Washington bu hafta Irak konusunda çok önemli tartışmalara sahne olacak; zira yarından başlayarak Senato, Irak'taki son durumu en üst düzeydeki iki yetkiliden dinleme ve onlara soru sorma imkânı bulacak.

Bu yetkililer Irak'taki Amerikan Kuvvetleri Komutanı Orgeneral David H.Petraeus ve Irak'taki Amerikan Büyükelçisi Ryan C. Crocker. Petraeus askerî ve güvenlik durumunu, Crocker ise siyasi ve ekonomik durumu birinci elden brifingler halinde senatörlere anlatacak.

Bugün başlayacak olan birinci brifing, Senato Dış İlişkiler Komitesi'nde; ikincisi de yarın Senato Silahlı Hizmetler Komitesi'nde çok sayıdaki senatörün karşısında yapılacak. Bu brifinglerde bu komite üyelerinin Petraeus ve Crocker'e önemli ve kritik sorular soracakları, deyim yerindeyse onlara ter döktürecekleri bugünden belli. Ayrıca, bu brifinglerde bugün Demokrat Parti'nin başkan adayları Senatör Hillary Rodham Clinton, Senatör Barack Obama ve Cumhuriyetçi Parti'nin başkan adayı Senatör John McCain de yer alacaklar ve bu yüzden brifingler başkanlık kampanyası bakımından da önem kazanacak.

Esasen bugün başlayacak olan brifingler geçen eylül ayında Demokratların ısrarı sebebiyle kabul edilen Irak ilerleme raporları programının ikinci adımı. İlkinde Bush yönetimi ve Cumhuriyetçileri pek fazla sıkıştıramayan Demokratların bu defa daha sert ve acımasız davranacakları, özellikle başkanlık seçimleri bağlamında siyasi avantajlar elde etmek için çaba gösterecekleri bugünden söylenebilir.

Nitekim haberlerde Demokratların özellikle şu genel sorulara cevap arayacakları bildiriliyor: 'Beşinci yılı geride bırakıp altıncı yılına giren Irak Savaşı, Amerikan ordusunun savaşa hazırlık durumu ve yeteneğini nasıl etkilemiştir? Savaş Afganistan'da elde edilen avantajları nasıl harcamıştır? Savaş Amerika'yı dünyadan nasıl yabancılaştırmıştır?'

Bu ve benzeri genel sorulara ilaveten şüphesiz birçok spesifik soru da söz konusu brifinglerde Petraeus ve Crocker'a sorulacaktır. Bunlar arasında şunları saymak mümkün:

'Irak Başbakanı Nuri Maliki'nin 'sonuna kadar gidilecek' dediği Basra operasyonu belirsiz bir şekilde sona ermiştir. Bu niye böyle olmuştur? Bu operasyonun bu şekilde sonuçlanması bize Irak ordu ve polis güçlerinin yetenek, kararlılık ve sadakatleri konularında neler söylemektedir? Operasyonun sona ermesinde İran müdahalesinden söz edilmektedir? Bu doğru mudur?

Mukteda Sadr'ın liderliğini yaptığı Mehdi Ordusu'nun geleceği nedir? Ordu geçen ağustosta ilan ettiği ve geçen ay, 6 ay daha uzattığı ateşkese uymaya devam edecek midir? Etmezse bunun sonuçları ne olabilir? Başarılı denen 'surge' stratejisi bundan ne kadar ve nasıl etkilenebilir? Maliki'nin talep ettiği gibi Mehdi Ordusu ve diğer milis güçler lağvedilebilirler mi? Mukteda Sadr, ordusunu niye profesyonel hale getirmeye çalışmaktadır?

Irak merkez hükümetinin gücü ne kadardır? Özellikle Bağdat dışında diğer eyaletlerde bu güç ne kadar etkilidir? Amerika herhangi bir geri çekilme takvimi açıkladığında merkezî hükümetin gücü ne olur? Irak ordu ve polisinin bütün Irak sathında güvenliği tamamen üstlenmesi ne zaman mümkün olabilir?

Siyasi, hukuki, ekonomik ve sosyal alanlarda hangi ilerlemeler, gelişmeler sağlanmıştır? Bazı müspet gelişmelere rağmen yasama ile yürütme arasındaki ilişki ve uyum hangi seviyededir? Çıkan kanunların ne kadarı hayata geçirilebilmektedir?

Uyanış konseyleri denen Sünni milis güçlerinin Irak merkezî hükümeti, güvenlik güçleri ve genel siyasi yapının bünyelerine dahil edilmeleri mümkün müdür? Bu konuda merkezî hükümet ve Amerika ne düşünmektedirler?

İşte bu sorular ve diğerleri bugün başlayacak olan Senato oturumlarında sorulacaklar; ancak ne kadar cevaplanacaklar, bilinmiyor.

Bu hafta Washington'da Irak ve Irak soruları haftası velhasıl...

Zaman gazetesi