Bernie Sanders’in The Guardian’da yayınlanan yazısı, Haksöz Haber tarafından tercüme edilmiştir.

Yapay zekâ ve robotik dünyayı değiştirecek. Ekonomimize, politikamıza, savaşa, duygusal sağlığımıza, çevremize ve çocuklarımızı eğitme ve yetiştirme şeklimize hayal edilemeyecek değişiklikler getirecek. Dahası, çok da uzak olmayan bir gelecekte, süper zeki bir yapay zekânın gezegeni kontrol etme konusunda insanların yerini alabileceğine dair çok gerçek bir korku var.

Bu konunun olağanüstü önemi ve ilerleme hızına rağmen, yapay zekâ Kongre'de, medyada ve genel nüfus içinde çok az tartışılıyor. Bu durumun değişmesi gerekiyor. Hem de hemen.

Birkaç ay önce, ABD Senatosu sağlık, eğitim, çalışma ve emeklilik komitesinin kıdemli üyesi olarak, yapay zekânın hızlı gelişimi ile karşı karşıya olduğumuz muazzam zorluklar hakkında bir araştırma yaptım. Kısa bir süre önce, yapay zekânın “Godfather”ı olarak kabul edilen Nobel ödüllü Dr. Geoffrey Hinton ile yapay zekâ ile ilgili çok çeşitli konularda görüşlerini almak üzere halka açık bir tartışma düzenledim.

Soruşturmamız ve topladığımız diğer bilgilere dayanarak, ekibim ve ben yakında Kongre'ye yapay zekânın oluşturduğu benzeri görülmemiş tehditlerin bazılarını nasıl ele almaya başlayabileceğimize dair çok spesifik bir dizi öneri sunacağız.

Raporumuzda yanıtlamayı planladığımız bazı önemli sorular şunlardır:

AI dünyasına dönüşümden kim sorumlu olmalı? Şu anda, dünyadaki en zengin birkaç kişi – Elon Musk, Jeff Bezos, Bill Gates, Mark Zuckerberg, Peter Thiel ve diğerleri – AI ve robotik teknolojisinin geliştirilmesi ve uygulanması için yüz milyarlarca dolarlık yatırımlar yapıyor. Bu son derece güçlü kişilerin, herhangi bir demokratik katkı veya denetim olmaksızın insanlığın geleceğini şekillendirmelerini rahatlıkla kabul edebilir miyiz? AI devriminin amacı sadece çok zenginleri daha da zengin ve daha da güçlü hale getirmek mi, yoksa bu devrimci teknoloji tüm insanlığın yararına mı kullanılacak?

Büyük teknoloji oligarklarını güçlü bir şekilde destekleyen Donald Trump, neden eyaletlerin yapay zekâyı düzenlemesini engelleyen bir yürütme emri çıkarmak istiyor? Milyarder yatırımcı ve Palantir'in kurucu ortağı Thiel, neden yapay zekâ üzerinde düzenleme isteyenleri “Deccal'ın lejyonerleri” olarak adlandırıyor? Bu büyük teknoloji milyarderlerinden oluşan elit grup, “yönetme konusunda ilahi hakka” sahip olduklarına mı inanıyor? Hükümetin düzenlemelerine direnmek için ne kadar ileri gidecekler?

Yapay zekâ ve robotik, ekonomimiz ve çalışanların yaşamları üzerinde ne gibi bir etki yaratacak? Geçen ay yayınladığım raporda, yapay zekâ, otomasyon ve robotik teknolojisinin önümüzdeki on yıl içinde Amerika'da yaklaşık 100 milyon işi, diğer birçok mesleğin yanı sıra kayıtlı hemşirelerin %40'ını, kamyon şoförlerinin %47'sini, muhasebecilerin %64'ünü, öğretim asistanlarının %65'ini ve fast-food çalışanlarının %89'unu ikame edebileceği ortaya çıktı.

Musk kısa süre önce şöyle dedi: “Yapay zekâ ve robotlar tüm işlerin yerini alacak. Çalışmak isteğe bağlı olacak.” Gates, insanların “çoğu şey için gerekli olmayacağını” öngördü. Anthropic CEO'su Dario Amodei, yapay zekânın tüm giriş seviyesi beyaz yakalı işlerin yarısının kaybedilmesine yol açabileceği konusunda uyarıda bulundu.

Yapay zekâ ve robotik milyonlarca işi ortadan kaldırıp kitlesel işsizliğe yol açarsa, insanlar gelirleri olmadan nasıl hayatta kalacaklar? Ailelerini nasıl besleyecekler, konut ve sağlık masraflarını nasıl ödeyecekler? Hükümet bu potansiyel felakete hazırlık için herhangi bir şey yapıyor mu?

AI demokrasimiz üzerinde ne gibi bir etki yaratacak? ABD'de ve tüm dünyada demokrasinin temelleri saldırı altında olduğu bir dönemde, AI ve robotik bizi daha özgür bir toplum haline getirecek mi, yoksa teknolojiyi kontrol eden oligarklara daha da fazla güç verecek mi? AI, mahremiyetimizin ve sivil özgürlüklerimizin büyük ölçüde ihlal edilmesine yol açacak mı?

Dünyanın en zengin ikinci kişisi olan Larry Ellison, “vatandaşların en iyi davranışlarını sergileyecekleri, çünkü olan biten her şeyi sürekli olarak kaydedip raporlayacağımız” bir yapay zekâ destekli gözetim devleti öngördü. Yaptığımız her telefon görüşmesi, gönderdiğimiz her e-posta ve mesaj, internette yaptığımız her araştırma yapay zekâ sahiplerinin erişimine açık olacak bir aşamaya mı geliyoruz? Bu koşullar altında demokrasiyi nasıl sürdürebiliriz? Mahremiyeti nasıl koruyabiliriz?

AI, insan olmanın anlamını kelimenin tam anlamıyla yeniden tanımlayabilir mi? Kim olduğumuz ve duygusal ve entelektüel olarak nasıl geliştiğimiz, diğer insanlarla olan ilişkilerimize – ebeveynlerimize, ailemize, öğretmenlerimize, sevgililerimize, arkadaşlarımıza ve iş arkadaşlarımıza – büyük ölçüde bağlıdır. 17. yüzyıl şairi John Donne'nin sözleriyle: “Hiçbir insan bir ada değildir / Kendi başına tamdır.” Etkileşimde bulunduğumuz insanlar, bizi olduğumuz kişiye dönüştürmemize yardımcı olur.

Ancak AI bunu değiştiriyor. Common Sense Media'nın yakın zamanda yaptığı bir ankete göre, ABD'li gençlerin %72'si arkadaşlık için AI kullandığını ve yarısından fazlasının bunu düzenli olarak yaptığını söylüyor. Gençlerin AI ile “arkadaşlık” kurması ve diğer insanlardan giderek daha fazla izole olması ne anlama geliyor? Milyonlarca insan bir makineden duygusal destek aradığında ne olur? En önemli ilişkilerimiz diğer insanlarla değilse, bunun insanlığımız üzerinde uzun vadeli etkisi ne olur?

AI çevremize ne gibi bir etki yapıyor? AI veri merkezleri çok büyük miktarda elektrik ve su gerektirir. Nispeten küçük bir AI veri merkezi 80.000 evden daha fazla elektrik tüketebilir. OpenAI ve Oracle'ın Teksas'ın Abilene kentinde inşa ettiği 165 milyar dolarlık veri merkezi gibi büyük bir veri merkezi ise 750.000 ev kadar elektrik tüketecektir. Meta, Louisiana'da Manhattan büyüklüğünde, 1,2 milyon evin kullandığı kadar elektrik tüketecek bir veri merkezi inşa ediyor.

Birçok toplulukta, Amerikalılar dünyanın en büyük şirketleri tarafından inşa edilen veri merkezlerine karşı mücadele ediyorlar. Yerel çevrelerinin tahrip edilmesine, elektrik faturalarının yükselmesine ve kıt su kaynaklarının başka yerlere aktarılmasına karşı çıkıyorlar. Ulusal düzeyde, yapay zekâ veri merkezlerinin inşasının devam etmesi çevremizi nasıl etkileyecek?

AI ve robotik, dış politika ve savaşı nasıl etkileyecek? Ne yazık ki, 21. yüzyılın ortasında, hükümetler silahlı çatışma olmadan uluslararası veya iç anlaşmazlıkları çözmek için henüz bir mekanizma oluşturmamışlardır. Bununla birlikte, hükümet liderleri, can kaybına karşı halkın tepkisinden korktukları için savaşa girme konusunda genellikle tereddütlü davranmaktadırlar. Herhangi bir hükümet için, çok sayıda gencin veya sivilin savaşta öldürülmesi iyi bir politika değildir.

Milyonlarca robot asker insan askerlerin yerini alırsa gelecek nasıl görünecek? Liderler, can kaybı konusunda endişelenmek zorunda kalmazlarsa savaşa girmeye veya askeri eylemlerle tehdit etmeye daha yatkın olacaklar mı? Robotlarda bir silahlanma yarışı olacak mı? Bu, dünya çapında dış politikaları nasıl şekillendirecek?

AI, insanların gezegen üzerindeki kontrolü için varoluşsal bir tehdit mi? Bazılarımız, 1968 yapımı harika bilim kurgu filmi 2001: A Space Odyssey'deki, uzay gemisini kontrol eden süper zeki bilgisayar HAL'ın insan efendilerine isyan ettiği sahneyi hatırlıyoruz. Bugün, AI hızla ilerlerken, Dr. Hinton bana yakın zamanda AI'nın insanlardan daha akıllı hale gelmesinin sadece bir zaman meselesi olduğunu söyledi. Bu, insanların gezegeni kontrol etme yeteneğini kaybetme olasılığını artırıyor mu? Bu olağanüstü tehdidi nasıl durdurabiliriz?

Ve bunlar, yapay zekâ ve robotik hızla ilerlerken cevaplanması gereken sorulardan sadece birkaçı.

Yapay zekâ ve robotik, toplumda eşi görülmemiş bir dönüşüm getirecek devrim niteliğinde teknolojilerdir. Bu değişiklikler olumlu olacak ve sıradan Amerikalıların yaşamını iyileştirecek mi? Yoksa felaketle mi sonuçlanacak? Kongre hemen şimdi harekete geçmelidir.

* Bernie Sanders, ABD senatörü ve sağlık, eğitim, çalışma ve emeklilik komitesinin kıdemli üyesidir. Vermont eyaletini temsil eden Sanders, Kongre tarihinin en uzun süre görev yapan bağımsız senatördür.