail’i Türk hava sahasında yapılacak bir NATO tatbikatından uzaklaştırdı. Ankara bu kararını İsrail güçlerinin Gazze halkına açtığı soykırım savaşını protesto etmekle gerekçelendirirken, Suriye hükümetiyle ortak askeri tatbikatlar yapılması yönünde anlaşma imzalamakta da gecikmedi. Diğer yandan İsrail’in de, işgal güçlerinin işgal altındaki topraklarda yaşayan Filistinlilere karşı zulmünü anlatan bir Türk televizyon dizisini resmen protesto ettiğini gördük.

Bu gelişmelerin doğal olarak bazı göstergeleri var. Fakat konu daha derin. Zira yaşananlar, Türkiye’de halkın ve iktidarın birlikte tanzim ettiği köklü bir stratejik gelişmeyi yansıtıyor. Şöyle ki, dünyanın Atatürk Türkiye’sinin yerini alan ‘yeni Türkiye’yi gördüğü söylenebilir. Bazı zararlar aslında yarar getirebiliyor; burada zararla, Avrupa ülkelerinin müzakereleri uzun süre ağırdan alarak Türkiye’nin AB üyesi olmasına karşı ortaya koyduğu sert tutum kastediliyor.

AB’nin üyeliği ağırdan aldığı yıllar boyunca Türkiye özgürlüklerin yayılması, yargı bağımsızlığı ve hukukun üstünlüğü alanlarında istenen şartların hepsini yerine getirdi. Fakat ülkedeki bu kapsamlı dönüşüm şu iki sonuca yol açtı: Öncelikle, özgürlüklerin yayılması Türkiye’nin asli İslam kimliğinin canlanması yönünde halk hareketliliğine yol açtı. Hukukun egemenliğinin tavizsiz uygulanmasıysa, ordunun siyasi nüfuzunun zayıflamasına yol açtı.

Son yıllarda bu iki etkenin etkileşime girmesiyle birlikte, Atatürk’ün Türkiye’si İslam’ın Türkiye’sine dönüşmeye başladı. Bu durum Tayyip Erdoğan liderliğindeki AKP’nin genel seçimleri benzeri görülmemiş bir çoğunlukla iki defa kazanmasına açıklık getiriyor. Bu büyük iç dönüşüm doğal olarak Türkiye’nin dış politikasına da yansıdı; Ankara Batı’ya sırtını dönüp Doğu’ya açılıyor. Bu bağlamda Türkiye’nin İsrail’le stratejik ilişkilerinde bir dağılma meydana gelmesi kesindi. ABD’yle stratejik ilişkiler de gelecekte kabak tadı verebilir ve bu durum Türkiye’nin NATO’dan çıkışına zemin hazırlayabilir.

RADİKAL