Bir arkadaşım söylemişti; insanların büyük kısmı, 11 Eylül saldırılarını haber aldıkları 'o anda' ne yaptıklarını çok net olarak hatırlıyormuş. O an, dünyanın neresinde olurlarla olsun, insanların hafızalarına kazınmış. Siz hatırlıyor musunuz bilmiyorum ama, ben tam o anda, Kudüs'te yeşil fasulye ayıklayarak sabah haberlerini izliyordum.

Peki, Irak savaşı çıktığında ne yapıyordunuz? Uzun süredir beklenen savaşın ilk bombaları atıldığında? Ben yine Kudüs'teydim ve komşumuza elindeki atropin iğnesi ile gaz maskesini kullanmasına gerek olmayacağını, çünkü Irak'ın elinde kitle imha silahı bulunmadığını anlatmaya çalışıyordum.

Amerikalıların tamamının 11 Eylül'de ne yaptıklarını hatırladıklarını eminim. Ama öyle gözüküyor ki, Irak savaşını çoktan unutmuşlar.

Pew adlı kuruluşun araştırmasına göre, Amerikan basınında doğrudan Irak ile ilgili haberler, son haftada yüzde 1'e kadar düşmüş. Tipik Amerikalılar için, 'İşte Irak diye bir yer, her gün de insanlar ölüyor galiba' diye bir fikir anlaşılan, hepsi bu...

Aynı araştırmaya göre, Amerikalılar, bir hesaba göre 90 bine yaklaşan, Iraklının öldüğünü, ne 2 milyon mülteciyi, ne ülkedeki berbat koşulları biliyor. Daha da tuhafı, bir seçim arifesinde olsalar da kayıplardan bihaberler. Amerikalıların yalnızca yüzde 28'i, kendi kayıplarının beş yılda neredeyse 4 bin olduğunun farkındaymış...

Ama elbette Amerikalıların mortgage krizinden haberi var. Ha bir de eminim, New York valisinin cinsel münasebetleri nedeniyle başına gelen işlerden. Hatta sanırım bu konuda, Irak konusunda olduğundan çok daha bilgililer, baksanıza biz de bile, Irak savaşının birinci yıldönümü yaklaşırken, gazetelerde Irak haberlerden çok, New York Belediye Başkanı ile ilgili haberler var, hem de manşetlerden. Eh bu şartlar altında, Irak savaşının kendi ekonomilerine ne yaptığını da bilmiyordur Amerikalılar. Mesela, muhtemelen artan petrol fiyatlarıyla Irak savaşı arasındaki ilişkiye kafa yormamışlardır. Nobel ödüllü ekonomist Joseph Stiglitz'in ABD Kongresine verdiği bilgiye göre, uzun dönem maliyetleri de hesaplandığında Irak savaşının maliyeti 3trilyona kadar çıkabilirmiş. Stiglitz, 2003'te varil başı 37 dolar olan petrol fiyatlarının şimdi 110 dolara dayanmasını da büyük ölçüde savaşa bağlıyor.

Biliyorsunuz, uygarlık, tarım toplumuna geçişle başlıyor. İlk uygarlıkların da Mezopotamya da başlamasına şaşmamak gerek, ne de olsa, verimli hilalin bir parçası orası. Ama bugünlerde tarımın icadı ile başlayan uygarlık da ağır bir tehlike altında.

Kuraklık, doğal felaketler, verimsizlik, spekülatif alımlar ve satımların yanı sıra, petrol fiyatlarının artması buğday üretimini etkilediği için, dünya yeni bir açlık tehlikesi ile karşı karşıya. Birleşmiş Milletler, yoksul ülkelere yaptığı gıda yardımını azaltmaktan söz ediyor. Tarih boyunca, tarımsal anlamda kendi kendine yetebilmiş Irak'ta da karne ile dağıtılan yiyecekte kısıntıya gitmeye karar verdi işgalciler. Sizin anlayacağınız, petrolün ve verimli toprakların üzerine kurulu Irak, birilerinin savaş merakı yüzünden, yeni bir felakete doğru sürükleniyor. Öyle gözüküyor ki, petrolü kontrol etme adına, sağa sola saldıranlar, yakında gıda üretimini de kontrol etme adına yine kanlı planlar peşinde olacaklar.

Yeşil fasulye bana hep, 11 Eylül'ü hatırlatıyordu ama artık gıda güvenliğini ve gıda güvenliği için birilerinin nereye kadar gidebileceğini ve sırf kendilerini besleme adına ne kadar vahşileşebileceğini düşündürtmeye başladı, özellikle kilosunun 14 lira olduğunu gördükten sonra. (tabii ki başka nedenleri de var bu fiyatın ama o ayrı bir yazının konusu) Belki de artık ekmeğimize kadar uzanacak olan 'o anlar' yaklaşıyor. İşte o an geldiğinde, ne yaptığınızı yalnızca hatırlamakla mı yetineceksiniz, yoksa o an için şimdiden bir planınız var mı?

Radikal gazetesi