Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad'ın önceki gün yaptığı "Onların Schengen'i varsa bizim de Şamgen'imiz olsun" açıklaması, Ortadoğu'da ortak vize politikası ve serbest dolaşım alanı oluşturulması için somut bir düşüncenin filizlendiğini ortaya koydu.

Tartışma yaratan bu açıklama ışığında dış politika uzmanlarına böylesine bir girişimin ne kadar gerçekçi olduğunu ve 'eksen kayması'nın somut bir örneğini teşkil edip etmediğini sorduk.

Temel İskit (Emekli Diplomat, Taraf Yazarı): "Kesinlikle gerçekçi değil. Ortak vize politikası aynı zamanda bir serbest dolaşım alanı yaratılmasını da gerektiriyor. Oysa söz konusu Ortadoğu rejimleri otoriter özelliği dolayısıyla sınırlarından giriş çıkışları kontrol altında tutmak ister. Bir ülkeyle gerçekleşse de, başka bir ülkeye takılır. AB'ye üye olmaya giderken başka devletlerle vizesiz dolaşım anlaşması da ayrıca bir çelişki yaratır. Bu yüzden, bu tür girişimleri iyi niyet ifadesi olarak görüyor, daha öteye geçeceğini düşünmüyorum."

Özdem Sanberk (Emekli Diplomat, USAK Başkanı): "Keşke olabilse. Türkiye ve Suriye arasında vize kalktı, hem devlet hem halk böylesine bir projeye sıcak bakıyor. Ancak bunlar şimdilik sadece iyi temenniler üzerine kurulu düşünceler. Ayrıca AB ile de makas açıldığı için böyle bir girişimde sakınca görmüyorum. Açılan makası kapatmak AB'nin elinde olduğu için de buradan bir "eksen kayması" çıkmaz."

Mensur Akgün (Kültür Üniversitesi Öğretim Görevlisi, GPoT Direktörü): "1950'li yıllarda AB projesine 'imkânsız' diye bakılıyordu, zaman içinde Schengen ortaya çıktı. Türkiye AB'den uzaklaştırılırsa, çıkarlarının örtüştüğü Ortadoğu'ya yaklaşması kaçınılmaz. Ortak vize için bir vizyon oluştu, bir samimiyet ve duygusal bir bağ da söz konusu. Bütünlüğü görmemizi engelleyen 'Eksen kayması' sloganını kullanmak istemiyorum. Türkiye'nin Batı'dan reddedilmesi, diğer yandan İsrail'in Gazze'ye, Mavi Marmara gemisine müdahaleleri sonucu, Arap dünyasına yaklaşması kaçınılmaz bir süreç."

(Özgün Özçer / Taraf)