Ya Taliban saldırıları ya bunlara verilen cevaplar ya da Afganistan-Pakistan sınırında meydana gelen olaylarla Afganistan ve problemleri gündemden bir türlü düşmüyor.

Nitekim dün Afganistan-Pakistan sınırında meydana gelen ve 10 Pakistan askeri ve 8 Taliban militanının öldükleri son olay zaten gergin olan Amerika-ISAF Pakistan ilişkilerini daha da germiş bulunurken Afganistan bu hafta iki önemli toplantının da konusu olacak.

Bunlardan ilki bugün Paris'te başlayacak olan ve Afganistan'a yapılan, yapılmakta olan ve yapılacak olan mali yardımların en üst düzeyde ele alınacağı milletlerarası konferans.

65 ülkeden 80 ülke delegasyonunun ve 15 milletlerarası yardım kuruluşunun temsilcilerinin katılacağı konferansın açılışı Afgan Devlet Başkanı Hamid Karzai, Fransa Devlet Başkanı Nicolas Sarkozy ve BM Genel Sekreteri Ban Ki-moon tarafından yapılacak. Başkan W.Bush'un eşi Laura Bush da açılışta bir konuşma yapacak.

Konferansın ana gündemi şüphesiz bir süredir konuşulan Afganistan'ın 5 yılık kalkınma planı olacak. Plan Karzai ve heyeti tarafından konferansa sunulacak, anlatılacak ve hayata geçirilmesi için yardım talep edilecek.

Tam ayrıntıları henüz bilinmemekle birlikte planın 50 milyar dolar milletlerarası yardımı öngördüğü anlaşılıyor. Plan çerçevesinde, altyapı, enerji, tarım alanlarına yapılacak yatırımlar için 17, güvenlik alanı için ise 14 milyar dolar ayrılması hedeflenirken geriye kalan miktarın dökümü ise şu safhada belli değil. Afgan yetkililer söz konusu planın hayata geçmesi halinde 2020 yılı itibarıyla barış içinde yaşayan bir ülkeye sahip olacaklarını söylüyorlar.

Ne var ki, 50 milyar dolar talep edeceklerine rağmen Afgan yetkililer konferanstan en iyimser tahminle 15-20 milyar dolar arası bir taahhüt beklediklerini şimdiden ifade ediyorlar. Bugün görünen de aşağı yukarı bu rakam; zaten bu rakamın büyük kısmı da Amerika tarafından karşılanacak, ki bu da 10 milyar dolar civarında olacak. Kısacası muhtemel yardımın yüzde 75'ini Amerika taahhüt edecek.

Tabii bu arada yardımların koordinasyonu konusu da yeniden gündeme gelecek; zira bu konuda bugüne kadar pek çok aksaklığın yaşandığı, bunların çoğunun devam ettikleri biliniyor. Ancak bu defa bu durumda konferansta bazı iyileştirmelerin yapılması da kuvvetle muhtemel; zira BM yeni Afgan Özel Temsilcisi Norveçli Kai Eide'nin yardımların koordinasyonu konusundaki yetki ve söz hakkının artırılacağı, görevinin daha etkin hale getirileceği söyleniyor. Bu olursa şüphesiz koordinasyon konusunda önemli gelişmeler söz konusu olabilecek.

Konferansta elbette yardımlarla ilgili yolsuzluk, israf ve yerinde harcamama gibi konuların yanı sıra yardımların bundan sonra doğrudan Afgan hükümetine aktarılması konusu da öncelikle ele alınacak; zira ne yazık ki 2001 yılından bu yana yapılan yardımların yüzde 40'ının yardım yapan ülkelere kâr ya da danışman ücretleri olarak geri döndükleri biliniyor. Ayrıca, yabancı danışman bolluğunun Afganistan'da çok yüksek maaşlar alan ikinci bir memur sınıfının oluşmasına yol açtığı ve bunun da kaliteli Afgan memurların istihdamını engellediği de biliniyor. Bu yüzden bu konu da muhtemel konferansta dile getirilecek; ama çözülecek mi, orası belli değil.

Paris konferansına ilaveten Afganistan bu hafta yapılacak NATO savunma bakanları toplantısının da birinci gündem maddesi olacak ve NATO Afganistan'ı yıllarca konuşacak elbette. Muhtemelen de en aşağı 10 yıl kadar; zira Karzai daha iki gün önce 'kendimizi savunmamız ve kendi işlerimizi kendimizin görmesi için yabancı güvenlik yardımına daha en az 10 yıl ihtiyacımız var' demiş bulunuyor.

Bu ve başka sebeplerle Afganistan gündemden düşmez, daha ne konferanslara ne toplantılara konu olur durur kısacası...

Zaman gazetesi