Beş gün süren Rus-Gürcü çatışması Fransa Devlet Başkanı Sarkozy'nin çabalarıyla her iki tarafın da kabul ettiği bir taslak ateşkes planı sonucu şimdilik durmuş görünüyor.

Önce Rusya Devlet Başkanı Medvedev, daha sonra da Gürcistan Devlet Başkanı Saakaşvili tarafından kabul edilen plan son haliyle 5 maddeden meydana geliyor. Açıklandığı kadarıyla bu maddeler şöyle: 1. İhtilafın tarafları güç kullanmayacaklar. 2. Taraflar bütün askerî eylemlerine son verecekler. 3. İhtilaf bölgesine insani yardımların ulaşması serbest olacak. 4. Gürcü silahlı kuvvetleri çatışmaların patlak vermesinden önceki mevzilerine geri çekilecekler. (Bu madde Gürcü kuvvetlerin çatışma öncesindeki kalıcı mevzilerine geri dönmeleri anlamına geliyor.) 5. Aynı şey Rus silahlı kuvvetleri için de geçerli olacak ve bunlar da çatışma öncesi mevzilerine geri çekilecekler.

Esasen bu plan önce 6 maddeden meydana geliyordu ve 6. madde de Medvedev'in basın toplantısında açıkladığı gibi 'Güney Osetya ve Abhazya'nın gelecekteki statülerinin tayini ve bu iki bölgenin güvenliklerinin sağlanması konusunda başlatılacak olan milletlerarası görüşmeleri kapsayacaktı'.

Güney Osetya ve Abhazya'nın gelecekleri bakımından son derece önemli bir dönüm noktasını teşkil edecek bu madde anlaşıldığı kadarıyla son anda taslak plandan çıkarılmış bulunuyor. Haberlerden anlaşıldığı kadarıyla Gürcü lider ülkesinin toprak bütünlüğünün korunması mülahazasıyla bu maddeye itiraz etmiş, Sarkozy de bu itirazı Medvedev'e telefonla iletmiş, Medvedev de maddenin çıkarılmasını kabul etmiş bulunuyor. Dolayısıyla önce 6 madde olan teklif son anda 5 maddeye indirilmiş oluyor.

Ancak, Medvedev'in bu 6. maddenin çıkarılmasını kabul etmiş olması bu maddeyi ve ilgili konuları bir daha görüşme masasına getirmeyeceği anlamına da şüphesiz gelmiyor. Nitekim, haberlerden bu madde ve ayrıca mültecilerin geri dönüş konularının Rusya ve Gürcistan arasında bundan sonra yapılacak görüşmelerde ele alınacağı söyleniyor. Bu bakımdan Rusya'nın 6. maddeden henüz tamamen vazgeçtiği, bu konuyu bir daha gündeme getirmeyeceği söylenemez.

Kaldı ki, Medvedev'in bu konuda daha iki gün önce dünya basını ve televizyonları karşısında söyledikleri de ortada duruyor. Medvedev, bu konuda şöyle konuşmuştu: "...Tarihe ve son günlerde yaşananlara bakarak Osetler ve Abhazların kendileri Gürcistan'ın toprak bütünlüğü konusunda cevaplarını verecekler. Egemenlik ne demektir? Merkezî otoritenin üstünlüğüdür. Rusya, Gürcistan'ın egemenliğini tanıyor mu? Rusya, Gürcü otoritelerin başka otoritelerden bağımsız olduğunu tabii ki kabul ediyor, tanıyor. Ancak bu, egemen bir devletin istediği gibi hareket edebileceği anlamına da gelmiyor. Egemen devletler bile eylemlerinin hesaplarını vermek zorundalar. Toprak bütünlüğü başka bir şeydir. Eğer egemenlik halkın isteği ve anayasaya dayanıyorsa kural olarak toprak bütünlüğü gerçek durumu yansıtır. Kâğıt üzerinde her şey iyi görünse de hayat daha karmaşık da olabilir. Bu bakımdan toprak bütünlüğü konusu çok karmaşık bir konudur ve bu konu mitinglerle, liderler toplantılarıyla ve parlamentolarla çözülmez. Burada önemli olan halkın tek devlet çatısı altında yaşamayı isteyip istemediğidir. Osetler ve Abhazlar Gürcistan içinde yaşayabilirler mi, bunu istiyorlar mı? Bu soru onlara sorulmalı ve onlar da bu soruya net bir cevap vereceklerdir. Bu işlem de milletlerarası hukuk normlarına göre yürütülmelidir elbette.''

6. madde konusunun açılımı Medvedev'in bu sözleriyle daha net hale geliyor. Biz bu maddenin önümüzdeki görüşmelerde ya açıkladığımız ya da başka şekliyle mutlaka gündeme getirileceğini tahmin ediyoruz.

Son olarak, bu yazıyı bitirirken zırhlı araçlardan müteşekkil bir Rus birliğinin Gürcistan içlerinde ilerlediği haberleri geliyordu. Bu birlik bize göre, terk edilen bir Gürcü üssündeki top, havan ve diğer donanımları kontrol altına almayı amaçlıyordu; hedefi de Tiflis değildi. Bu da bizim akıp giden duruma bir katkımız olmuş oluyor.

Zaman gazetesi