2002'de 60 ülkenin imzalamasıyla yürürlüğe giren Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM), belki de en tartışmalı kararına Darfur'da imza attı. Mahkemenin tutuklama kararı verdiği Hasan el Beşir, Darfur'un yanı sıra Güney Sudan ve Beja (Doğu Sudan) bölgesinde parçalanmanın eşiğinde bulunan bir ülkenin lideri.

Gerekçe ise Batılı ülkeler tarafından şeriatla yönetildiği öne sürülen bir ülkenin Darfur'daki Müslüman toplulukları katletmesi. Darfur'da yönetimin pek çok hatası olduğu gibi bölgede cereyan eden olayların büyük çoğunluğu Afrika'nın kronik hastalığı olan kabileler arası çatışmalarla ilgili. Aynı şekilde Batılı ülkelerin kara kıtada nüfuz elde etme savaşına girmesi, ülkede petrol bulunması, komşu ülkelerin kışkırtmaları da Darfur'daki gelişmelerde etkin oldu.

Karardan büyük bir memnuniyet duyan ABD'nin, tıpkı Sudan gibi UCM'yi onaylamayan ülkeler arasında olması dikkat çekici. ABD, UCM'nin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren kendi askerlerinin ve liderlerinin mahkemenin ilgi alanına girmemesi için büyük bir gayret sarf ediyor. Özellikle Irak ve Afganistan, ABD'nin başını ağrıtacak iki ülke. 2001'de girdiği Afganistan ile 2003 yılında girdiği Irak'ta ABD, yüz binlerce kişinin ölümüne dolaylı ya da direkt olarak sebep oldu. ABD işgalinden sonra sadece Irak'ta 750 bin ile 1 milyon arasında kişinin hayatını kaybettiği belirtiliyor.

Geride kalan 5 yıl içinde köylerin bombalanması, düğün konvoylarının vurulması, camilerin hedef alınması, hapishanelerde yapılan işkenceler dahil yüzlerce olay bizzat ABD tarafından gerçekleştirildi. ABD işgalinin sebep olduğu otorite boşluğunun yol açtığı intihar saldırıları, mezhepler arası çatışmalar, ırklar ve dinler arası düşmanlıklar da Irak'ın bir daha üniter bir yapıya kavuşamayacağı yönündeki iddiaları güçlendiriyor. Kimyasal silahları gerekçe göstererek Irak'a giren ancak bu silahları bulamayınca da Ortadoğu'da bir demokrasi modeli oluşturacağını öne süren ABD Başkanı George Bush'un Afganistan'daki işgali de en az Sudan'daki durum kadar insan hakları ihlalleriyle dolu.

11 Eylül terör saldırısının arkasındaki kişi olarak gösterilen El Kaide lideri Usame bin Ladin'i yakalama bahanesiyle Afganistan'a giren ABD, ülkede düzeni kurmaktan çok uzak. Ülke, her gün biraz daha fazla terörün pençesine düşüyor. Taliban, eskisinden daha güçlü bir şekilde geri dönüyor. Ancak ABD, tıpkı Irak'taki gibi yüzlerce insan hakları ihlalini gerçekleştirdiği Afganistan'da Ladin'i yakalamayı çoktan unuttu. Şu anda tek hedef Pakistan'ın nükleer silahlarını kontrol altına almak. Bu amaçla ülkenin kuzeyine sık sık saldırılar düzenleyen ABD birlikleri, köyleri vurmaktan bile artık çekinmiyor. Aynı şekilde İsrail de ABD benzeri politikalar izlemesine rağmen UCM'nin ilgi sahasına girmiyor. Son Gazze saldırılarında İsrail, 1.400'ten fazla insan öldürürken, bölgede binlerce ev yerle bir edildi, 1,5 milyon insan topluca cezalandırıldı. Üstelik İsrail, tüm bu eylemlerini yaparken, işgalci bir ülke konumunda bulunuyor, tıpkı Amerika gibi.

ZAMAN