1. YAZARLAR

  2. Fikret Ertan

  3. Tzipi Livni kimdir?
Fikret Ertan

Fikret Ertan

Yazarın Tüm Yazıları >

Tzipi Livni kimdir?

12 Şubat 2009 Perşembe 02:20A+A-

Her ne kadar kesin resmî sonuçlar bugün ya da yarın belli olacaksa da İsrail'de salı günü yapılan seçimlerin ortaya son derece karışık ve karmaşık bir tablo çıkardığı aşikar. Bu, özellikle yeni hükümeti kimin hangi partilerle kuracağı konusunda kendisini belli ediyor.

Bugün kimin başbakan olarak atanacağı ve hükümeti kurmaya çalışacağı konusunda iki şık var: Cumhurbaşkanı Peres ya yaklaşık 10 gün içinde seçimlerde birinci parti çıkan (yüzde 23 oy-28 milletvekili) Kadima lideri Tzipi Livni'yi ya da ikinci çıkan (yüzde 21 oy-27 milletvekili) hükümet kuracak çoğunluğa kendisinin sahip olduğunu bugünden söyleyen ve bununla Peres'i etkilemeye çalışan Likud lideri Netanyahu'yu seçecek. Kısacası ya Livni ya da Netanyahu, İsrail'in yeni başbakanı olacak; başka bir şık yok.

Bu bakımdan iki lideri bugünden tanımakta fayda var ve biz bugün buna Bayan Livni ile başlayacağız, daha önce yazdığımız bazı bilgileri bugün ilgisi dolayısıyla yeniden vereceğiz.

Siyasete, bugün komada yatan eski Başbakan Şaron'un isteği üzerine 1999 yılında atılan Livni, meslek itibarıyla bir hukukçu, bir avukat. Livni, her İsrailli kadın gibi İsrail ordusunda görev yapmış, görevinde teğmenliğe kadar yükselmiş. Ordudan sonra da İsrail gizli servisi MOSSAD (Enstitü)'da 4 yıl kadar Paris merkezli olarak çalışmış.

Kamu görevine 1996 yılında başlayan Livni'nin ilk kamu görevi Devlet Şirketleri Kurumu'nun genel müdürlüğüne atanması. Livni, bu görevden sonra 1999 yılında İsrail Parlamentosu'na Likud milletvekili olarak girdi ve Anayasa-Hukuk-Adalet Komisyonu ile Kadınların Statüsünü Geliştirme Komisyonu'nda çalıştı. 2001 yılında 29. hükümette ilk defa bakan olarak yer aldı. 2003 yılında kurulan 30. hükümette de hem göçmen ve hem de imar ve iskan bakanı olarak kamu görevine devam etti. Sonra da 2004 yılında adalet bakanı, 2006 yılı Ocak ayında da dışişleri bakanı oldu; geçen yıl da Olmert'in istifası üzerine Kadima lideri oldu; ama kendisine verilen hükümet kurma görevini başaramadı. İşte bu yüzden de son seçimler yapılmış oldu.

Aldığı oya bakılırsa Livni, bugün İsrail'in en popüler siyasetçisi. Ülkenin yolsuzluklara bulaşmış eski ve yaşlı kadrolarının son yıllarda itibar kaybetmeleri ve kendisinin temiz sicili sebebiyle Livni'nin yıldızı parlamış bulunuyor. Ayrıca, İsrail siyasetinde sol-sağ ayrılığının geride kaldığını savunması da önemli.

Bu özelliklerine ilaveten ailesinin 'devlet kuran' kadrodan gelmesi de bir başka önemli avantajı Livni'nin. Bu çerçevede, Livni'nin İsrail'in kuruluşunda önemli ve büyük katkıları olan koyu Siyonist bir aileden geldiğini bilmek gerekiyor. Zaten kendisi de bu konuda, 'Benim ailem İsrail'in kuruluş tarihinin bir kısmını temsil eder.' diyor ve bu sözleriyle özellikle babasının İsrail'in kuruluşundaki rolünü ima ediyor.

Livni'nin babası Eytan Livni, IRGUN adlı yeraltı teşkilatının askerî operasyonlar şefiydi kuruluş döneminde. IRGUN ZEVA'I LE'UMMI (İbranicesi Milli Askeri Teşkilat; kısa adıyla EZL ya da IRGUN olan bu teşkilat, 1931 yılında Kudüs'te Haganah'tan ayrılan Avraham Tehomi ve arkadaşları tarafından kurulmuş, Hanagah'ın savunma doktrini yerine saldırı doktrinini benimsemiş ve bunu çeşitli tedhiş eylemleriyle hayata geçirmiş, İsrail tarihinde kilit öneme sahip çok etkin bir silahlı teşkilattı. IRGUN'ın faaliyet gösterdiği dönem İsrail'in tarihinin en kanlı, en zor dönemiydi. IRGUN, bir taraftan Araplara, diğer taraftan manda İngiliz yönetime karşı eylemler yaparak ve de özellikle yaptığı eylemlerle İngiliz yönetimini yıldırarak bugünkü İsrail'in temellerinin atılmasına büyük katkılar yapmıştı.

Livni'nin babası Eytan, işte bu dönemin önemli aktörlerindendi. Mezar taşında 'Burada IRGUN'ın operasyonlar şefi yatıyor' ibaresi ile Büyük İsrail haritası yer alıyor. İşte böyle bir baba ve aynı özellikteki anneden meydana gelen bir aile ortamında büyüyen ve yıllarca koyu Siyonist görüşler ile Likud ideolojisini savunan Livni, bugün bunları geride bırakarak İsrail siyasetinin merkezine gelmiş, buraya demir atmış bulunan, İsrail şartlarına göre gerçekçi bir lider.

Barış sürecinin akamete uğramaması, bölgede nispi istikrarın devamı bakımından Tzipi Livni'nin yeni hükümeti kurması önemli görülüyor.

ZAMAN

YAZIYA YORUM KAT