Dünya geçen çarşamba gününden bu yana Kolombiya'daki rehine kurtarma operasyonunu konuşuyor. CNN, BBC gibi global televizyonlar, operasyonu birinci haber olarak verirlerken zaman zaman Paris'ten ve Bogota'dan yaptıkları canlı yayınlarla operasyonun ayrıntılarını anlatıyorlar.

Medyanın operasyona bu kadar önem ve yer vermesi, kurtarılan 15 rehineden en önemlisi olan Ingrid Betancourt adlı bayandan dolayı elbette. Betancourt, hem Fransız ve hem de Kolombiya vatandaşı. Kolombiya devlet başkanlığı için aday olduğu 2002 yılında seçim kampanyası sırasında kısa adı FARC olan Kolombiya Devrimci Silahlı Güçler tarafından kaçırılmış.

Babası Paris'te görev yapan Kolombiyalı bir diplomat olan Betancourt, Paris'te öğrenim görmüş ve yıllar önce bir Fransız diplomatla evlenerek Fransız vatandaşı da olmuş ve kaçırıldıktan sonra bu sebeple Fransız diplomasisinin de sorunu olmuş çıkmış. Üstelik Devlet Başkanı Sarkozy sayesinde bir milli mesele haline de gelmiş, kurtarılması için kampanyalar düzenlenmiş, kamuoyunda kalmayı başarmış.

Diğer yandan, esas vatanı Kolombiya'da Devlet Başkanı Uribe'nin de kurtarılmasına önem vermesiyle kurtarılacak kimseler listesinin başına çıkmış. Sonuçta Kolombiya istihbarat servislerinin FARC liderlerini kandırdıkları gerçekten kusursuz bir operasyonla kurtarılmış bulunuyor.

Dün canlı yayında bizzat Kolombiya Savunma Bakanı Santos'un ağzından ayrıntılarını dinlediğim operasyon, bakanın da söylediği gibi icrası bakımından tamamen Kolombiya istihbarat ve güvenlik güçlerinin eseri. Ne var ki, planlama ve hazırlık safhasında bazı yabancı güçlerin yardımlarının olduğu da söyleniyor. Bu bağlamda özellikle İsrail ve Amerika'nın adları telaffuz ediliyor. Nitekim, bakan, bu yöndeki sorulara cevaben operasyondan Amerika'nın bir ay önce haberdar edildiğini, Amerikan yardımının, operasyon sırasında bölgeyi kontrol eden bir Amerikan casus uçağı ile operasyonda kullanılan helikopterlere yerleştirilen izleme cihazlarından ibaret olduğunu açıklamış bulunuyor.

İsrail'in operasyondaki rolü ya da yardımı konusunda ise Bakan Santos, bu ülkenin geçmişte kendilerine istihbarat servislerinin yeniden düzenlenmesi konusunda yardım ettiğini söyleyerek, İsrail'in Kolombiya'daki güvenlik rolünü kabul etmiş bulunuyor elbette.

Diğer yandan bazı yayın organları, operasyonda İsrail'in önemli rol oynadığını, bu rolün emekli tuğgeneralIer Israel Ziv ve Yossi Kuperwasser'in ortak sahibi oldukları Global CST adlı özel güvenlik şirketinin sağladığı çok sayıda eleman tarafından icra edildiğine dikkat çekiyorlar.

Operasyon sonrasında Bogota'dan dönen Ziv, bu konuda, '...Bu bir Kolombiya-Entebbe operasyonudur. Ancak operasyonda İsrail'in rolünü abartmaya gerek yok.' derken, şirketten bir kaynak da, 'Biz Kolombiyalılara terörle mücadeleye hazırlanmaları için yardım ettik. Biz onlara operasyon planlama ve stratejisi ile istihbarat kaynaklarının geliştirilmeleri konularında yardımcı olduk. Bu oldukça önemli; ancak fazla da abartılmamalı.' diye konuşmuş bulunuyor.

Esasen İsrail'in Kolombiya bağlantısı oldukça eskiye dayanıyor. Belki hatırlayanlar olur, bu bağlantı halen Moskova'da hapishanede bulunan emekli İsrailli Albay Yair Klein'in hem Kolombiya'daki sağcı gruplara ve hem de Medellin Kokain Karteli'ne silah ve eğitim sağladığının 1989 yılında tesadüfen orta çıkmasıyla dünya kamuoyuna mal olmuştu. Ancak, Klein'in bu bağlantıdaki rolü özel mahiyetteydi; resmi değildi. Zaten İsrail'in özellikle birçok Güney Amerika ülkesindeki bağlantıları hep özel mahiyet çerçevesinde yürüyüp duruyor. Kısaca söyleyelim, birtakım emekli askerler para kazanmak için bu ülkeleri hedef seçmiş bulunuyorlar.

Son operasyonda da yukarıda zikrettiğim gibi Global GST adlı şirket rol oynamış bulunurken söz konusu şirketlerin 'özel mahiyet'in dışında başka şeylere karışıp karışmadıkları ise bilinmiyor.

Betancourt operasyonu ve İsrail'in rolü konusunda bugün söylenebilecekler bu kadar.

 

ZAMAN