Seham Tantesh & Jason Burke’nin Guardian’da yayınlanan yazısı, Haksöz Haber tarafından tercüme edilmiştir.
Perşembe sabahı Gazze'de pek sevinç yoktu. Gece boyunca yıkık bölgede ateşkesin yaklaştığı haberi hızla yayılmış, kutlama için gökyüzüne birkaç el ateş açılmıştı, ancak sabah olunca gergin bir bekleyiş havası hâkimdi.
“Herkes hala korkuyor,” dedi 26 yaşındaki bir kadın, nüfusun çoğunun geçici çadırlarda ve plastik barakalarda sığınak aradığı, sefil ve aşırı kalabalık kıyı şeridi el-Mevasi'de.
Yakınlarda, 64 yaşındaki Abbas Hassouna, kendisi ve ailesinin “sınır kapılarının açılması, gıda getirilmesi ve öldürme, yıkım ve yerinden edilmenin durdurulması için resmi bir açıklama ve gerçek garantiler beklediklerini” söyledi.
“Bu şeyler gerçekleştiğinde, ancak o zaman onlara gerçekten inanacağız. Ama şimdilik korku devam ediyor. Her an geri adım atabilirler veya daha önce olduğu gibi anlaşmayı bozabilirler ve biz de hiçbir şeyin değişmediği, sadece daha fazla acı çektiğimiz aynı sonsuz döngüde kalırız” dedi Gazze'nin kuzeyinden gelen ancak birkaç kez yerinden edilmiş olan Hassouna.
47 yaşındaki Ola el-Nazlı, ateşkes haberini el-Mevasi'deki komşularından öğrendiğini söyledi. “Ne hissedeceğimi bilemedim, mutlu mu yoksa üzgün mü olacağımı. Bunu daha önce birçok kez yaşadık ve her seferinde tekrar hayal kırıklığına uğradık, bu yüzden bu sefer korku ve ihtiyat her zamankinden daha güçlü” dedi. Nazlı, İsrail'in Gazze Şehri'ne düzenlediği son saldırı nedeniyle evini terk etmek zorunda kalmıştı.
“Herkes soğuktan ve bombalamalardan koruma sağlamayan çadırlarda yaşıyor. Parası veya işi olanlar her şeylerini kaybetti. Bu yüzden mutluluğumuz acı ve korkuyla karışık. Tek umudum, güvenli bir şekilde yaşayabilmemiz, bir daha bomba sesleri duymamamız, bir yerden başka bir yere taşınmak zorunda kalmamamız ve sınır geçişleri yakında açılması,” dedi Nazlı.
Yardım kuruluşları, Gazze'yi gıda ve diğer temel ihtiyaç malzemeleriyle “doldurmaya” hazırlandıklarını söylediler. Donald Trump'ın önerdiği 20 maddelik plan, insani yardımın artırılmasını öngörüyor. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus, kuruluşunun “Gazze'deki hastaların acil sağlık ihtiyaçlarını karşılamak ve yıkılan sağlık sisteminin yeniden yapılandırılmasını desteklemek için çalışmalarını artırmaya” hazır olduğunu söyledi.
Filistinli mülteciler için BM ajansı UNRWA, anlaşmayı “büyük bir rahatlama” olarak karşıladı ve Gazze dışında, yıkıma uğramış bölgenin 2,3 milyonluk nüfusuna önümüzdeki üç ay boyunca yetecek kadar gıda stoğu bulunduğunu söyledi. İnsani yardım çalışanları, son haftalarda Gazze'ye daha fazla yardım ulaşmış olsa da, miktarların hala büyük ölçüde yetersiz olduğunu belirtti.
Cihad el-Hilu, el-Mevasi'deki çadırında otururken radyodan ateşkes haberini duydu. 33 yaşındaki Hilu, Guardian'a “O anda, uzun bir bekleyişin ardından kalbime yeniden umut dolmuş gibi, sevinç ve rahatlama karışımı bir duygu hissettim. Bu anı, kanın durmasını ve pek çok evi yıkıma uğratan katliamların sona ermesini özlemle bekliyorduk” dedi.
“Aynı zamanda, içimizde büyük bir korku var. Bu ateşkesin geçici olabileceğinden ve savaşın eskisi gibi geri dönebileceğinden endişe ediyoruz.”
Barışın Gazze'ye ne getireceği konusunda da yaygın endişeler var. Gazze'de evlerin %90'ından fazlası hasar görmüş veya yıkılmış, neredeyse tüm altyapı tahrip olmuş ve nüfusun büyük bir kısmı her gün açlık çekiyor. Çoğu sivil olan 67.000'den fazla Filistinli, Ekim 2023'te Hamas'ın düzenlediği ve çoğu sivil olan 1.200 kişinin öldüğü ve 251 kişinin rehin alındığı saldırının ardından İsrail'in başlattığı saldırıda öldürüldü.
“Beni en çok endişelendiren şey güvenlik eksikliği. Açlık katlanılabilir, ancak güvenlik eksikliği gerçek bir felaket. Gazze'nin kanun ve düzen yerine çeteler ve milislerin hüküm sürdüğü bir kaos alanına dönüşmesinden korkuyorum” dedi Hilu.
Görgü tanıkları, İsrail güçlerinin Perşembe sabahı Filistinlilerin Gazze'nin kuzey bölgelerine dönmesini engellemek için tank mermileri ateşlediğini, ancak çatışma veya hava saldırısı sesleri duyulmadığını bildirdi.
Kız kardeşi, kayınbiraderi, iki yeğeni ve damadı savaşta öldürülen Nadra Hamadeh, el-Mevasi'den mümkün olan en kısa sürede Gazze'nin kuzeyine dönerek, hasar görmüş ama yıkılmamış olduğunu düşündüğü evini kontrol etmek istediğini söyledi.
“Ailelerini, çocuklarını ve evlerini kaybedenler için kalbim çok sızlıyor. Biz ise, geride bırakmak zorunda kaldığımız evimize dönmeyi sabırsızlıkla bekliyoruz. Sanki evimizi terk ettiğimizde ruhlarımız bedenlerimizden ayrılmış gibi hissediyoruz" dedi 57 yaşındaki Hamadeh.
“Umudumuz, savaşın sona ermesi, Gazze'nin halkı ve sakinleriyle birlikte yeniden inşa edilmesi ve ailelerin yeniden bir araya gelmesi. Tek isteğim, insanların bu iki yıllık savaştan önceki halleriyle evlerine dönmeleri ve Gazze'nin iyileşip halkına geri verilmesi.”
* Jason Burke, Guardian gazetesinin uluslararası güvenlik muhabiridir. 30 yıllık dış muhabirlik kariyeri boyunca Orta Doğu, Avrupa, Afrika ve Güney Asya'da haberler yapmıştır. Beş kitabın yazarıdır, en sonuncusu “The Revolutionists'tir”.