AA Ortadoğu ve Afrika Haberleri Yayın Yönetmeni Turan Kışlakçı Irak’ta ‘’IŞİD Musul’u ele geçirdi’’ haberleriyle bir anda dünyayı şok eden olayları konuştuk. Kışlakçı Hür Haber’e yaptığı değerlendirmede tablonun Türkiye ve dünya medyasına yansıyandan çok farklı olduğunu, IŞİD’in başrol değil Türkiye’yi engellemek için öne sürülmüş bir aktör olduğunu çarpıcı bir dille aktardı. İşte Irak’ta yaşananların ve Maliki’nin direnmeden çekilmesinin nedeni..

Turan Kışlakçı anlatıyor:

MUSUL’UN DÜŞMESİNE GİDEN SÜREÇ

Irak’ta 2012 Aralık ortalarından bu yana Sünni gruplar Maliki yönetimine karşı Sünni bölgelerde gösteriler düzenledi. Neredeyse her Cuma gerçekleşen bu gösterilerde bu grupların Malikiden 3 talebi vardı. Bunlardan birisi cezaevinde tutulan 5 bini kadın binlerce insanın bırakılması. İkincisi Amerikalıların Irak İşgali sonrası koyduğu kotanın kaldırılması. Bu kota Irak işgalinde Sünnilere yönetimde yüzde 20 temsil hakkı veriyor Şiilere yüzde 60 temsil hakkı veriyordu. Böylece Sünniler çok iyi oy alsa bile siyasetin tüm alanlarına Şiiler hakim oluyorlardı. Bu sistemin değişmesini istiyorlardı. Üçüncüsü de ülkede ciddi bir yolsuzluk vardı. Hatta Sadr grubu bile yolsuzluk ve Şii baskısından dolayı meclisten çekilmişti.

SÜNNİLERİN 11 YILLIK BASKIYA AYAKLANMASI

Bu süreçte Maliki ihtiyaçları karşılamak bir yana oluşturduğu özel ordularla Sünnilere karşı her gün çatışmaya giriyor her ay ortalama 1000 kişi ölüyordu. Sünni gruplar yaklaşık 11. Yıl bekledi. Ciddi bir cevap vermedi. Son olarak da güvenlik güçleri El Irakıye partisi içindeki bir vekilin evine baskın düzenleyip kız kardeşini öldürünce seçimlerin beklenmesi kararı alındı. 

IŞİD SADECE BİR UNSUR

Eğer Maliki kazanmazsa sessiz kalacaklardı. Seçim sonrası kazanan belli olmadığı ve Maliki iktidarda direttiği için Sünni grupların büyük ekseriyeti silahlı direnişe geçti. Buna aşiretler destek verdi. IŞİD de bunlardan birisi olarak orada yer aldı. Musul, Kerkük gibi Sünni bölgelerde halk da bu isyana destek verince Maliki ve ordusu kaçmak zorunda kaldı. 

1- NEDEN “IŞİD ELE GEÇİRDİ” DENİYOR?

2- MALİKİ ORDUSU NEDEN DİRENMEDEN BIRAKTI?

Şimdi medya IŞİD’i çok ön plana çıkarıyor. Asıl unsur ve nedenleri öne çıkarmıyor. Çünkü Aşiret ve direniş gruplarının desteği yok IŞİD ise bir çok devlet tarafından kullanıldığı için ve ağır silahlara sahip olduğu için medyanın gözünde baş aktör gibi sunuluyor. Halbuki orada Aşiretler, Ensar, Nakşibendi, Mücahidler ordusu ve İslam ordusu gibi bir çok grup var. Bir çok grubun oluşumuyla birlikte bu isyan başladı. Ve Maliki bir anda bırakıp gitti. Çünkü şehri ele geçirenler 1000 kişilik IŞİD değil on binlerce insandan oluşan ve bir çok gruptan oluşan bir yapı.

IŞİD, İŞİN TÜRKİYE KISMI İÇİN ÖN PLANDA

Yani bugün yaşananlar IŞİD başrolde değil. Hatta varlığını sürdürdüğü bir çok kentte sayıları 300-500 dolayında. Ama aşiret grupları on binlerce. Fakat destekleri yok. Liderlikleri de olmadığı için konu farklı bir pencereden yorumlanıyor. Çünkü IŞİD kullanılarak işin Türkiye’yi engelleme kısmı da bu arada çıkarılmak isteniyor. Bugün aslında biranda PKK’nın hareketlenmesi, Irak’ta IŞİD’i öne çıkarma çabası, Türkiye’nin Kuzey Irak’la yaptığı petrol anlaşmasının bir sonucu. Türkiye’yi engellemeye yönelik bir faktör olarak kullanılıyor IŞİD ismi. Ve buna PKK’nın bir kanadının da dahil edilmesi ile gelinen nokta ortada.

KÜRTLER SÜNNİLERİN YANINDA YER ALACAK

Türkiye’nin şuanki duruşunu değerlendirecek olursak tarafsız şekilde izliyor. Şuada ortada duruyor. Fakat burada kendisine gelecek bir tehdit olursa kendi tavrını ortaya koyacaktır.

Bu işin nereye gideceği konusunda Kürtler önemli rol oynayacak. Bundan sonra Kürtler Sünnilerin yanında yer alırsa denklem değişecek. Büyük ihtimalle de yer alacak. Bu günlerde belli olacak. Asıl sıkıntı bu gruplar eğer Bağdat’a yönelirse bölgede büyük bir çatışmanın önü açılabilir. Ama yönelmezse bir sıkıntı doğurmaz diye düşünüyorum. 

TÜRKMENLERİN DURUMU

Irak’ta Türkmenlerle ilgili konu ise iki aşamalı. Ülkede varolan her grup gibi onların da tarafını seçmiş olanları var. Şii Türkmenler var. Bunlar Malikiyi destekleyen daha çok İrancı Türkmenler. Buna karşın Sünni Türkmenler de var. Sünni Türkmenler bu ayaklanmayı destekliyor.

MUSUL’DA YAŞANANLARIN KISA ÖZETİ

Özetle Irak’ta baş gösteren olaylar 11 yıldır Sünnilere uygulanan baskı ve siyasal alanda maksimum yüzde 20’lik temsil kotası verilmesi ve her Cuma insanların öldürülmesi sonrasında on binlerce aşiret ve Sünni grubun ayaklanmasıdır. Maliki’nin direnmeden çekilmesinin nedeni IŞİD değil bu kalabalıklar ve büyük bir ayaklanma olmasıdır. IŞİD bu büyük kalabalığın arasına sokulmuş, az sayıda olmasına karşın dış devlet ve medya desteği olan bir grup olduğu için ve Türkiye’nin Kuzey Irak petrolü ile ekonomik güç elde etmesini engellemeye yönelik olarak bize sunulan bir figür.

HÜR HABER