1. YAZARLAR

  2. Fikret Ertan

  3. Irak'ta yeni ittifak
Fikret Ertan

Fikret Ertan

Yazarın Tüm Yazıları >

Irak'ta yeni ittifak

01 Eylül 2009 Salı 03:03A+A-

Irak'ta 2010'un Ocak ayında parlamento seçimleri yapılacak. Bu seçimler şüphesiz ülkenin yönü, siyasi aktörlerin güç dağılımı, yeni siyasi dengelerin ortaya çıkması gibi bakımlardan Irak için yeni bir dönüm noktasını teşkil edecek.

Bu yüzden de önemli siyasi aktörler, bunların iç ve dış hamileri bu seçimleri etkilemek, arzu ettikleri sonuçları alabilmek için şimdiden harekete geçerlerken ortaya yeni siyasi ittifaklar da çıkmaya başlamış bulunuyor.

Bu ittifakların en önemlisi de, kurulduğu geçen çarşamba günü ilan edilen Irak Milli İttifakı (IMİ). Tam adı El İttilaf el Vatani el Iraki olan bu cephe ya da ittifak esasen 2005 yılı parlamento seçimlerinden önce Birleşik Arap İttifakı adıyla kurulan Şii önderliğindeki geniş tabanlı cepheden doğan yeni bir ittifak sayılır.

Haberlere göre, IMİ, temelde Birleşik Arap İttifakı'nı da teşkil eden iki büyük Şii siyasi blokundan meydana geliyor: Lideri (Abdülaziz el Hakim) geçen hafta vefat eden Irak İslam Yüksek Konseyi (IİYK) ve lideri Mukteda Sadr olan El Sadr Eğilimi denen Sadr Grubu bunlar. Bu iki gruba ilaveten yeni ittifakta Bahr el Ulum grubu, Tanzim el Irak Grubu, Dava Partisi'nden kopan eski Başbakan İbrahim Caferi'nin grubu gibi dikkate alınması gereken önemli Şii gruplar ya da fraksiyonlar da var. Ayrıca, Güney Irak'ta faaliyette bulunan Sünni ulemadan bir grup, Hamid el Hayıs liderliğindeki Anbar Kurtuluş Konseyi ve Uyanış Konseyi'nden bir grup Sünni de bu ittifak içinde yer almayı tercih etmiş bulunuyor.

İttifakın en önemli iki grubu olan IİYK ile Sadr Grubu arasındaki en önemli siyasi fark IİYK'nın federal Irak çerçevesi içinde Güney Irak'ta İran'a yakın bir Şii özerk federe bölgesinin kurulmasını istemesi, Sadr Grubu'nun ise buna şiddetle karşı çıkıp üniter, bağımsız bir Irak'ın her şeyden önce geldiğini şiddetle savunmasıydı. Bunu da yeri gelmişken söyleyelim. Ancak, bu arada IİYK'nın federal Irak tezinden vazgeçtiği de söyleniyor. Bunu da hatırlatalım.

Dikkatinizi muhakkak çekmiştir, bugün hakkında bazı bilgiler verdiğim IİYK'nın bünyesinde bugünkü Başbakan Nuri el Maliki ve partisi Dava Partisi yok. Esasen, Maliki ve Dava Partisi yetkilileri IİYK'nın ileri gelenleri ile yeni ittifak ve bunda yer almak konusunda haftalardır çeşitli müzakereler yürütüyorlar ve üç büyük Şii grubu bir çatı altında toplayıp seçimlere bu şekilde girmek istiyorlardı. Ancak, bu müzakerelerde istenen sonuçlara bir türlü ulaşılamadı. Başbakan Maliki'nin danışmanlarından Hasan Süneyd'e göre, müzakereler de gruplar ya da partilere tahsis edilecek milletvekili sayıları üzerinde bir türlü mutabakat sağlanamamış ve bu yüzden sonuç alınamamış bulunuluyor. Ayrıca, aynı konuda Başbakan Maliki'nin ittifakta yer alacak Sünni gruplar ve Şii olmayan partilerin temsili konularında ittifakı yetersiz bulduğu da söyleniyor.

Ne var ki, buna rağmen ittifak liderleri kapılarının Başbakan Maliki ve partisine hâlâ açık olduğunu, isterlerse ittifaka katılabileceklerini söylüyorlar. Bu konuda Başbakan Maliki ve partisinden henüz bir ses yok. Diğer taraftan, Başbakan Maliki'nin kendi siyasi desteğinden emin olduğu, seçimlerde kendi başına ve müttefikleriyle beraber başarılı olacağına inandığı da ifade ediliyor. Esasen, Başbakan Maliki ve Hukuk Devleti diye bilinen partisi bu yıl başlarında yapılan mahalli seçimlerde gerçekten başarılı sonuçlar almış, bunda da izlenen mezhepler üstü, milli ve bütünlükçü politikaların etkili olduğu söylenmişti. Maliki muhtemelen önümüzdeki seçimlerde de aynı platform ve söylemle yine başarılı olacağını düşünüyor.

Ancak, tabii, bu seçimlerle ilgili olarak bugünden çok fazla bir şey de söylemek de doğru olmaz. Bu bakımdan bekleyeceğiz elbette; ama bu arada seçimlere şöyle veya böyle damgasını vuracak olan yeni ittifakı da bugünden bilmeli ve tanımalıyız elbette.

YAZIYA YORUM KAT