11 Eylül saldırıları sonrasına kadar pek az kişi tarafından bilinen dünyanın en ücra bölgelerinden birisiydi. Kısa adı FATA (Federally Administered Territories Area) olan bu bölge Pakistan-Afganistan sınırları boyunca uzanıyor.

Dünyanın en zor coğrafi şartlarının yer aldığı bölgenin uzunluğu yaklaşık 2.500 kilometre; yüzölçümü de yaklaşık 27 bin kilometrekare. Çoğunlukla Peştunlardan meydana gelen nüfusu 3,5 milyon kadar.

Bölge çok dağlık ve engebeli. Nüfüsun yaklaşık yüzde üçü kasaba ve şehirlerde, geri kalan bölümü ise küçük köyler ve mezralarda yaşıyor. Bu yüzden bölge idari bakımdan büyük zorluklar arz ediyor.

FATA özel idari statüye sahip 7 alt bölge ve 6 sınır biriminden meydana geliyor. Alt bölgeler Kayber, Kurram, Bacur, Mohmand, Orakzay, Kuzey ve Güney Veziristan. Bölgenin büyük yerleşim birimleri Miranşah, Razmak, Bacur, Darra Pazar ve Vana.

Bazı özelliklerini verdiğim FATA, 11 Eylül saldırılarını takip eden Amerika'nın Afgan operasyonundan bu yana bu ülkenin en çok önem verdiği, çeşitli vasıtalarla gözlem altında tuttuğu gerçekten kritik bir bölge; zira Amerikan ve diğer istihbarat servisleri başta Ladin ve El Zevahiri olmak üzere El Kaide liderliği ve militanlarının Afganistan'dan kaçarak bu bölgeye sığındıklarını ve buradan Afganistan'a saldırmaya devam ettiklerini düşünüyorlar. El Kaide'ye ilaveten 2003 yılından bu yana güç toplayan, kadrosunu yenileyen ve artıran Afgan Taliban'ın da bu bölgeyi saldırıları için üs olarak kullandığı da biliniyor. Ayrıca, Afgan Taliban'ından sonra ortaya çıkan Pakistan Taliban'ın da bölgede faaliyette olduğu söyleniyor.

Kısacası FATA bugün kimsenin ilgilenmediği, 7 yıl kadar öncesine kadar kimsenin pek umurunda olmadığı bir ücra ve ıssız bölge olmaktan çıkıp başta Amerika olmak üzere büyük güçlerin, NATO'nun dikkatle izledikleri önemli bir mücadele alanı olarak ortaya çıkmış bulunuyor.

FATA, bu özelliğinden dolayı geçen hafta başta Başkan Bush olmak üzere hem Genelkurmay Başkanı Amiral Mullen ve hem de Savunma Bakanı Gates'in de gündemindeydi. Bush, Milli Savunma Üniversitesi'nde yaptığı uzun konuşmada FATA'dan ve öneminden söz ederken Mullen aynı gün Temsilciler Meclisi Silahlı Kuvvetler Komitesi'nde Amerika'nın genel Afganistan stratejisini anlatırken 'Pakistan ile işbirliği yaparak FATA'daki El Kaide ve Taliban'ın barındıkları güvenli bölgeleri yok etmedikçe düşman durmadan gelecek ve saldıracaktır.' diyerek FATA'ya dönük endişelerini dile getirdi. Gates de aynı komitede konuşurken bundan böyle Afganistan'a ve FATA'daki faaliyetlere daha çok öncelik tanıyacaklarını açıkça söyledi.

Afganistan'daki Amerikan ordusu ve CIA özel birimleri esasen FATA'ya çoktandır önem veriyor ve burada bazıları ortaya çıkan, bazıları gizli kalan birtakım operasyonlar da yapıp duruyorlar. Bunlar bugüne kadar genellikle FATA'daki El Kaide ve Taliban güçlerinin bulunduklarına inanılan mevzi ve yerleşim birimlerine silahlı insansız uçaklar tarafından yapılan saldırılardı.

Ne var ki, Amerika artık sadece silahlı insansız uçak saldırıları ile yetinmemeye, söz konusu bölgelere özel komando operasyonları yapmaya da karar vermiş bulunuyor. Nitekim, bunların ilkini 3 Eylül günü Angur Adda bölgesinde gerçekleştirdi de. Helikopterle indirilen ve AC-130 özel saldırı uçağıyla desteklenen deniz komandoları Celaledin Hakkani'nin bulunduğuna inandıkları evlere saldırıp sayısı bilinmeyen militan ve sivilleri öldürmüş bulunuyorlar.

Bütün bunlara ek olarak Buh'un Amerikan Özel Operasyonlar Birimi'ne bu tür komando eylemlerini Pakistan'a haber vermeden yapmaları emri verdiği de geçen hafta ortaya çıkmıştı. Pakistan şüphesiz bunlara izin vermeyeceğini, hatta karşılıkta bulunacağını açıklamış bulunuyor.

Bu durum ve arka planı FATA'nın ne kadar önem kazandığını açıkça ortaya koyuyor velhasıl...

Zaman gazetesi