Başbakan Nuri Maliki'nin Basra'da kontrolü ele geçirmek ve kanun hakimiyetini sağlamak amacıyla başlattığı Basra operasyonu şu yazıyı yazdığım gün 5. gününe giriyordu.

Haberlerden operasyonun beklendiği gibi henüz kısa zamanda sonuç alacak şekilde yürümediği, operasyonun başlıca hedefi olan Mehdi Ordusu milislerinin ordu ve polis güçlerine şiddetle direnmeye devam ettikleri anlaşılıyor. Görgü şahitlerinden ve Basra'dan gelen diğer bilgilerden, Basra'nın yüzde 50'sinin hâlâ Mehdi Ordusu milislerinin kontrolünde olduğu, hatta bazı ordu ve polis birliklerinin araç ve silahlarını bırakıp kaçtıkları anlaşılıyor.

Operasyonu Basra'da izleyen Maliki de bu durum karşısında bir anlamda geri adım da atmış bulunuyor. Bu da milislere silahlarını bırakıp teslim olmaları için geçen çarşamba günü tanıdığı 72 saatlik müddeti 8 Nisan gününe kadar uzatmasından açıkça anlaşılıyor... Maliki son müddet açıklamasında 'Ellerinde ağır ve ara silahlar bulunanlar bunları güvenlik mahallerinde güvenlik güçlerine teslim ettikleri takdirde mali olarak mükâfatlandırılacaklardır. Bu da 28 Mart günü başlayıp 8 Nisan günü sona erecektir.' diyor.

Esasen milislere silahlarını para karşılığı bırakma teklifi yeni bir teklif de değil. Başbakan İyad Allawi zamanında da aynı şey denenmiş, silahlarını bırakan milislere para dağıtılmış, sonra bu milisler bu paralarla yeniden silahlanmışlardı. Bu defa aynı şey tekrarlanır mı, tekrarlanmaz mı doğrusu şimdiden söylemesi zor.

Diğer yandan, operasyonu kendi başına planladığı, yürüttüğü açıklanan Irak ordusu ve polisi Amerikan ve İngiliz güçlerinden yardım da istemiş ve bu çerçevede Amerikan F-18 uçakları son iki gündür bazı milis mevzilerini bombalamış bulunuyor. Bunun da ötesinde Irak ordusu ile Amerikan güçlerinin irtibat ve koordinasyonunu sağlayan özel Amerikan birimleri de Irak ordusu bünyesinde yer almaya devam ediyorlar. Bu hususlar da operasyonu kendi başına yürütecek kadar hazır ve güçlü olduğu söylenen Irak ordusu üzerine gölge düşürmüş bulunuyor.

Bugün operasyonu yürüten Irak güçleri 30 bin civarında. Bu sayının yarısı ordu yarısı da polis güçlerinden meydana geliyor. Ordu ve polisin yüzde yüz merkezî hükümete sadık olduğu da zaten su götürür. Bu bakımdan operasyon ilerledikçe yeni gelişmeler de olabilir.

Operasyon şüphesiz Başbakan Maliki, Irak ordu ve polisi bakımından adeta bir sınav niteliği taşıyor. Operasyon başarılı olur ve istenen sonuçlar alınırsa Maliki ve hükümetinin gücü, itibarı ispatlanmış olacak. Ordu ve polis bakımından da aynı şey söz konusu elbette. Bunlar da operasyonun başarılı olması halinde deyim yerindeyse rüştlerini ispat etmiş olacaklar.

Operasyonun başarısız olması halinde ise Irak'ı zor ve bugünden daha tehlikeli günlerin beklediği bugünden belli; zira bugüne kadar hem siyasi hem de askerî ve güvenlik alanlarında yapılanlar tehlikeye atılacak ve belki bunlarda geriye dönüşler yaşanacak.

Amerika açısından ise 'surge' denen yeni güvenlik sağlama stratejisi büyük bir darbe alacak; zira Basra'daki başarısızlığın başta Bağdat olmak üzere Irak'ın başka önemli yerlerine sirayet etmesi ve böylece son 6 ayda sağlanan nispi istikrar ve güvenliğin zaman içinde kaybolması söz konusu. Ayrıca muhtemel bir Basra fiyaskosunun Amerikan başkanlık seçimlerine damgasını vuracağı ve Demokratların elini güçlendireceği de bugünden söylenebilir.

Savlet el Fursan (Şövalyelerin Hamlesi) adı verilen Basra operasyonu ve sonucu işte bu bakımlardan hem Irak hem de Amerika için önemli bir dönüm noktası teşkil ediyor. Nitekim bunu gören Başkan Bush da operasyonu 'belirleyici bir nokta' olarak tanımlamış bulunuyor.

Halen devam eden Basra operasyonu ve sonucu işte bu kadar önemli...

Zaman gazetesi