Selahattin E. Çakırgil/Star
‘Yarın Cumhuriyet ilân edeceğiz' denilerek, gelen sistem ne kadar Cumhuriyet idi?
101 yıl önce bugün, 28 Ekim 1923 akşamı, Ankara'da, Meclis Başkanı da olan Paşa, bizzat kendi tayin ettiği mebuslardan oluşan 2. Meclis üyelerinin ekseriyetinin de Ankara'da bulunmadığı bir sırada, 'Yarın Cumhuriyet ilân edeceğiz..' diyor ve Meclis ekseriyetinin bulunmadığı bir sırada, 335 mebustan 156'sının, yani ekseriyet için gerekli 11 oy noksanıyla 'Cumhuriyet' ilân ediliyor..
Ekranlarda sıkça görülen bir tarihçi, 2-3 gün önce, bir kanalın ekranında, 'Cumhuriyet kelimesi Arapçadır, ama Araplar bu kelimeyi bilmezler.. Cumhuriyeti biz ürettik' diyordu.. Halbuki, 'cumhur' kelimesi, 'Bir halkın veya belli bir sosyal kesimin ekseriyetinin rey ve iradesi' mânâsında daima vardı.. Bu durumu anlatmak için kadîm eserlerde 'cumhûr-u ulemâ'nın rey ve iradesi bu yöndedir..' gibi açıklamalar asırlarca bilinir..