İsrail hükümetinin önceden imzaladığı anlaşmalardan doğan yükümlülüklerine, özellikle de yol haritasına uygun davranmayı reddetmesinden dolayı tıkanan İsrail-Filistin barış süreci göz önünde bulundurulduğunda, Filistin birliğinin Filistin'le İsrail arasındaki bağlara ne etkisi olacağını sormak ilk bakışta tuhaf gelebilir.

Ancak, Filistin bölünmesi nedeniyle Mahmut Abbas'ın başkanlığındaki Filistin liderliğinin içeride çok az meşruiyeti bulunduğu iddiasıyla kendi barış karşıtı duruşunu saklamaya çalışan bir İsrail hükümetiyle karşı karşıyayız. İsrailli yetkililer, bu liderliğin İsrail'le bir anlaşmayı garantileyemeyeceğini, anlaşmaya varılsa bile uygulamaya geçiremeyeceğini ve de İsraillilerle Filistinlilerin güvenliğini sağlayamayacağını iddia ediyor. İlerlememeye dair verilen bu gerekçeye bakılırsa, Filistinlilerin bölünmüşlüğü barış süreci için kötü bir şey olarak gözükebilir. Peki öyle mi?

Eğer soruyu tersine çevirirsek cevabı daha rahat bulabiliriz: Filistinliler birlik olsaydı İsrail nasıl bir tutum sergiliyor olurdu? Cevap ortada: Hem Hamas'ı hem de Fetih'i içine alan bir hükümet, aynen geçmiş birlik hükümeti gibi, İsrail tarafından boykot edilirdi. Böylesi bir birliğin ve ondan doğacak olan boykotun sonucu da hemen hemen sıfır olurdu. Ortada, Filistin birliğinin etkisinin olacağı bir barış süreci yok. Yine de şu soru sorulabilir: Filistinliler, böylesi bir hükümet üzerine uluslararası boykotu getirecek olan 2006 yılındaki gibi bir uzlaşmaya varmaya çalışmalı mı?

Uluslararası camia tarafından boykot edilecek bir Filistin hükümetinin kurulduğunu görmek istemeyen Abbas'ın kafasındaki hesap bu olsa gerek. Fetih'in Mısır'ın uzlaşma anlaşmasını imzalamasının sebebi, bir yandan Fetih'le Hamas'ın siyasî konularda farklı düşünmeye devam etmelerine bir yandan da seçim tarihinin belirlenmesine izin vermesiydi. Başka bir deyişle, Fetih ve Hamas fikir ayrılıklarına sahip olduklarını kabul edecek ve anlaşamadıkları siyasî meselelerde son sözü Filistin halkının söylemesi gerektiği konusunda uzlaşacaktı. Abbas, Filistin, Arap ve İslam halklarının kabullenmeyeceği uluslararası boykotu geri getiren bir uzlaşma anlaşmasıyla uzlaşmamak arasında, üçüncü bir yolu seçti. Abbas'ı uluslararası camiada zor bir duruma düşürmeyeceği ve İsrail hükümetiyle zaten karmaşık olan ilişkilere yeni zorluklar eklemeyeceği için Mısır'ın önerisi bu duruşa izin veriyor görünüyor. Ancak Hamas, Mısır'ın önerisini henüz onaylamadı. Bunu önceden tahmin eden Abbas, 24 Ocak'ta, Batı Şeria'da yaşayan Gazzelileri de içine dahil edecek olan bir seçim yapılması çağrısında bulundu. Bunun barış sürecine etkileri neler olacak?

Mevcut İsrail hükümeti evvelki anlaşmalardan doğan yükümlülüklerini yerine getirmeyi reddetmeye devam ederse, bu gelişmeye de kayıtsız kalacak ve Abbas'ın Filistinliler nezdindeki popülaritesini yükseltecek olan, işgali sonlandırmaya yönelik adımları atamayacaktır. Bu durumda, sadece Hamas gayri meşru olarak boykot ettiği için Abbas'ın seçimleri kazanması beklenebilir. Öte yandan, işgalin sona ermesi konusunda hiçbir ilerleme sağlayamayan Abbas, halkın desteğini büyük ölçüde kaybedecek, ortaya, hakiki halk desteğinden yoksun bir seçilmiş hükümet çıkacaktır.

Velhasıl, uzlaşma sürecinin, barış süresinin başarısı açısından çok da büyük önem taşımadığı sonucuna varabiliriz. Bunun tersi gerçeğe daha yakın: İsrail'le barış yapmak isteyenleri güçlendirecek olan başarılı bir barış süreci, Filistin birliği için şart.

2006 yılında, uluslararası camia Filistin'in bölünmüşlüğünü barış süreci açısından daha faydalı buluyordu. Ama bu, imzalanmış anlaşmalar temelinde yürütülecek olan barış sürecinde ilerlemek istemeyen mevcut İsrail hükümetinin seçilmesinden evveldi. Yani bugün yapılması gereken, öncelikle işgal topraklarında yerleşim yerleri inşa etmekten vazgeçmekle başlayarak, İsrail'e, başarılı bir barış sürecinin ortaya çıkması için bastırmak. İsrail'le barışa karşı olmayan bir Filistin uzlaşmasının temeli bundan sonra oluşabilir. (The Daily Star)

ZAMAN