Kardeşlerin arasında “veto” gerginliği mi var?

Askerlerin ağır cezalık suçlardan sivil mahkemede yargılanmasına imkân veren yasa değişikliğinin Cumhurbaşkanı Gül tarafından kısmen veto edilmesi ihtimali, bu değişikliği “darbecileri yargılamanın yolunu açtık” diye hararetle savunan Başbakan Erdoğan’ı öfkelendiriyor mu?

Yoksa “Abdullah Bey kardeşim” ile “Tayyip Bey kardeşim” bir “ara formül” mü arıyorlar?

GÜL’ÜN TEREDDÜTLERİ VAR

Cumhurbaşkanı Gül ile Başbakan Erdoğan dün Köşk’te bu konuyu konuşurken, biz de Taraf’ın yazıişlerinde yukarıdaki soruların cevabını arıyorduk.

“Gerginlik var mı” sorusunu, Çankaya Köşkü’ne sorunca,”hayır” cevabı aldım...

“Cumhurbaşkanı’nın, veto hakkını kullanıp kullanmama yönünde bir eğilimi henüz oluşmadı; hukukçuların nihaî değerlendirmesine göre karar verecek” dedi bir Köşk yetkilisi.

Başbakan’a yakın kaynaklar ise farklı tondan konuşuyordu.

Adalet ve Kalkınma Partisi’nin ileri gelen bir yetkilisi, Taraf’ın Ankara Bürosu’ndan Erdem Gül’e, “Tayyip Bey, Cumhurbaşkanı’nın yasayı onaylamasını bekliyor; Anayasa’ya aykırılık değerlendirmesi yapılacaksa da, bunun Anayasa Mahkemesi’nde yapılması gerektiğini düşünüyor” dedi.

İki tarafı da dinledikten sonra bende oluşan kanaat ise “veto” olasılığının Başbakan’ı, üzerindeki “veto” baskısının da Cumhurbaşkanı’nı çok rahatsız ettiği yönünde.

Bununla birlikte, Abdullah Gül’ün Meclis’ten gece yarısı geçen yasa değişikliğiyle ilgili bazı tereddütler taşıdığını öğrendim...

Cumhurbaşkanı’nın Başbakan’la da paylaştığı bu tereddütleri gidermenin yolları üzerine düşündüğü izlenimini edindim.

KARARI GECİKTİRMEYECEK

Genelkurmay’ı öfkelendiren ve hangi konuda, ne yapacağına Genelkurmay’dan gelen işarete göre karar veren CHP’yi bir kez daha Anayasa Mahkemesi’ne gitme hazırlığına sevk eden yasa değişikliğinin âkıbeti Cumhurbaşkanı’nın ne yapacağına bağlı.

Çankaya Köşkü yetkilileri, Gül’ün “ne” yapacağını değil ama “nasıl” ve “ne zaman” yapacağını anlatıyorlar.

Halen, Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreter Yardımcısı Emin Kuz’a bağlı Köşk hukukçuları, yasa değişikliğini Anayasa’ya ve yasalara uygunluk bakımından inceliyor.

Salı günkü Milli Güvenlik Kurulu sonrasında yapılan mini zirvede alınan karar gereği, Genelkurmay’ın yasa değişikliği konusundaki itirazları da yine Köşk’ün hukukçularınca değerlendiriliyor.

Gül, kararını bu inceleme sonunda kendisine sunulan rapora göre verecek; Anayasa’ya aykırılık saptaması halinde “kısmî veto” olasılığı yüksek.

Ayrıca, Cumhurbaşkanı’nın hızlı hareket edeceğini de öğrendik...

Gül, on beş günlük yasal sürenin sonunu beklemeden, en geç önümüzdeki hafta ortasına kadar “onay” ya da “veto/kısmî veto” kararı verecek.

“BİR YOL BULUNMALI”

Köşk’ün hukukçuları yasa değişikliğinde “Anayasa’ya aykırılık” saptamasa bile, Cumhurbaşkanı’nın “kısmî veto” yoluna gitmesi mümkün.

Bu ihtimali, “söz konusu yasa değişikliğinin sivil bürokratlarla askerî bürokratlar arasında eşitsizlik yarattığı” kanısı besliyor.

Dün görüştüğüm kaynaklardan, Gül’ün de bu kanıyı paylaştığı izlenimini edindim.

“Askerlerin ağır cezalık suçlardan sivil mahkemede yargılanması keyfiyeti değil ama bu yasa değişikliğinden sonra bir kuvvet komutanına yapılacak adlî muamelenin, bir bakanlığın sivil müsteşarına yapılacak muameleden farklı olması sorun yaratıyor...”

Sanırım, Gül de bu durumdan rahatsız ve eşitsizliği gidermek için “bir yol bulunmasını” diliyor.

Anlayabildiğim kadarıyla, Cumhurbaşkanı’nın gönlünden geçen şu:

“Ağır cezalık suç işlediği isnat edilen askerlerin sivil mahkemede yargılanmasının esasları, 4483 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanun’la belirlenen esaslarla çelişmesin. Asker ve sivil bürokratların yargılanma koşulları eşit tutulsun.”

Bunu sağlayacak formül ne olabilir? Köşk’te de, Başbakanlık’ta da bu sorunun cevabını arayanlar var.

Üzerinde durulan seçeneği ise, “kuvvet komutanı ile sivil müsteşarı birbirine eşitleme formülü” diye adlandırmak mümkün.

4483 sayılı kanun, “Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreteri, TBMM Genel Sekreteri, valiler ve müsteşarları yargılamakla yetkili ve görevli mahkemenin Yargıtay olduğunu” hükme bağlıyor.

“Hal böyleyken, ağır suçlardan yargılanacak kuvvet komutanlarını da Ağır Ceza Mahkemesi yerine Yargıtay’a göndermek gerekmez mi?”

Bana öyle geliyor ki Cumhurbaşkanı, bu soruyu soruyor ve içinden “evet, gerekir” cevabını veriyor.

Tartışılan yasa değişikliğinin kaderini ise Gül’ün, bu cevabın gereğini nasıl hayata geçireceği belirleyecek.

TARAF