Fransa'nın başkenti Paris’te 17 Ekim 1961 tarihinde sokağa çıkma yasağını protesto etmek için Cezayirli Müslümanların düzenlediği barışçıl yürüyüş katliamla sonuçlandı. Tarihçilere göre 300 dolayında kişi katledildi. Alternatif internet gazetesi Mediapart, Fransa’nın resmen bu katliamı tanıması için kampanya başlattı. 

Cezayirliler 17 Ekim 1961 tarihinde ırkçı bir sokağa çıkma yasağına karşı meşru tepkilerini dile getirmek için sokağa çıktılar. Karar 5 Ekim 1961 tarihinde Seine Emniyet Müdürü Maurice Papon tarafından alınmıştı. Daha sonraları, Papon’un Yahudilerin toplama kamplarına gönderilmesinde de rol oynadığı ortaya çıkmıştı.

Cezayirli bağımsızlıkçılara karşı mücadele adı altında alınan etnik temelli karar ile Müslüman Cezayirlilerin saat 20.30 ile 5.30 arasında sokağa çıkması yasaklanmıştı. 

Cezayir’in bağımsızlığını savunmak ve eşitlik hakkı için 17 Ekim akşamı aralarında kadın ve çocukların olduğu 30 bin kişi Paris sokaklarına indi. Eylem Cezayir Ulusal Kurtuluş Cephesi’nin (FLN) Fransa federasyonu tarafından organize edilmişti. Ancak bu barışçıl eyleme Fransız polisinin müdahalesi öylesine korkunç oldu ki modern Fransız cumhuriyetinin en kanlı polisiye müdahalesi oldu. 

Oysa organizatörler eylemcilerden hiçbir şekilde şiddet, silah hatta bir çakı bile kullanmamasını istemişti. Polisin saldırısı sonucu onlarca kişi kayboldu, öldüresiye dövüldü, Seine nehrine atıldı veya kurşunlara hedef oldu. Tarihçilere göre 300 dolayında kişi hayatını kaybetti. Bu eylem sırasında ayrıca 13 bin kişi gözaltına alındı. 

KATLİAM RESMEN TANINSIN

Fransa’da Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy iktidarının yolsuzluk, görevi kötüye kullanma ve kirli ilişkilerine ilişkin skandal belgeler ortaya çıkaran Mediapart, bu kez katliamın resmen tanınması ve uzlaşı için kampanya başlattı. 

“Bu şiddetsiz protesto eylemine polisin baskısı tarihimizin en karanlık sayfalarından biridir” diyen Mediapart, uzun süre kamuoyundan gizlenen bu gerçeğin tarihçiler tarafından yerine oturtulduğunu kaydetti. 

Kampanya metninde, “Hafızası Fransız olduğu kadar Cezayirli olan bu trajedinin resmen tanınmasının zamanı geldi. 17 Ekim 1961’in unutulmuş kurbanları Fransa’da çalışıyor, ikamet ediyor ve yaşıyorlardı. Onlara bu temel adalet olan anmayı borçluyuz” denildi.

NE İNTİKAM NE PİŞMANLIK

“17 Ekim 1961 suçlarını tanımak, aynı zamanda Akdeniz’in iki yakası arasında teskin edilmiş bir tarihin sayfalarını yeniden açmaktır. 2012’de Cezayir, aynı zamanda bir Fransız çatlağı olan bir bağımsızlığın 50. yılını kutlayacak” ifadelerinin yer aldığı metinde, sadece gerçeğin barışın teminatı olacağı vurgulandı. 

Mediapart, “Ne intikam ne pişmanlık, ama gerçeğin adaleti ile halkların uzlaşısı: ancak bu şekilde yeni bir Fransız-Cezayir kardeşliğini inşa edebiliriz” dedi. 

Sosyalist Parti (PS), yeşiller-çevreciler (EE/LV), Sol Parti (PG), Komünist Parti (PCF) ve Yeni Anti Kapitalist Parti (NPA), kampanyayı imzaladı. 

ANF'nin haberine göre İmzacılar arasında ayrıca çok sayıda gazeteci, yazar, tarihçi, sosyolog, sanatçı, araştırmacı ve hukukçu ile eski Başbakan Michel Rocard da bulunuyor. 17 Ekim itibariyle metni imzalayanların sayısı 5840'a ulaştı.