Libya Genelkurmay Başkanı el-Haddad’ın dördü üst düzey askeri yetkili, üçü mürettebat yedi kişiyle hayatını kaybettiği Ankara’daki uçak kazasında sabotaj iddiaları gündemde. Libya’da birlik yanlısı saygın bir isim olan Haddad, TBMM’de Libya tezkeresinin kabulünden bir gün sonra Ankara’ya gelmişti. Ankara ilk incelemelerin sabotaj ihtimalini dışladığını, kazanın nedeninin teknik bir arızaya işaret ettiğini söylüyor. Libya kaynakları Malta’dan kiralanan özel jetin teknik sorunlarıyla ilgili bilgilerinin olmadığını açıkladı. Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Burhanettin Duran, uçağın hava trafik kontrolüne elektrik arızası bildirdiğini ve acil iniş istediğini, bunun üzerine Esenboğa’ya yönlendirildiğini söyledi.

Libya ordusunun Genelkurmay Başkanı Muhammed Ali Ahmed el-Haddad, Ankara yakınlarında, seyahat ettiği özel jetin Esenboğa havalimanından kalkışından kısa süre sonra düşmesi sonucu hayatını kaybetti. Kazada uçakta bulunan herkes yaşamını yitirdi.

Diğer kurbanlar, dört üst düzey Libyalı askerî yetkili ile üç mürettebat üyesiydi.

Ankara kaynaklı olarak yabancı basına yapılan ilk açıklamalarda, ilk incelemelerin sabotaj ihtimalini dışladığını, kazanın nedeninin teknik bir arızaya işaret ettiği vurgulanıyor.

Libya Başbakanı Abdülhamid Dibeybe, Facebook’tan yaptığı açıklamada el-Haddad’ın ölümü için yas ilan ettiklerini açıkladı:

“Bu büyük trajedi, ülke için, askerî kurum için ve tüm halkımız için büyük bir kayıptır. Ülkelerine samimiyet ve adanmışlıkla hizmet etmiş, disiplinin, sorumluluğun ve ulusal bağlılığın örneği olan insanları kaybettik,”

El-Haddad, Batı Libya’daki en üst askerî komutandı ve 2014’ten bu yana bölünmüş olan ülkenin birleştirilmesine yönelik Birleşmiş Milletler arabuluculuğundaki çabalarda kilit bir rol oynuyordu. Ülke, NATO destekli ayaklanmanın uzun yıllar iktidarda kalan lider Muammer Kaddafi’yi devirip öldürmesinin ardından fiilen ikiye bölünmüştü.

Kazada hayatını kaybeden diğer dört subay şunlar: Libya Kara Kuvvetleri Komutanı General el-Fituri Garibil; Askerî Sanayi Kurumu Başkanı Tuğgeneral Mahmud el-Katavî; Genelkurmay Başkanı Danışmanı Muhammed el-Asavî Diyab; ve Genelkurmay Başkanlığı ofisinin askerî fotoğrafçısı Muhammed Ömer Ahmed Mahcub.

Libyalı heyet, iki ülke arasındaki askerî iş birliğini güçlendirmeyi amaçlayan üst düzey savunma görüşmeleri için Ankara’daydı. Sabah saatlerinde Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler ve Genelkurmay Başkanı Selçuk Bayraktaroğlu ile görüşmüştü.

Dibeybe’nin başında bulunduğu, BM tarafından tanınan Trablus merkezli Ulusal Birlik Hükümeti (GNU), ülke genelinde üç gün süreyle resmî yas ilan etti. GNU açıklamasında, tüm devlet kurumlarında bayrakların yarıya indirileceği, resmî tören ve kutlamaların askıya alınacağı belirtildi.

Soruşturma sürüyor

İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, X hesabından yaptığı paylaşımda, el-Haddad’ın uçağının Ankara Esenboğa Havalimanı’ndan yerel saatle 20.10’da (17.10 GMT) Trablus’a gitmek üzere havalandığını, yaklaşık 40 dakika sonra telsiz temasının kesildiğini söyledi.

Yerlikaya, uçağın enkazının Ankara’nın Haymana ilçesine bağlı Kesikkavak köyü yakınlarında bulunduğunu açıkladı. Dassault Falcon 50 tipi jetin, Haymana üzerinde seyir hâlindeyken acil iniş talebinde bulunduğunu, ancak tüm iletişimin bu noktadan sonra koptuğunu da ekledi.

Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Burhanettin Duran, uçağın hava trafik kontrolüne elektrik arızası bildirdiğini ve acil iniş istediğini, bunun üzerine Esenboğa’ya yönlendirildiğini söyledi. Ancak Duran’a göre uçak, acil iniş için alçalmaya başladığı sırada radardan kayboldu.

“Büyük kayıp”

Libya Ulusal Birlik Hükümeti’nin (GNU) Siyasi İşler ve İletişimden Sorumlu Devlet Bakanı Walid Ellafi, Libya Alahrar televizyonuna yaptığı açıklamada, kazaya ilişkin raporun ne zaman hazır olacağının henüz net olmadığını söyledi. Ellafi, düşen jetin kiralık bir Malta uçağı olduğunu ve yetkililerin uçağın mülkiyeti ya da teknik geçmişi hakkında “yeterli bilgiye sahip olmadığını” belirtti.

Trablus’tan bildiren Al Jazeera muhabiri Malik Traina, Muhammed el-Haddad’ın ölümünü Libya ordusu için “büyük bir kayıp” olarak niteledi ve ülke genelinde, doğudaki rakip yönetimin bulunduğu Bingazi’den de dâhil olmak üzere, “yoğun bir yas dalgası” yaşandığını söyledi.

Doğu Libya’daki güçlerin komutanı Halife Hafter, yayımladığı açıklamada “bu trajik kayıp karşısındaki derin üzüntüsünü” dile getirirken, Bingazi’deki Temsilciler Meclisi de el-Haddad ve beraberindeki heyetin ailelerine taziye mesajı iletti.

Traina, el-Haddad’ın “Batı Libya’da ve ülke genelinde saygı gören” bir isim olduğunu söyledi. 2011’de Kaddafi’ye karşı ayaklanmayı desteklemiş bir kariyer askeri olan el-Haddad’ın, iç savaş sonrası ülkenin güvenlik mimarisini parçalayan güçlü milislerle hizalanmayı reddetmesiyle de yüksek takdir topladığını belirtti:

“Batı Libya son derece parçalı bir yapı sergiliyor. Geniş alanları kontrol eden, hükümet üzerinde büyük etkisi olan güçlü silahlı gruplar var. Ancak Muhammed el-Haddad bu grupların baskısına boyun eğmedi. Sürekli uzlaşmadan söz ediyordu. Ülkeyi bir araya getirmeye çalışıyordu. İnsanlar onun etrafında kenetlendi. Belki, Muhammed el-Haddad aracılığıyla Doğu Libya’yla bir anlaşma yapılabileceğine ve bu bölünmüş ülkenin birleştirilebileceğine dair bir umut ve güven oluşmuştu,”

El-Haddad, Ağustos 2020’den bu yana ordunun genelkurmay başkanıydı; dönemin Başbakanı Fayiz es-Serrac tarafından bu göreve atanmıştı.

Kaza, Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin Türk askerlerinin Libya’daki görev süresinin iki yıl daha uzatılmasına karar vermesinden bir gün sonra meydana geldi.

Ankara, Trablus’taki BM tarafından tanınan hükümetle yakın ilişkilere sahip ve bu yönetime ekonomik ve askerî destek sağlıyor. Türkiye, 2020’de hükümeti eğitmek ve desteklemek üzere askerî personel göndermiş; ardından bir deniz yetki alanları mutabakatı imzalamıştı. 2022’de ise Ankara ile Trablus arasında enerji arama faaliyetlerine ilişkin bir ön anlaşma yapılmıştı.

Türkiye, son dönemde “Tek Libya” politikası kapsamında rota değiştirerek Libya’nın doğu kanadıyla temaslarını da artırmıştı.

Libya Genelkurmay Başkanı ve heyetinin bulunduğu uçağın enkazına Haymana'ya bağlı Kesikkavak Köyü’nün 2 km güneyinde jandarma ekipleri tarafından ulaşıldı. pic.twitter.com/G1RczpKQtL

— serbestiyet (@serbestiyetweb) December 23, 2025