Kur’an’ı Anlamada Usul - 4
Abdulhakim Beyazyüz
Allah’a hamd, Resulüne selat u selam olsun.
“Kur’an’ı Anlamada Usul” yazı serimizin diğer başlıklarını açmaya devam edelim.
4-) Kur’an’da geçen kelimelerin sözlük ya da kavram anlamında kullanıldığını ayırt ederek Kur’an’ı anlamaya çalışmak.
Bu ayırımı yapmak, Kur’ani kavramları oturtmamızda ve dolayısıyla kitabın anlamını doğru kavramada bize çok faydalar sağlayacaktır. Nice insan, onca ilimlerine rağmen, bu ayırımı sağlıklı bir şekilde yapmadan kaynaklanan ciddi hatalara düşebilmektedirler.
Kur’an’da kullanılan kelimelerin sözlük veya kavram anlamında kullanıldığını ayırt etmek için şu hususları gözden kaçırmamak gerekmektedir:
a-)Kelimelerin sözlük anlamı, kavram anlamından daha geniş olmaktadır.
b-)Kelimeler kavram anlamıyla kullanılmışsa, bu kez anlam, sözlük anlamını içermekle beraber, daralmakta ve özelleşmektedir.
c-)Kur’an’da mücahidun, müslimun, muhacirun, müsellin, münafikun, mücrimun, fasikun gibi ismi fail vezninde gelen kelimeler kavram anlamıyla kullanılırlar.
Örneğin; selat kelimesi sözlük olarak; Dua, rahmet, Yahudi tapınağı, havra ve namaz gibi geniş anlamlara gelmektedir. Kavram olarak ise belli bir zaman diliminde, belli bir yöne yönelerek, belli ritüelleri, Kur’an kıraati, tesbihler, tahmidler, tekbirler eşliğinde gerçekleştirme eyleminin özel adıdır. Yani herhangi bir dua yöneliş, sözlük anlamında selat ismini alabilirken, kavram olarak herhangi bir yöneliş veya duaya selat denemez.