Selahaddin E. Çakırgil'in yorumu:
1853’lerde, Kırım Savaşı öncesinde, İngiltere ve Fransa, Rusya’yla savaşın eşiğine gelince, Osmanlı’yı da yanlarına çekmek isterler. Halbuki, o tarihten henüz iki sene öncelerde Fransa İmparatoru 3. Napolyan ile Rus Çarı buluşurlar ve ‘kollarımız arasında bir hasta adam var, bu hastanın kendi halinde ölmesine müsaade etmemeliyiz..’ derler.
Ama, şimdi o Fransa, Rusya’ya karşı açılacak savaşta o ‘Hasta Adam’ı da yanına çekmek istiyordu.. Çünkü, o ‘hasta’lığına rağmen Osmanlı, Balkanlar ve Ortadoğu’nun hâlâ da en büyük güçlerindendi.
Halbuki, aynı Fransa ve İngiltere, 1820’lerdeki Yunan İsyanı’ndan beri Yunanistan tarafındaydılar, tıpkı Rusya gibi.. Ve Yunanistan bağımsızlığını o yardımlarla ilan etmişti, ama, Girit’te devam eden silahlı mücadele, Osmanlı’yı bayağı zorluyordu..
Ve, ‘Duvel-i Muazzama (Büyük Devletler) ne der?’ virüsü içimize girmiştir.
***
Kırım Savaşı öncesinde, Osmanlı’nın da İngiltere- Fransa yanında yer aldığını açıklanınca, İngilizler Londra sokaklarında, Osmanlı Sefiri’nin faytonundan atları çözüp, Londra sokaklarında saatlerce, sevinç gösterileri arasında, kendileri dolaştırırlar.