MACİT FAHRİ / HAKSÖZ HABER

Kolombiya'da hazırlanan bir araştırma raporu, Sudan'da devam eden savaşta bu ülkeden gelen paralı askerlerin Hızlı Destek Güçleri isyancılarıyla birlikte gayri resmi ve yasadışı bir şekilde savaşa katıldığını doğruladı. Bu durum, Hartum'daki meşru hükümeti resmi bir açıklama yapmaya itti ve Güvenlik Konseyi'ni, uluslararası toplumu Kolombiya'ya müdahale etmeye çağırdı.  Konuyu araştırmaya, teması durdurmaya ve tüm sorumluları hesap vermeye çağırdı.

Araştırma raporu, önceki savaşlarda savaş deneyimi kazanmış olan yüzlerce yabancı "Kolombiyalı" paralı askerin, Hızlı Destek Gücü isyancıları için uzman, danışman ve eğitmen olarak çalışmak ve hatta özellikle isyancıların tamamen kontrol etmeye ve faaliyet göstermeye çalıştığı batıdaki El Fasher şehri ve Darfur bölgesi eyaletlerinde sahadaki çatışmaları doğrudan yönetmek üzere işe alındığına dair açık izler olduğunu doğruladı.

El Fasher, Darfur ve komşu Kordofan bölgesindeki son siyasi ve askeri gelişmeler, paralı asker kullanımının hızlandığını açıklıyor. Orijinal planın, başkent Hartum da dahil olmak üzere tüm ülkenin kontrolünü ve isyancı lider Muhammed Hamdan Dagalo Hamidti'nin resmen iktidara gelmese bile ülkenin fiili lideri olmasını öngördüğü unutulmamalıdır.

Ayrıca, isyancıların Sudan'da paralı asker kullanımının başından beri herkesçe bilinen bir sır olduğu ve önceki video ve raporların, paralı askerlerin isyancılarla birlikte savaşa katıldığını doğruladığı da unutulmamalıdır. Bu durum yalnızca Kolombiya ile sınırlı değildi, aynı zamanda Afrika ve Sudan'ın komşu ülkeleri, özellikle Çad, Libya ve Güney Sudan'dan gelen paralı askerleri de içeriyordu.

Paralı askerlerden bazıları silahlı kuvvetler tarafından yakalandı ve itirafları kamuoyuna yansıtıldı. Kıta dışından yabancı paralı askerlerin Hartum'u, özellikle de başkentin kuzeye, kuzeyin de Hartum'a açılan kapısı olan stratejik Jeley rafinerisini kurtarma çatışmalarına uzman olarak katıldıklarına dair kanıtlar da vardı. Merowe Barajı'nın altyapısına ve hayati tesislerine yönelik insansız hava araçlarıyla yapılan gösterişli operasyonlara rağmen kuzey eyaletlerinin isyancıların suç ve uygulamalarına karşı kayıtsız ve duyarsız kaldığını belirtmek yerinde olur. Ancak isyanı oraya sıçratma ve devleti işgal etme tehditleri de devam etti. Bu tehditler elbette gösteri kabilindendi ve realist görünmüyordu, özellikle de Sennar, El Cezire, Hartum ve ülkenin tüm eyaletlerindeki yenilgiden sonra. Batı'daki yenilgi de an meselesi gibi görünüyor.

Ayrıca, meşru yönetim son zamanlarda kıta dışından gelen yabancı paralı askerlerin isyancı kamplarında ve mevzilerinde bulunduğunu ve El Faşer ile Darfur ve Kordofan bölgelerindeki çatışmalara katıldıklarını kanıtlayan belgelenmiş raporlar ve videolar yayınladı. Meşru yönetim, büyük çoğunluğunu kontrol ettiği Kordofan bölgesinin tamamını kurtarma konusunda ciddi ve kararlı olduğundan, oradaki mücadele kelimenin tam anlamıyla stratejik görünüyor. El Faşer'deki isyanı bastırmak, yenmek, tüm Darfur bölgesinin

kurtuluşuna doğru ilerlemek ve isyancıları ülkeden kovmak anlamına geliyor.

La Silvacia gazetesi tarafından yayınlanan ve Kolombiyalı paralı askerlerin Darfur'daki Hızlı Destek Güçleri milisleri tarafından işletilen kamplarda Sudanlı çocuklara silah taşıma ve savaşma eğitimi verdiğini doğrulayan son profesyonel ve belgeli soruşturma raporuna dönersek, soruşturma, Cesar olarak tanımlanan Kolombiyalı bir paralı askerin ifşaatına, bilgilerine, belgelenmiş ifadelerine ve itiraflarına dayanıyordu. Cesar daha önce orduda görev yapmış, Ukrayna'da savaşmış ve sözleşme ve istihdam operasyonlarını yöneten Kolombiyalı ve Birleşik Arap Emirlikleri şirketlerinden oluşan karmaşık bir ağın parçası olarak Sudan'a gelmişti.

Belgelenen videoya alınmış ifadeye göre Cesar, Abu Dabi yakınlarındaki bir üste İHA eğitimi aldıktan sonra, Somali'deki Bosaso Havalimanı üzerinden düzinelerce Kolombiyalı paralı askerle birlikte asilerin kontrolü altındaki bölgelere nakledildi. Oradan, Darfur'daki Hızlı Destek Güçleri'nin merkezi askeri üssü olan Nyala Havalimanı'na ve ardından Nyala'nın yaklaşık 30 km güneyindeki kamplara transfer edildiler. İnsan Hakları İzleme Örgütü'nün uluslararası hukuka göre savaş suçu saydığı 10-15 yaş arası çocuklardan oluşan 1.000 ila 3.000 Sudanlı çocuk asker, 50 ila 70 Kolombiyalı eğitmenin gözetiminde dört ila beş haftalık kurslarından geçirildi. Her seferinde tüfek, ağır makineli tüfek ve RPG fırlatıcılarının kullanımı konusunda eğitim aldılar ve El Fasher ve Hartum'daki savaş cephelerine dağıtıldılar.

Cesar'a göre, Nyala Havalimanı, Hartum, El Fasher ve Merowe şehirlerindeki sivil hedeflere ve altyapıya saldırmak için insansız hava araçları fırlatmak amacıyla da kullanılıyordu. Ayrıca, Hartum ve Orta Sudan'daki yenilgilerin ardından isyancı kamplarında eğitimin yoğunlaştığını ve hatta aylarca süren kuşatmaya rağmen El Fasher'in ele geçirilemediğini de belirtti. Olayın dış bağlamı ve boyutları, paralı askerlerin sayısının isyancıların kabiliyet ve potansiyellerini aştığı göz önüne alındığında, isyancılara dışarıdan finansal ve lojistik destek sağlandığı konusunda açık kanıtlar bulunmaktadır. Bu, özellikle ordunun Nyala Havalimanı'ndaki stratejik operasyonu, bir askeri kargo uçağının iniş sırasında bombalanması, suçüstü yakalanması ve en az 40 olmak üzere düzinelerce paralı askerin ölümünün inkar edilemez kanıtlar olarak görülmesinin ardından, Kolombiya'nın soruşturmaya verdiği ciddiyet artmıştır.

Buradaki operasyon zamanlama açısından son derece nitelikliydi.  Bu bağlamda Sudan Dışişleri Bakanlığı, meşru liderliğin konuyu uluslararası boyuta taşıma talebine cevap olarak, Güvenlik Konseyi ve ilgili bölgesel ve uluslararası kurumları müdahale etmeye ve doğrudan bir tavır almaya çağırdı, özellikle de yakın zamanda gayrimeşru paralel isyancı hükümetin teşekkülünü tanımayı reddeden tutumunun ardından. Paralel olarak, Kolombiya yetkililerine müdahale etmeleri ve duruma son vermeleri çağrısında bulunuldu. Meşru hükümet olaya dahil olmasa da, vatandaşlarından ve onların ülke dışında yasadışı ve gayrı meşru faaliyetlere ve eylemlere katılımlarından kesinlikle sorumludur. İlgilileri takip edebilir, hesap sorabilir ve hareketlerini kısıtlayabilir. Mantık, hesap verme sürecinin Bogota'da başladığını gösteriyor.

Genel olarak, Sudan hükümetinin açıklaması uluslararası düzeyde dikkat çekmeyi, herkesi sorumluluk taşımaya davet etmeyi ve Kolombiya'dan veya başka bir ülkeden başka paralı asker celbinin önüne geçmeyi hedeflediği söylenebilir. Paralı asker hikâyesi, bir bütün olarak isyancıların krizinin derinleştiğini ve bu durum karşısında dış desteğin devam etmesinin imkansız olduğunu ve projelerinin çöküşünün an meselesi olduğunu gösteriyor.