Fatih Demir / HAKSÖZ HABER

Gazeteci Yazar Adem Özköse’nin Facebook ve Instagram hesapları Darbeci Sisi’nin şehit ettiği İhvan mensuplarının idam fotoğraflarının paylaşılmasının ardından kapatıldı.

Facebook 13 Ocak’ta resmi olarak Türkiye’de ofis açacağını belirtmişti. Twitter ise henüz ofis açmak için herhangi bir adım atmış değil. Süreci olabildiğince uzatmaya çalışan sosyal medya devleri kullanıcıların hesaplarını neye göre kapattığını bile belirtmeden kullanıcı hesaplarını ya askıya alıyor ya da direk erişime kapatıyor.

Whatsapp, Instagram gibi daha önce ayrı olan sosyal medya şirketlerini geçtiğimiz yıllarda Facebook satın alarak bünyesine kattı. Twitter ise “bağımsızlık ve özgürlük” vurgusu yaparak tekil kullanıcı sayısını korumaya çalışmakta. Her iki sosyal medya şirketi de tekelleşmiş bir şekilde sosyal ağları yönetmekte.

Twitter geçtiğimiz haziran ayında Akparti gençlik örgütlenmesiyle bağlantılı 7 bin 340 hesabı kapattığını açıklamıştı. Twitter yaptığı açıklamada manipülasyonu engelleme politikalarını ihlal ettikleri gerekçesiyle 7 bin 340 hesabın kapatıldığını belirtti. Bu manipülasyon neye göre ve nasıl bir kategorilendirmenin neticesinde belirlendiği kimse tarafından bilinmiyor. Twitter da belli algoritmalar üzerinden kural ihlallerinin belirlendiğini ve kural ihlali yapan hesapların silindiğini belirtmişti.

Twitter gibi sosyal medya siteleri üzerinden yapılan hakaretlerin ve linç çağrılarının artması neticesinde mecliste sosyal medya düzenlemesi üzerine kanun maddeleri hazırlandı. Hazırlanan kanunla, Türkiye'de günlük erişimi 1 milyondan fazla olan yurt dışı kaynaklı sosyal ağ sağlayıcı, en az 1 kişiyi Türkiye'de temsilci olarak belirleyecekti. Temsilci belirlemeyen ağ sağlayıcılara kademeli olarak para cezası kesilecek ardından da erişim engelleme cezaları verilecekti.

Yasanın çıkmasının ardından sosyal medya şirketleri de çalışmalara başlayacaklarını duyurmuşlardı. Ancak henüz net bir ilerleme sağlanamamış durumda. Bu esnada muhatap bulamayan sosyal medya kullanıcıları, sosyal medya şirketleri tarafından hak ihlallerine maruz bırakılıyor. Birçok gazetecinin belli bazı paylaşımlarının ardından sosyal medya siteleri bu kişilerin hesaplarını kapatmaya başladı.

Son isim olarak da Gazeteci Yazar Adem Özköse hedef alındı. Facebook, Mısır Diktatörü Sisi’nin İhvan üyelerini idam ettiğine dair paylaşımda bulunması nedeniyle Adem Özköse’nin Facebook ve Instagram hesaplarını kapattı.

Sosyal medya şirketleri tekelleşmeleri neticesinde istedikleri kişilerin hesaplarını sorgusuz sualsiz askıya alıp kapatabilmekte. Türkiye’de de muhatap alınabilecekleri bir ofis olmadığı sürece bu böyle devam edecek görünüyor. Sosyal medya bahsedildiği gibi özgür bir ortam olmadığını her geçen gün bir kez daha ispatlıyor.

Özgürlük kavramı batının ve batılı şirketlerin öncelediklerini belirttikleri bir konu olmasına rağmen muhalif söylemde veya paylaşımda bulunan herkesin özgürlüğü aslında tehdit altında. Türkiye yeni yaptırım ve yasal süreçlerle durumu kontrol altına almak istese de sosyal medya devleri ağırdan almaya devam ediyor. Geçtiğimiz aylarda Minnoşlar adlı küçük kız çocuklarının “özgürlük” adı altında istismar edildiği Netflix yapımı bir dizi gelen tepkiler ve şikâyetler neticesinde RTÜK üzerinden engellenebilmişti. Ancak halen birçok ahlaka mugayir yapım, paylaşım ve etkileşim ürünü sosyal medya sitesi ve tekelleri üzerinden kullanıcılarına dayatılmakta.

Her ne kadar Netflix ve Youtube için parası neyse veriyoruz istediğimiz neyse onu tüketebiliriz veya izleyebiliriz dese de kullanıcılar, işin özünde yapım ve etkileşim ürünlerinin yapımcı medya devleri tarafından kullanıcılarına “sunum dayatması” yoluyla tüketime arz edildiği farklı bir perspektifi de mevcut bulunmakta.