Türkiye Mimarlar ve Mühendisler Odası Birliği'ne bağlı Gıda Mühendisleri Odası, üyelik kaydı için başörtülü fotoğraf gönderen mühendislerin başvurusunu reddediyor. Oda'dan kimlik alamadığı için mesleğe başlayamayan mağdur mühendisler ise duruma isyan etti: "Nüfus cüzdanı, pasaport, ehliyet gibi belgelerde başörtülü fotoğraf var. Sözkonusu yasak TMMOB'un keyfi kararı!"

Aysel Yaşa / Yeni Şafak

Özel firmalarda gıda mühendisi olarak çalışmak isteyen bazı başörtülü mühendisler, Gıda Mühendisleri Odası'na (GMO) kayıt yaptıramadığı için mesleklerine başlayamıyor. Son 5 yılda sayısız kez hak mağduriyetinden ötürü meslekle-rine devam edemeyen başörtülü gıda mühendisi adayları, yeni dönemde de aynı mağduriyetle karşı karşıya kaldı. Eğitim dönemi başında çeşitli illerdeki mühendislik fakültelerine gelen oda temsilcilerinin öğrencilere odaya müracaat ederken başörtülü fotoğraf yasağına uygun fotoğraf vermeleri gerektiğini açıkladı. Başörtülü öğrencilerin avukatlığını yapan Arife Gökkaya, TMMOB'un başörtüsü yasağının mesleğini icra etmek isteyenleri zora soktuğunu belirtiyor. Sektörde görev yapan gıda mühendislerinden 'oda üyesi kimlik kartı'nın ibraz edilmesinin istendiğini dile getiren Gökkaya, GMO kimlik kartı vermediği için yüzlerce başörtülü mühendisin mesleğini yapamadığını söylüyor. TMMOB'un bir meslek örgütü olduğunu hatırlatan Gökkaya, bu yapılanların çalışma ve inanç hürriyeti gibi hakların ihlal edilmesi anlamına geldiğini belirtiyor.

NÜFUS CÜZDANINDA BAŞÖRTÜSÜ VAR!

TMMOB'nin 'başörtüsü yasağı'na dayanak gösterdiği kararı ise Danıştay 8. Dairesi 2002 yılında vermiş. başörtülü bir mühendisin açtığı davayı karara bağlayan Danıştay, "Kimlik kartları kişilerin tanınmalarına yarayan resmi bir belge olduğundan, kimliğe yapıştırılacak fotoğrafın da ilgililerin özelliklerini belirtecek nitelikte bulunması; sakal, türban, başörtüsü gibi unsurların bulunmaması..." gibi ifadelerle yasağı onayladığını belirtmiş. Buna karşılık, odaya kayıt olamadığı için hiçbir kurumda çalışamayıp mağduriyet yaşayan başörtülü mühendisler, "Nüfus cüzdanı, pasaport, ehliyet gibi belgelerde yüzü açık şekilde başörtülü fotoğraf kullanılabiliyor. Bu Mühendisler Odası'nın keyfi bir kararıdır" diyerek tepkilerini dile getiriyor.

GMO'ya üyelik başvurusu yapan ve başörtüsünden dolayı reddedilen Nimet Güngör de mağdurlardan biri. Başvurusunun neden reddedildiğini GMO'ya soran Güngör şu ilginç cevabı almış: "Çağdaş bir görünüm taşımayan başörtüsü ve onunla birlikte kullanılan belli bir biçimdeki giysi, Türk Devrimi'nin ilkeleri ve devrim yasaları ile güdülen amaçla bağdaştırılamamıştır!"

İnsan hakları ayaklar altında

Danıştay 8. Dairesi'nin 2002 yılında verdiği 'yorum' niteliğindeki kararına katılmanın mümkün olmadığını söyleyen Avukat Emre Yurtalan, yaşanan durumu 'trajikomik' olarak nitelendirdi. Yurtalan şunları söyledi: "İnsan hakları ve evrensel hukuk ilkelerini hiçe sayan, trajikomik bir karar maalesef. Ancak bu içtihatlar Danıştay Genel Kurulu kararları niteliğinde olmadıkça mahkemeleri bile bağlamaz. Hal böyle iken 'meslek kuruluşu' niteliğinde olan odaları bağlaması mümkün değil. Odaları ancak kanun ve yönetmelik hükümleri bağlar. Mühendisler başvurularını yenilemeli ve aleyhe bir karar çıkarsa bunu yargıya taşımalı. Yine aleyhlerine bir karar çıkarsa önce Anayasa Mahkemesi, ardından ise konuyu AİHM'e taşımalılar. Ayrıca mesleki faaliyetine üye kaydı yapmayarak engelleyen oda yöneticileri hakkında suç duyrusu ve yoksun kalacakları maddi kayıptan ötürü maddi tazminat, ayrımcılık ve insan haklarına ve onuruna aykırı bir muamaeleye tabi tutlmak suretiyle kişilik hakları saldırıya uğradığından manevi tazminat davaları açabilirler."

Meslek odasının iddiası: Kamu kuruluşuyuz!

Başörtüsü yasağının sebebini sorduğumuz Gıda Mühendisleri Odası Başkanı Petek Ataman, ilgili Danıştay kararlarını gerekçe gösterdi. Ataman'ın Yeni Şafak'a yaptığı açıklama şu şekilde: "Anayasa'nın 135. maddesinde tanımlanan kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşları olup, kamu hizmeti veren kuruluşlardan olduğu açıktır. Resmi nitelik taşıyan oda evraklarının düzenlenmesinde ise mevcut yasalar ve bu yasaların uygulamasına ilişkin yüksek yargı kararları ile oluşturulmuş olan içtihatlar ve bu düzenlemelere bağlı kalınarak üst birliğimiz TMMOB tarafından alınmış kararlar çerçevesinde hareket edilmektedir. Bizler Gıda Mühendisleri Odası olarak başörtülü arkadaşlarımızı Oda'ya üye yapıyoruz. Odamız çalışmalarında da bulunuyorlar. Ancak mevzuat çerçevesinde başörtülü fotoğrafla belge düzenlenmemektedir."