Hafta başında Sudan sınırları içinde yer alan Hiclic petrol bölgesini işgal eden Güney Sudan, Hartum yönetiminin saldırılarını püskürttüklerini öne sürdü.
Hartum ise Hiclic'i geri almak için hafta sonu başlattıkları saldırıların sonuçlarını kısa sürede alacaklarını iddia ediyor. Geçtiğimiz yıl temmuz ayında Sudan'dan bağımsızlığını elde eden Güney Sudan, iki ülke sınırında yer alan Hiclic'in kendi toprağı olduğunu öne sürüyor. Lahey merkezli Uluslararası Uyuşmazlık Mahkemesi ise 2009 yılında konuyu karara bağlamış ve Hiclic'in Sudan toprağı olduğu kararına varmıştı. Petrol çıkan bölgeler, iki ülke sınırının her iki tarafında yer alıyor. Ancak bağımsızlığından sonra bu bölgelerin dörtte üçü Güney Sudan'da kaldı. Sudan'ın günlük 115 bin varil petrolünün yarısı Hiclic'de çıkarılıyor. Bölgede çıkan petrol ise Çinli şirketler tarafından işletiliyor. Çin petrol ihtiyacının yaklaşık yüzde 5'ini Sudan'dan elde ediyor.
Güney Sudan'ın işgali başta Afrika Birliği, Birleşmiş Milletler ve ABD olmak üzere uluslararası kamuoyu tarafından kınandı. Ancak Hartum yönetimi, başta Güney Sudan'ın bazı komşuları olmak üzere bazı Batılı ülkelerin işgale destek verdiğini öne sürüyor. Hartum, Darfur'da yönetime karşı mücadele eden bazı grupların da Güney Sudan'ın yanında yer aldığını belirtiyor. Uzmanlar da kaynakları çok sınırlı olan Güney Sudan'ın kısa sürede Kuzey'e karşı başarı elde etmesinin dış desteksiz çok zor olduğuna dikkat çekiyor. Güney Sudan Devlet Başkan Yardımcısı Riek Machar, önceki gün çatışmaların Hiclic'in kuzeyinde yoğunlaştığını, ancak bu saldırıları püskürttüklerini ileri sürüyor. Güney Sudan Enformasyon Bakanı Barnaba Marial Benjamin ise dün bölgenin hâlâ kendi kontrollerinde olduğunu açıkladı. Güney Sudan, bölgeyi boşaltmayı ancak ateşkesi denetleyecek BM güçlerinin gelmesiyle kabul edebileceklerini söylüyor.
2005 yılında varılan anlaşma ile 20 yıllık savaşa son veren Kuzey ve Güney arasında bağımsızlıktan sonra da pek çok konuda anlaşmazlık bulunuyor. Anlaşmazlık konularının başında 1.800 km'lik sınır üzerinde bulunan Abiye ve bazı petrol bölgeleri ile petrol boru hatlarından alınan vergiler oluşturuyor. Güney Sudan, ürettiği petrolü ancak Kuzey Sudan'daki Port Sudan'dan satabiliyor. Hartum yönetimi ise limanı ve petrol boru hatlarının kullanılması karşılığında satılan petrolden belli bir oran istiyor. Hartum, petrol kaynaklarının önemli bir kısmını kaybettikten sonra büyük bir ekonomik krizle karşı karşıya bulunuyor. Denize çıkışı olmayan Güney Sudan, kuzeye bağımlılıktan kurtulabilmek için Kenya'ya uzanacak bir petrol boru hattı ve demiryolu hattı üzerinde çalışıyor.
Cumali Önal / Zaman