Suriye'deki rejim, başkalarının deneyimlerinden ve sonuncuları devrik lider Hüsnü Mübarek olmak üzere liderlerin akıbetlerinden dersler almadığını ispatladı.

Mübarek, barışçı göstericileri öldürmek ve mali yolsuzlukla suçlanarak Mısır yargısının karşısına çıkarıldı. Mısır'ı otuz yıldan fazla süredir demir yumrukla yöneten bir devlet başkanı için hiç kimsenin beklemediği bir son bu.

Suriye'deki rejim, vatandaşlara ateş etmemesini, baskıları ve hatta güvenlik güçleri ve Şebbiha timlerinin yaptığı ölüm operasyonlarını durdurmasını isteyen çağrılara kulak tıkayarak durumunu netleştirdi. Bu operasyonlar Suriye rejim güçlerinin baskın yaptığı Hama kentinde 145'ten fazla vatandaşın ölümü ve çoğunluğu ağır, yüzlercesinin yaralanmasıyla tehlikeli bir yol ayrımına girdi. Suriye kentlerinin sahne olduğu şiddet ve suç olaylarına yönelik geniş uluslararası kınama ve rejimin birçok ismine dayatılan uluslararası yeni yaptırımlar, rejimin yaşadığı yalnızlığın boyutunu gözler önüne seriyor. Ayrıca aylardır süren, reform ve değişim isteyen barışçı gösterilerle mücadelede vardığı umutsuzluk derecesini de ortaya koyuyor. Yüzlerce kişinin ölmesi, yaralanması ve tutuklananların sayısının yükselmesi sadece taleplerdeki ısrarı artırır.

Suriye'de bedeli ne olursa olsun değişim isteyen barışçıl gösterileri ve protestoları bastırmayı kararlaştıran rejim, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nde şu ana kadar kendisini destekleyen ve kınanması yönündeki uluslararası kararın çıkmasını engelleyen müttefiklerini kaybetme macerasına atılıyor. Zira Rusya'nın Şam'daki rejime yönelik tutumlarında hafif de olsa bir değişim var. Özellikle de Suriye halk hareketliliğinin devam etmesi ve sorgusuz sualsiz vatandaşları öldüren baskı araçlarının sürmesi halinde Rusya'nın endişesini ifade etmesi ve göstericilere yönelik kullanılan şiddetin durdurulması çağrısını daha sert tutumlar izleyebilir. Bunların yanı sıra Rusya ve Çin, gerektiğinde müttefiklerinin aleyhine de olsa kendi çıkarlarını önceleyecektir.

Uydu kanallarının Suriye kentlerinden yayınladığı görüntüler, Suriye'de vatandaşların maruz kaldığı ölüm operasyonlarının gaddarlığını gözler önüne seriyor, Suriye'deki rejimin görüldüğü üzere halk gösterileriyle, şiddet yoluyla mücadele etmek gibi dönüşü olmayan bir karar aldığını gösteriyor. Bu da Suriye'de krize siyasi çözümlerden konuşma imkânı vermiyor. Suriye'de diyalog veya reformdan konuşmak, rejimin tankları kentleri kuşatırken, baskın düzenlerken ve halkını öldürüp tutuklarken mümkün değil. Çünkü diyalog ülkede barışçıl gösterileri bastırma aracı olarak güvenlik çözümüne nihai olarak son vermeyi gerektirmektedir. Ayrıca bütün siyasi tutukluların serbest bırakılmasını, reform ve değişimin ciddiyetini ispatlamak için Suriye halkının evlatlarını öldüren yetkililerin yargılanmasını öngörmektedir. Suriye rejimi, reform ve değişimde ciddi olduğunu ispatlamak istemiyor. Çünkü esasında reformu reddediyor ve hâlâ halk ayaklanmasına dış komplo diye bakmakta ısrarcı.

Suriye rejimi kendisine yönelik Arap sempatisini ve birçok Arap ülkesindeki koalisyonlarını kaybetti. Şöyle ki Suriye'ye, 'düşman İsrail'e karşı Arapların savunma hattını oluşturan direniş rejimi olarak bakılıyordu; ancak Suriye halk ayaklanması rejimi tüm çıplaklığıyla gözler önüne serdi; özel taleplerini gerçekleştirmek için Arapçılık ve milliyetçilikle örtülmüş baskıcı, mezhepçi bir rejim olarak su yüzüne çıkardı.

Suriye'deki rejimin Arap saygınlığını kaybetmesi, insan haklarına değer vermeyen vahşi bir rejim olarak belirmesi, Rusya ve Çin'le temsil edilen son siperi yitirmesi, üzerindeki uluslararası tecrit halkasını tamamlıyor. Ne kadar güvenlik çözümlerine başvursa da, göstericileri öldürmek ve tutuklamak suretiyle hedef alsa da özgürlük ve demokrasiye susamış Suriye halkı eliyle sonunu yakınlaştırıyor.

Katar gazetesi El Raye 3 Ağustos 2011

ZAMAN