وَاِذَا رَاَ الَّذ۪ينَ اَشْرَكُوا شُرَكَٓاءَهُمْ قَالُوا رَبَّنَا هٰٓؤُ۬لَٓاءِ شُرَكَٓاؤُ۬نَا الَّذ۪ينَ كُنَّا نَدْعُوا مِنْ دُونِكَۚ فَاَلْقَوْا اِلَيْهِمُ الْقَوْلَ اِنَّكُمْ لَكَاذِبُونَۚ ﴿٨٦﴾
86- Allah’a ortak koşanlar, koştukları ortakları gördüklerinde “Ey Rabbimiz, seni bırakıp kendilerine yalvardığımız ortaklar bunlardı” derler. Koşulan ortaklar ise onlara “Sizler kesinlikle yalancısınız” diye hemen cevap yetiştirirler.
Ortak koşanlar mahşer meydanında Allah’ın ortakları olarak kabul ettikleri ve Allah ile birlikte ya da Allah’ın dışında birer ilah olduklarına inanıp, kendilerine taptıkları ortaklarını gördüklerinde bu sessizlik sona eriyor. Müşrikler, bu ortak koştukları yaratıklara işaret ederek diyorlar ki:
“Ey Rabbimiz seni bırakıp kendilerine yalvardığımız ortaklar bunlardı.”
Burada ortak koşulanlar birden irkiliyorlar ve bu ağır itham karşısında tir tir titriyorlar. Kesin ve net bir ifadeyle kendi kullarını yalan söylemekle suçluyorlar ve bunu pekiştiriyorlar:
“Koşulan ortaklar ise onlara “Sizler kesinlikle yalancısınız” diye hemen cevap yetiştirirler.”
Sonra tam bir teslimiyet ve gönülden bir bağlılıkla Allah’a yöneliyorlar.
“O gün müşrikler çaresizlik içinde Allah’a teslim oluverirler.”
FİZİLALİL KUR’AN
Bu âyet-i Celilede, ahirette olacak bir konuyu Rabbimiz sanki şu anda oluyormuş gibi bizim gözlerimizin önüne seriyor. Gaybın ve şehadetin âlimi olan, geçmişi ve geleceği bilen Rabbimiz, burada bizi gelecekle yüz yüze getiriyor. Niye yapıyor Rabbimiz bunu? O gün yanlışa düşmeyelim diye. Yarın hiç kimsenin bir mâzeret hakkı kalmasın diye. Herkes bunu bilerek bir hayat yaşasın, herkes kendi durumunu muhasebe etsin diye.
Bu, onların, müşriklerin kendilerinden yardım dileyip, yalvardıkları şeyleri reddetmeleri anlamına gelmez. Onlar müşrikleri yalancılıkla suçlarlar ve onların izin almaksızın kendilerini put ve ilâh edindiklerini söylerler: "Biz size Allah'ı bırakıp da bizden yardım dileyin, bize yalvarın demedik. Aslında biz bunu asla kabul etmedik, hatta bizden yardım dilediğinizde ve bize yalvardığınızda haberimiz bile yoktu. Bizim dualarınızı işitebileceğimizi, onlara cevap verebileceğimizi ve zorluklardan sizi kurtaracağımızı sanmanız çok asılsız. Bu şirkten siz sorumlu olduğunuza göre, neden bunun sonuçlarını bize yüklemek istiyorsunuz?"
BASAİRUL KUR’AN