Çene Mehmet Bey’in tarih anlayışı lise yıllarımda beni çok etkilemiştir.

Sınıf geçmek için 100 üzerinden 50 tutturmak gerekirdi. Ben her sene ucu ucuna 50 ile geçerdim. Eksi 783 olan kimya notumu nasıl telafi ettiğimi hatırlayamıyorum, ama iyi biliyorum ki en yüksek notum tarihten aldığım 92 idi.

Prut Antlaşması’nın tarihini kaçınız bilir? Ben hâlâ biliyorum. (1712).

Bunu tarih öğretmenim rahmetli Çene Mehmet’e borçluyum.

Bir gün Çene Mehmet Lale Devri’ni anlatırken, ben yanımda oturan İrvin’i dürtüp “Benim adım Çopur Musa olsa ben de eşkıya olurdum” dedim. Fısıldaştığımızı gören Çene, “Oğlum,” dedi, “o çopur değil, çilli”.

O gün bugündür çopurlarla çilliler arasındaki farkı ayırt edebiliyorum. İrvin de çilli olduğunu biliyor.

III. Selim nasıl bir padişahtı, bilir misiniz? Sanmam. Ama Çene sayesinde, ben biliyorum: “Adı gibi halim selim bir padişahtı”.

Peki, Kazıklı Voyvoda’nın önemli özelliklerini, tarihsel ve toplumsal konumunu bilen var mı? Çene’nin talebeleri bilir: “Kertenkele gibi duvarlarda yürürdü”.

Epeydir arıyordum, geçenlerde nihayet bir sahaf dükkânında buldum. Tahminimce, Çene Mehmet Bey 1930’lu yıllarda okula gitmiş olmalıydı. Yani Türk Tarihi Tetkik Kurulu tarafından hazırlanan ilk resmî tarih ders kitabının okutulmaya başlandığı yıllar. Dört ciltlik Tarih kitabı.

Çene’ninki kadar bilimsel ve engin bir tarih bilgisi ancak bu kitaptan kaynaklanabilirdi. Ben de okumak istiyordum. Okudum.

Dördüncü cilt “Türkiye Cumhuriyeti”. Maarif Vekaleti’nin 458 numaralı emriyle 1934’te 32.000 nüsha olarak yayımlanmış.

Ve şöyle başlıyor:

“Beşer tarihinde, Türkler kadar çok ve büyük devletler kuran bir ırk gelmemiştir. Tarihçe malum ilk medenî devletten beri (Sümer Devleti, M.E. 4000 yıl), Asya’da ve Avrupa’da tesis edilen beyliklerin (prensliklerin), hanlıkların (krallıkların), hakanlıkların (imparatorlukların) çoğunu Türkler kurdu. Bir Türk devleti tarihe karıştı mı, derhal başka bir veya birkaç Türk devleti tarih sahnesine çıkar.”

Avrupa tarihinin çok çeşitli prens, kral ve imparatorları aslen Türk olduklarını bilmiyorlardı tahminen. Bilseler, kısa bir şaşkınlık geçirdikten sonra, gurur duyarlardı herhalde.

Kuşkusuz duyarlardı. Çünkü Tarih kitabından öğrendiğime göre, Türk olmak başka bir şey olmaktan çok daha iyi. Ölçülemeyecek kadar daha iyi. Özellikle askerî açıdan.

Örneğin, Türk olduğunu öğrendikten sonra kitabın şu satırlarını okuyan bir prens veya imparatorun gurur duymaması mümkün olabilir miydi:

“Temeli haysiyet duygusu, vazife saygısı ve yurt sevgisi olan askerlik, maddî kuvvetlerden önce zekâ, azim, irade, kahramanlık ve fedakârlık gibi manevî kültür unsurlarına istinat eder. İyi asker, bu meziyetlere en fazla malik olan ve millî üstünlüğüne kat’iyetle emin bulunan iyi insandır. Bu itibar iledir ki, Türk en iyi askerdir.”

Veya şu satırları:

“Askerlik ruhu, ancak insanlık meziyet ve kabiliyetlerinin uzun asırlar tecrübe örsleri üstünde döğülmesinden, azgın fırtınalarla körüklenen hayat ateşinde çelikleşmesinden doğan cevherdir. Bundan dolayıdır ki, Türk Milleti, askerlik ruhu en mütekâmil olan millettir.”

Ben Erzincan’da askerlik yaparken pek fark edememiştim, ama kitabı okuyunca öğrendim:

“Türkiye Cumhuriyeti Ordusu, Türk askerliğini muhteşem tarihindeki bütün şeref ve şanlar ile temsil eden asil ve yenilmez kudrettir. İdare, teşkilat ve teçhizatı mükemmeldir; kumandan ve nefer kıymeti noktasından dünyada rakipsiz birincidir.”

Bu bölümleri uzunca alıntıladım. Çünkü son zamanlarda elinizdeki gazetede okuduğunuz bazı haberler Türk Silahlı Kuvvetleri’nin belki de “dünyada rakipsiz birinci” olmadığı izlenimini yaratmış olabilir. Moraliniz bozulmuştur

Bozulmasın. Yine Tarih’ten öğrendiğime göre,

“Tarihin en büyük cereyanlarını yaratmış olan Türk ırkı, benliğini en çok korumuş olan bir ırktır.”

Bu kitapların 1930’ların geçici bir deliliği olduğunu sanmayın. Ta 1960’lara kadar okutulmuş!

Çene Mehmet Bey ne yapsın? Kumandan ve nefer olarak kıymetimizi anlatmaya çalıştı bize. Başka ne yapabilirdi ki?

[email protected]

TARAF