Fatih Demir/HAKSÖZ HABER

Bakü’nün, uluslararası arenada Türkiye ile İsrail arasında ortak bir müttefik olduğu, iki ülke arasındaki diplomatik ilişkileri normalleştirmede aracı ülke olduğu ifade ediliyor.

Özellikle Ermenistan ve Azerbaycan’ın 2020 yılında gerçekleşen Karabağ Savaşı'nda karşı karşıya gelmesinin ardından Türkiye ve İsrail’in, Ermenistan karşısında Azerbaycan’a askeri ve lojistik yardımda bulunması sonrası bu yakınlaşmaların hızlandığı aktarılıyor.

Al Zaytouna adlı İslam ülkelerindeki durumlar ile akademik çalışmalara imza atan kuruluşta Said el Haj imzalı bir akademik makale yayınlandı. Bu makaleye göre Türkiye ve İsrail arasındaki ilişkileri onarmada en büyük role sahip ülkenin Azerbaycan olduğu ifade edildi.

Makalede, İsrail ve Türkiye'nin Ermenistan'a karşı Azerbaycan'a verdiği destek ile özellikle insansız hava araçlarıyla silahlandırma çalışmalarının, üç ülkenin aynı zeminde nasıl bir araya gelebildiklerine dikkat çekildi.

Azerbaycan Karabağ Savaşı ve daha öncesindeki çatışmalı durumlarda İsrail’den kolaylıkla askerî malzeme temin ediyordu. Hatta bazı basın organlarına göre İsrail, Azerbaycan ordusuna bağımsızlığından önce de silah göndermişti. Birinci Karabağ Savaşı sırasında da Stinger füzeleri gibi silahları temin etmişti. 

İsrailli firmalar, Azerbaycan’a her yıl gelişmiş havacılık sistemleri, füze savunma sistemleri, insansız hava araçları, tanksavar, top, telsiz cihazı ve piyadesiz silah sistemleri satarak hem ekonomik ve askeri işbirliğini sürdürüyor hem de siyasi ilişkileri Kafkas bölgesinde pekiştirmeye devam ediyor.

Yayınlanan birçok rapora göre Türkiye ve İsrail’in İran'a karşı Azerbaycan'ı destekleme konusunda anlaşmalara vardığı belirtiliyor. Tahran ile Bakü arasında hakim olan anlaşmazlık, gerilim ve tehditlerin dışında Türkiye'nin Bakü'nün yanında yer alması da Tahran'ı rahatsız ediyor.

Makalede, İran ile Azerbaycan arasındaki gerginliğin tırmanması sonucu, Türkiye ile İsrail arasındaki diplomatik dile dönüşün Ankara üzerindeki baskıyı hafiflettiği ifade ediliyor. Belli bir dönem için de Türkiye ile İsrail arasındaki yakınlaşmanın önündeki bazı engelleri kaldırmada bu gergin savaş ortamının etkili olduğu belirtiliyor.

Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev 2020 yılında Bakü'nün İsrail ile Türkiye arasında yeni köprüler kurulmasına yardımcı olabileceği önerisiyle Kudüs´e gitmiş ve Cumhurbaşkanı Erdoğan ile telefon üzerinden yaptığı görüşmelerde iki ülke arasındaki ilişkileri geliştirebileceği yönünde kendilerinin yardımcı olabileceğini ifade etmişti.  

2021'de Türkiye ve İsrail, karşılıklı endişelerine rağmen ilişkileri normalleştirme çalışmalarına başladı.

İsrail Başbakanı Naftali Bennett de geçtiğimiz günlerde, Türkiye ile diplomatik temasta Cumhurbaşkanı Herzog'un önemli bir rol oynadığını ifade ederek normalleşme çalışmalarına yeşil ışık yaktıklarını ifade etti.

İsrail Başbakanı Bennett, Herzog için, "Olağanüstü işler yapıyor. Kendisi sorunların çözümü için olağanüstü bir diplomatik değer" diyerek kendi cumhurbaşkanını övdü.

İsrail Başbakanı Bennett ayrıca Türkiye olan ilişkileri geliştirmek istediklerini, normalleşme çabalarına önem verdiklerini ve Türkiye-İran ilişkilerine dair şu enteresan cümleleri kurmuştu.

Bennett, "Türkiye ile çok dikkatli bir şekilde ilerleyeceğiz. En azından İran'ın büyük bir dostu değiller. Bu yüzden faaliyette bulunmamızı ve ittifaklar kurmamızı engelleyecek bir tür saflığa kendimizi kaptırmamalıyız." dedi.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da 3 Şubat'ta Ukrayna'ya hareketinden önce düzenlediği basın toplantısında, İsrail Cumhurbaşkanı Isaac Herzog'un mart ayının ortalarında Türkiye'yi ziyaret edebileceğini belirterek siyasi ilişkilerin yeniden tesis edilmesi yönünde sinyaller vermişti.

İsrail Cumhurbaşkanı Isaac Herzog'un gelecek hafta olası bir Türkiye ziyareti yapacağı aktarılıyor. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın koronavirüs olması nedeniyle resmi ve diplomatik tüm ziyaretlerin bu hafta iptal edilmesi diplomatik görüşmeleri erteletmişti.