Sean Mathews’in MEE’de yayınlanan yazısı Haksöz Haber tarafından tercüme edilmiştir.

Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, ABD Başkanı Donald Trump ile yaptığı görüşmenin dünyanın gözü önünde tam bir curcunaya dönüşmesinin ardından cuma günü Beyaz Saray'dan apar topar kovuldu.

Amerika'nın dostları, düşmanları ve meraklı seyirciler, Trump ve Başkan Yardımcısı JD Vance'in Rusya ile savaş halinde olan bir Avrupa ülkesinin başkanıyla eldivenlerini çıkarmış bir şekilde kavga ettiklerini daha önce görülmemiş bir şekilde izlediler.

Oval Ofis'te tartışan üç adamın görüntüleri ABD tarihinde benzeri olmayan bir görüntüdür ve muhtemelen uzun süre hatırlanacaktır.

Yabancı hükümetler casus ajanslarını, hem rakiplerinin hem de müttefiklerinin gerilim ve tartışmalarına dair bu tür perde arkası bilgileri elde etmekle görevlendirir.

Nükleer silaha sahip başka hiçbir devlet, savaş zamanında nükleer silaha sahip başka bir devlete karşı silahlandırdığı bir ülkeyle yaptığı görüşmelere dünyanın bu kadar yakından bakmasına izin vermemiştir.

Trump kavga sırasında “Amerikan halkının neler olup bittiğini görmesinin iyi olduğunu düşünüyorum” diye bağırarak kargaşadan zevk aldı.

Görüntüler Rusya, Çin, İsrail, İran, Türkiye, Suudi Arabistan ve ne yapacağı belli olmayan Trump yönetimiyle nasıl iletişim kuracaklarını çözmeye çalışan diğer güçler tarafından da izlenecek.

Bu görüşme muhtemelen Rusya'ya sınırı olan ve daha önce Rusya'nın etki alanına giren küçük Doğu Avrupa ülkelerinin liderlerini de tedirgin edecektir. Bu aynı zamanda Fransa ve İngiltere'nin Zelenskiy için sorunsuz bir ziyaretin önünü açma çabalarında bir başarısızlığa işaret ediyor.

İngiltere'den Keir Starmer ve Fransa'dan Emmanuel Macron, Trump'ı Ukrayna'ya destek vermeye yönlendirmek için övgüler yağdırmıştı.

Vance, Zelenski'yi 'propaganda turu' yapmakla suçluyor

Kavga, Vance'in Trump yönetiminin savaşı sona erdirmek için Rusya'ya ulaşmasını savunurken Zelesnky'nin araya girmesiyle başladı. Zelenski, Rusya'nın Ukrayna'ya yönelik saldırısını detaylandırdı ve “JD, bana ne tür bir diplomasi soruyorsun?” diye sordu.

Vance, Zelenski'yi Trump'a desteği için teşekkür etmek yerine ABD medyası önünde görüşmeleri “dava konusu” yapmakla suçladı ve ülkesinin “sorunlarla” karşı karşıya olduğunu söyledi.

Vance, “Sizler insan gücü sorununuz olduğu için etrafta dolaşıp askerleri cepheye sürüyorsunuz,” dedi.

Vance, Ukrayna'nın savaş alanındaki konumunu zayıflatan ciddi savaşçı sıkıntısına atıfta bulunuyordu.

ABD, Biden yönetiminden bu yana Ukrayna'ya askere alınma yaşını 18'e indirmesi için baskı yapıyor, ancak Zelenski bunun geniş çaplı tepkilere yol açabileceği endişesiyle bunu reddediyor. Şu anda yaş 25.

Zelenski'nin, Vance'e diğer ABD'li milletvekilleri ve yetkililer gibi hiç cepheyi ziyaret edip etmediğini sorması ve Vance'in de “Onları propaganda turuna çıkarıyorsunuz” cevabını vermesiyle gerilim tırmandı.

Zelenski, ABD'nin Ukrayna'yı desteklememesi halinde risk altında olacağı uyarısında bulunarak, “Güzel bir okyanusa sahipsiniz. Ve şimdi hissetmiyorsunuz. Ama gelecekte hissedeceksiniz” dedi.

Trump düzenli olarak ABD'nin kendisini Avrupa'dan ayıran bir okyanusa sahip olduğunu, bu nedenle Ukrayna'ya daha fazla askeri destek vermeleri ve NATO harcamalarını arttırmaları gerektiğini söylüyor. Ukrayna NATO üyesi değil ve Trump daha önce onları ittifaka kabul etmeyi reddetmişti.

Toplantı bunun ardından rayından çıktı.

Trump öfkeyle patladı ve Ukrayna Cumhurbaşkanı'nın gözünü korkutarak “Bunu bilmiyorsun. Bunu bilemezsiniz. Bize ne hissedeceğimizi söylemeyin çünkü bunu dikte edecek konumda değilsiniz” dedi.

Bizde kartlarınız var

Onlar tartışırken Trump bağırdı: “İyi bir konumda değilsiniz. Şu anda elinizde kartlar yok. Bizimle birlikte kartlara sahip olmaya başlarsınız.”

Trump, yönetimi Rusya ile Suudi Arabistan'da üst düzey görüşmeler yaptığından beri Ukrayna savaşını bir an önce sona erdirme arzusunu gizlemedi. Ancak ABD hala Ukrayna'yı silahlandırıyor. Cuma günkü kargaşa bunun tehlikede olabileceğini gösteriyor.

Trump, toplantı sonrasında ‘Truth Social’ platformunda yaptığı açıklamada, “Başkan Zelenski'nin Amerika'nın dâhil olması halinde barışa hazır olmadığını tespit ettim, çünkü bizim dâhil olmamızın müzakerelerde kendisine büyük bir avantaj sağlayacağını düşünüyor. Ben avantaj değil, barış istiyorum.”

Toplantı, Trump'ın Ukrayna'dan elini eteğini çekeceği uyarısıyla ABD'nin dünyaya bakışında derin bir değişime işaret etmenin yanı sıra, bir süper gücün taleplerine direnen daha küçük ortaklarına nasıl davrandığını da tüm dünyaya göstermiş oldu.

Trump'ın askeri açıdan ABD'ye bağımlı olan küçük Ukrayna'ya yönelik sözleri, bir süper güç ile müşterisi arasında geçen, gazetecilerin ve tarihçilerin arşivleri karıştırıp kaynak taraması yaptığı türden bir söylemdi, ancak bu kez hepsi kameraya kaydedilmişti.

Ülkenizin başı büyük belada

Zelenski davasını Trump'a anlatmaya çalıştı ama reddedildi. Hatta bir noktada Trump Zelenski'ye dokundu.

Ukraynalı lider “Kart oynamıyorum,” dedi. “Ben çok ciddiyim.”

Gözle görülür şekilde kızgın olan Trump karşılık verdi.

“Kart oynuyorsun. Milyonlarca insanın hayatıyla kumar oynuyorsun. Üçüncü Dünya Savaşı ile kumar oynuyorsunuz ve yaptığınız bu ülkeye karşı büyük bir saygısızlık. Bu ülke size destek verdi,” dedi Trump.

Bağrışmalar arasında Vance, Zelenski'yi “muhalefet” için kampanya yürütmekle suçladı ve Eylül 2024'te Demokrat bir vali olan Josh Shapiro ile Pennsylvania'daki bir mühimmat fabrikasına yaptığı geziye atıfta bulundu.

Zelenski pozisyonunu açıklamaya çalıştı ancak Trump tarafından bir kez daha azarlandı: “Ülkenizin başı büyük belada” dedi. “Bunu kazanamayacaksınız.”

“Eğer bizim askeri teçhizatımız olmasaydı, bu savaş iki hafta içinde biterdi” dedi.

Trump, ABD'nin Ukrayna'ya askeri desteğini yineledi ve ABD'nin 350 milyar dolar sağladığını söyledi. Ancak bu rakam tartışmalı. Kongre Araştırma Servisi'ne göre Kongre, Rusya'nın işgalinden bu yana Ukrayna'yı destekleyen toplam 175 milyar dolarlık beş tasarıyı onayladı. Almanya'daki Kiel Enstitüsü'ne göre bu miktarın yaklaşık 120 milyar doları harcandı.

Kiel Enstitüsü, Avrupa ülkelerinin Ukrayna'ya 138 milyar dolar doğrudan destek sağladığını belirtiyor.

Dramatik sahnelerin ardında Ukrayna ile ABD arasında savaşın nasıl sona ermesi gerektiği konusunda gerçek bir görüş ayrılığı yatıyor. Trump şu anda savaş hatlarını dondurabilecek bir ateşkese sıcak bakıyor gibi görünüyor ve Rusya ile görüşmelerde bunun masaya yatırıldığını öne sürdü. Zelenski'nin daha fazlasını istediğini söyledi.

“'Bize 'Ateşkes istemiyorum' diyorsunuz. Ateşkes istemiyorum.' Eğer şu anda ateşkes yapabiliyorsanız, size söylüyorum, bunu yapın ki kurşunlar havada uçuşmasın ve adamlarınız öldürülmesin. Ateşkes istiyorum.”

Zelenski ise “Halkıma ateşkesi sordunuz mu?” diye sordu. Trump, kendi yönetiminin Biden'ınkinden farklı olduğu yanıtını verdi.

Trump, “Bu şekilde iş yapmak çok zor bir şey olacak” dedi.