Silas Gaughran-Bedell’in wrmea’da yayınlanan yazısı, Haksöz Haber için tercüme edilmiştir.

Barış Mücadelesi

Houston Üniversitesi'nden emekli profesör, “Masters of War: Military Dissent and Politics in the Vietnam Era” kitabının yazarı ve “Green and Red” podcast'inin sunucularından biri olan ROBERT BUZZANCO, 13 Haziran'da Filistin Merkezi'nin öğle yemeği konferans serisinde bir konuşma yaptı. Konuşmasının başlığı “O zamanlar Vietnam, şimdi Filistin: ABD'nin Direniş Hareketlerini Yıkması” idi.

Buzzanco'ya göre, toprak mülkiyeti Vietnam'da direnişin itici gücüydü ve bugün de Filistin'de öyle olmaya devam ediyor. Savaş öncesi Vietnam'da “Vietnamlıların yüzde ikisinden azı toprak sahibi” idi ve ekilebilir arazilerin çoğu Fransız sömürge gücüne bağlı elitlerin elindeydi. Toprak reformu, devrimcilerin temel taleplerinden biri haline geldi ve Viet Minh milliyetçi hareketinden “toprağı işleyenlere toprak” gibi önemli sloganlar ortaya çıktı. 1950'lerde, Viet Minh kısa bir süreliğine birleşik Vietnam'ı kontrol ettiğinde, daha sonra ABD'nin desteğiyle yürürlükten kaldırılan toprak reformu politikaları uyguladı. Buzzanco, “Köylülere ve diğerlerine verilen topraklar, eski toprak sahiplerinin çoğuna geri verildi” dedi. Mülksüzleştirmenin radikalleştirici etkileri, toprak gasplarının 1936 Arap İsyanı'na kadar uzanan bir isyanın katalizörü olduğu Filistin'de de görülebilir. Neredeyse bir asır sonra Hamas, 2021'de İsrail ile savaşının nedeni olarak Şeyh Cerrah'ta Filistinli ailelerin evlerinden yasadışı olarak çıkarılmasını gösterdi.

Her iki ülkede de yerli halklar, yerlerinden edilmesini meşrulaştırmak için “işgalciler” olarak etiketlendi. Vietnam'da ABD ve müttefik medya, Kuzey Vietnam'ın Güney'i işgal ettiği fikrini yaygınlaştırdı, ancak Buzzanco, “aslında iki Vietnam yoktu. Biri ABD tarafından yapay olarak uydurulmuştu” diye açıklıyor. Washington, yerli direnişi yabancı saldırganlık olarak nitelendirdi; Buzzanco, bu stratejinin Filistinlilere karşı da kullanıldığını savunuyor. Bu çerçeveleme, işgalcilerin yerli halkların tehdidinden kendilerini korumaları gerektiği iddiasını meşrulaştırmaya çalışıyor. Filistin'de bu, yerinden edilmeyi ve yerleşim genişlemesini meşrulaştırmak için kullanılırken, Vietnam'da Güney Vietnamlı köylülerin “stratejik köyler”e zorla nakledilmesini meşrulaştırdı. Buzzanco, bu köylerin “o dönemde toplama kampları olarak adlandırıldığını” belirtti.

Buzzanco, İsrail'in Gazze'ye yönelik savaşını Lübnan, Suriye, Yemen ve İran'a genişletmesini, Washington'un Vietnam Savaşı'nı Kamboçya ve Laos'a genişletmesine benzetti. ABD'nin Vietnam'da zaten derin bir şekilde müdahil olmasına rağmen, her iki ülkeye milyonlarca ton patlayıcı attığını ve bunun etkilerinin bugün hala devam ettiğini belirtti. Laos'ta “hala 80 milyon adet patlamamış küçük bomba” olduğunu belirten Buzzanco, “çevresel yıkımın boyutu hala tam olarak hesaplanamadı” dedi. Ekim 2023'ten bu yana İsrail'in Gazze'ye 100.000 tonun üzerinde mühimmat attığı tahmin ediliyor. “Gazze'nin gelecekte nasıl bir hal alacağını kim bilebilir ama bu gerçekten korkutucu bir düşünce” dedi Buzzanco.

Vietnam ve Filistin ile ilgili medya anlatıları birbirine çok benziyor. Buzzanco'ya göre, Vietnam Savaşı, yerleşik gazeteciler tarafından yaygın olarak ahlaki bir savaş olarak çerçevelendi. Ken Burns'ün 2017 yılında Vietnam Savaşı hakkında çektiği belgesel dizisini, “Vietnam Savaşı'nın aşağı yukarı asil bir amaç için yapıldığı... ABD'nin en iyi niyetle oraya gittiği ve bir hata yaptığı” şeklindeki yaygın klişeyi sürdürdüğü için örnek gösteriyor. Buzzanco, geleneksel medyanın İsrail'in “dünyanın en ahlaki ordusu veya bölgedeki tek demokrasi” olduğu yönündeki söylemlerini tekrarladığını belirtmiştir. Benzer şekilde, sömürge karşıtı gruplar da kötü adam olarak gösterilmek için nüanslarından arındırılmıştır. “Vietnam'da, savaş karşıtı insanlara karşı çıkmanın gerekçesi, onların komünist ya da komünistlerin kuklası olmalarıydı. Bugün, birini Hamas olarak nitelemek aynı işlevi görüyor,” dedi Buzzanco. “1969'da Ho Chi Minh yeni Hitler'di... bugün ise Hamas.”

İnsanlıktan çıkarma, her iki ülkede de yakıp yıkma askeri saldırısı için rıza oluşturmak açısından çok önemlidir. Vietnam'da “Amerika Birleşik Devletleri serbest ateş bölgeleri, arama ve yok etme görevleri oluşturdu... herbisitler, napalm, Agent Orange, beyaz fosfor ile bütün bölgeleri ormansızlaştırdılar... Amerika Birleşik Devletleri'nin yaptığı şeylerin bir listesini yaparsanız, bu liste bugün İsrail'de olanlarla büyük bir eşzamanlılık içinde olacaktır.”

Kötü adamlaştırma ve ardından yıkım şeklindeki bu model, Vietnam ve Filistin arasındaki sürekliliği ortaya koymaktadır. Buzzanco, “Bu eski bir taktik,” diyor, “bunu iyi öğrenmişler... Amerika Birleşik Devletleri'nin bu hareketleri yenmek için ne kadar ileri gidebileceğini, genellikle çok şiddetli yöntemler kullanabileceğini akılda tutmak önemlidir.”