Yemen'in Kızıldeniz kıyılarında büyük ölçekli bir petrol sızıntısının meydana gelmesini önlemek için yıllardır BM öncülüğünde yürütülen bir operasyon sona yaklaşıyor. Cibuti'den yola çıkan yedek gemi Nautica Cumartesi akşamı Yemen'in Hodeidah limanına vardı.  

Türünün ilk örneği olan operasyon riskli ama Yemen hükümetinin 1980'lerde satın aldığı kötü durumdaki tankerde kalan petrolün sızdırma olasılığı daha da riskli olduğu belirtiliyor.

Gözlemciler yıllardır FSO Safer'ın patlayabileceğinden endişe ediyordu. Patlaması durumunda ardından gelecek petrol sızıntısı, dünyanın en büyük deniz ekosistemlerinden birini yok edebilir.

BM'ye göre “tarihteki en kötü petrol sızıntılarından biri” olabilecek olayı önleme operasyonu şöyle başladı:

47 yaşındaki süper tanker terk edilmiş ve sekiz yıl önce Yemen'de iç savaşın patlak vermesinden bu yana hizmet dışı kalmıştı.

FSO Safer, 2015 yılında ülkenin büyük bir bölümünü ele geçiren Yemen'deki Husi hareketi tarafından kontrol edilen Ras Isa petrol terminalinin yakınına demirlemişti.

Yanıcı gazların birikmesini önlemek için Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı'nda (UNDP) çalışan Yemen'den Mohammed Mudawi'ye göre, tanker terk edildiğinden ve mayınlarla dolu bir bölgede olduğundan, düzgün bir şekilde bakım yapılmadı.

Mudawi, El Cezire'ye "Gazlar nedeniyle patlayabileceğine dair birçok endişemiz var" dedi.

Bakım eksikliği yapısal bütünlüğünü zayıflattığı için süper tanker de parçalanabilir.

Petrol sızıntısı ne zarar verebilir?

BM'ye göre, büyük bir sızıntı mercanları, mangrovları ve diğer deniz yaşamını yok eder; milyonlarca insanı çok kirli havaya ve suya maruz bırakır, balıkçılığa zarar verir, yakındaki bağlantı noktalarını kapanmak zorunda bırakır, Süveyş Kanalı üzerindeki nakliyeyi kesintiye uğratır.

BM'nin Yemen ekibi yaptığı açıklamada, "Gemiden meydana gelen olası büyük bir sızıntı çevresel ve insani bir felakete neden olur" dedi.

Sadece temizlik maliyetinin 20 milyar dolar olduğu tahmin ediliyor.

“Sızıntı bir felaket olur. Al Cezire’den Haşem Ahelbarra, Kızıldeniz boyunca, Aden Körfezi'ne kadar yayılacak, Süveyş Kanalı'ndaki hareketi kesintiye uğratacak ve dünyanın en zengin deniz ekosistemlerinden birini yok edecek” dedi.

Mevcut durumda, büyük bir petrol sızıntısı olasılığı yüksek ve potansiyel olarak tarihteki en büyük petrol sızıntılarından biri olan 1989 Exxon Valdez felaketinden daha büyük bir etkiye sahip olabilir, çünkü FSO Safer, Exxon’dan dört kat daha fazla petrol taşıyor.

Petrol transferi nasıl olacak?

BM'ye göre, süper tankerden gelen petrol, gemiden gemiye transferin iki hafta sürmesi beklenen yedek gemi Nautica'ya pompalanacak.

BM, petrolün boşaltılmasının ardından katener ankraj ayağı bağlama (CALM) şamandırasının teslimatı ve montajının gerçekleştirileceğini söyledi.

Uluslararası kuruluş, şamandıranın daha sonra deniz tabanına sabitleneceğini ve bunun da Eylül ayına kadar tamamlanması gereken bir süreç olan yedek geminin güvenliğini sağlamak için kullanılacağını da sözlerine ekledi.

Hollanda merkezli Boskalis/SMITis firmasına ait bir teknik destek gemisi, operasyon sırasında herhangi bir petrol sızıntısı olması durumunda devreye girmeye hazır olacak.

Aktarıldıktan sonra petrole ne olacak?

Husiler ve Yemen'in Suudi liderliğindeki bir koalisyon tarafından desteklenen uluslararası kabul görmüş hükümeti, geminin kime ait olduğu ve boşaltıldıktan sonra petrolü kimin satma hakkına sahip olduğu konusunda anlaşmazlık içindeler.

BM, sonuç olarak petrolün kime ait olduğunun belli olmaması nedeniyle kurtarma operasyonunun maliyetinin petrolün satışıyla karşılanamayacağını söyledi.

BM'nin şu ana kadar 118 milyon dolar topladığı operasyonun tahmini bütçesi 148 milyon dolar.

FSO Safer komitesinden Zeyd el Vuşali, operasyonun ardından Yemen'in petrol ihracatının devam etmesini umarak, “Petrol, tüm Yemen'e ait bir servettir” dedi.